Ook in 2016 groot dierenleed door verkeer

10.9 miljoen dieren vonden in 2016 de dood op de Belgische wegen, of gemiddeld zo’n 30.000 per dag. Dat blijkt uit tellingen die Natuurpunt samen met vrijwilligers uitvoert in opdracht van de Vlaamse overheid. Padden, egels en vossen voeren de top drie aan van meest gemelde verkeersslachtoffers.

Met 5.3 kilometer weg per vierkante kilometer heeft België het dichtste wegennet van Europa. Voor veel dieren is dat een vloek. Het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid gaf de opdracht aan Natuurpunt om de impact van het verkeer op wilde dierenpopulaties te berekenen en om zwarte punten in kaart te brengen.

Afbeelding

Platte padden vormen het leeuwendeel van de gemelde verkeersslachtoffers. (foto: Paul Wouters)

Bedoeling is om op basis van die informatie gericht maatregelen te kunnen nemen op de plaatsen waar het nodig is. Voorbeelden van maatregelen lopen uiteen van eenvoudige eekhoornbruggen en paddenoverzetacties tot wildrasters en ecoducten.

Jaar na jaar worden er meer paddenoverzetacties georganiseerd door Natuurpunt. Honderden vrijwilligers staan gedurende het vroege voorjaar ’s morgens en ’s avonds paraat om padden, kikkers en salamanders van een gewisse dood te redden. Zo worden er jaarlijks meer dan 100.000 gewone padden overgezet. Ondanks deze inspanningen leidt de pad nog altijd de top tien aan van meest gemelde verkeersslachtoffers. Op enkele verschuivingen onderaan de top tien blijft deze ongewijzigd in vergelijking met 2015.

De wereld rond

Vrijwilligers meldden vorig jaar 11.174 verkeersslachtoffers, maar dat is slechts het topje van de ijsberg, want lang niet ieder verkeersslachtoffer wordt gemeld. De schatting van het totaal aantal slachtoffers is gebaseerd op ‘trajecttellingen’: 146 vaste routes die regelmatig gecontroleerd worden door 93 vrijwilligers. Samen hebben ze het afgelopen jaar 11.818 kilometer weg gecontroleerd: te voet, per fiets en met de auto. Sinds de start van het project eind 2013 hebben de trajecttellers samen intussen de wereld rond gereisd: ze legden al 45.679 km af op zoek naar verkeersslachtoffers.

In 2016 werden gemiddeld 0,19 slachtoffers per kilometer gevonden. Een berekening op basis van deze cijfers leert dat er in België het afgelopen jaar zo’n 10.9 miljoen dieren sneuvelden in het verkeer of een duizelingwekkende 30.000 slachtoffers per dag. Die cijfers liggen in lijn met de resultaten van 2014 (8.2 miljoen) en 2015 (8.8 miljoen).

Grondige analyse

Het gaat om een relatief ruwe berekening over alle soortgroepen heen. Het project dat Natuurpunt uitvoert in opdracht van de Vlaamse overheid loopt af in april 2017 waarna de verzamelde gegevens door het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek grondiger zullen geanalyseerd worden. In combinatie met gegevens over de lokale populaties kan op termijn ook de impact van het verkeer op specifieke (bedreigde) diersoorten gemeten worden.

Jaarlijks zijn er twee duidelijke pieken wat het aantal verkeersslachtoffers betreft: in de periode februari/maart, wanneer de padden massaal naar hun voortplantingspoelen trekken en in de periode augustus/september wanneer jonge vossen, eekhoorns en wezels uit het ouderlijk nest verjaagd worden en op zoek moeten naar een nieuw leefgebied. In die periode leggen de jonge dieren grote afstanden af. In Vlaanderen moeten ze dan gemiddeld om de 300 meter een weg oversteken. Wie in maart een handje wil toesteken om amfibieën veilig naar de overkant van de weg te brengen, kan terecht op www.paddenoverzet.be, of kan direct contact opnemen met de coördinator van de paddenoverzetactie in de buurt.

Afbeelding

Tekst: Diemer Vercayie, Natuurpunt Studie
Foto: Robin Vanheuverswyn, Paul Wouters