Oproep tot sterke ambitie voor natuurherstel en klimaatfinanciering in KlimaatCOP én NatuurCOP
Wat vragen we?
De wetenschap is duidelijk: als we de achteruitgang van de biodiversiteit willen keren en de klimaatverandering een halt willen toeroepen, moeten we deze samen aanpakken. Verbintenissen in het kader van het de KlimaatCOP (die komende zondag van start gaat) en de BiodiversiteitsCOP in Montreal later deze maand, moeten streven naar een geïntegreerde en wederzijds ondersteunende aanpak van beide crises. De timing is nooit zo urgent geweest. Een sterk mondiaal post -2020 biodiversiteitsraamwerk (GBF) is essentieel om de temperatuurstijging tot 1,5º C te beperken. Natuurherstel is daarnaast een onmiskenbaar onderdeel van de oplossing, gezien het de klimaat- en biodiversiteitsverbintenissen vertaalt in echte actie op het terrein.
Waarom ons dit zou moeten raken
Intensief landgebruik en andere vormen van menselijke druk hebben nog steeds ernstige gevolgen voor onze natuur en ons klimaat op mondiale en Europese schaal. Bijna driekwart van de terrestrische ecosystemen (ca. 10 miljard ha) is aanzienlijk veranderd door een of andere vorm van industriële activiteit en kan worden beschouwd als aangetast ten opzichte van zijn natuurlijke staat. Uit het meest recente verslag over de toestand van de natuur in de EUblijkt dat slechts 14% van de habitatbeoordelingen een goede staat van instandhouding heeft. Volgens de Europese Rode Lijst van 2021 is 1 op de 5 vogelsoorten (bijna) met uitsterven bedreigd, en is 1 op de 3 soorten de afgelopen decennia achteruitgegaan. Wetland- en boerenlandvogels worden het zwaarst getroffen.
Bovendien maakt het laatste IPCC-rapport duidelijk dat krachtigere klimaatmaatregelen dringend nodig zijn om stijgende risico's zoals hittegolven, droogte en overstromingen aan te pakken. De wetenschap vertelt ons dat grootschalig natuurherstel een deel van de oplossing is door de vele bijkomende voordelen die het biedt. Natuurherstel is ontegensprekelijk een van de beste investeringen die onze samenleving ter beschikking heeft. In de effectbeoordeling van de Europese Commissie voor haar wetsvoorstel inzake natuurherstel wordt geconcludeerd dat investeringen in natuurherstel 8 tot 38 euro aan economische waarde toevoegen voor elke 1 euro die wordt uitgegeven.
Voorbij de kans
Het VN-decennium voor herstel 2021-2030 heeft een ambitieuze agenda opgesteld, waarin landen worden opgeroepen hun toezeggingen op het gebied van natuurherstel na te komen, waaronder ca. 1 miljard ha voor terrestrische ecosystemen. Dit moet bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs, de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's) en de doelstellingen van het GBF na 2020. In november en december komen beleidsmakers op hoog niveau, deskundigen en vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld bijeen op twee belangrijke internationale evenementen: de COP27 (6-18 november) en de CBD COP15 (5-17 december). Deze vormen een cruciale gelegenheid om het momentum voor natuur en klimaat verder op te bouwen, de hoge ambities vast te leggen en ervoor te zorgen dat er voldoende middelen beschikbaar zijn om te doen wat echt nodig is.
We kunnen het ons niet meer veroorloven om deze twee ‘wereldbijeenkomsten’ alleen maar te gebruiken als `een nieuwe kans` om reeds bestaande ambities te vernieuwen. We moeten leren uit mislukkingen in het verleden, waar vrijwillige doelstellingen met beperkte middelen tot dusver niet tot de nodige veranderingen hebben geleid.
We moeten het klimaat- en het natuurbeleid dichter bij elkaar brengen en de financiële mechanismen ervan integreren om de middelen beter te kanaliseren en de kloof tussen verbintenissen en uitvoering te overbruggen.
De behoeften en mogelijkheden op het gebied van klimaat- en natuurfinanciering nemen toe, met een toenemende belangstelling voor net zero-strategieën en op natuur gebaseerde oplossingen. Dit opent deuren voor duurzame investeringen van de publieke en private sector en legt de basis voor een opgeschaald natuurherstel dat zichzelf uiteindelijk terugbetaalt. ‘Nature based solutions’ worden doorgaans gebruikt als overkoepelende term om hoogwaardige, ecosysteemgerelateerde acties te beschrijven die synergieën bevorderen tussen natuur - klimaat - mensen, naast ambities op het gebied van decarbonsering. Dergelijke oplossingen moeten volledig worden opgenomen en versterkt in nationale klimaat- en biodiversiteitsactieplannen om de diverse voordelen ervan te realiseren.
