Portret van een vrijwilliger: Sonia Vandepitte

Wat doe je, wanneer je als Welpje bij de scouts de belofte hebt gedaan om voor dier en plant te zorgen? Dan blijf je daar in gedachten mee bezig en wil je je daar vroeg of laat persoonlijk voor inzetten. In het begin als Welpenleidster, maar later als natuurgids of zelfs meer… We praten met vrijwilliger Sonia Vandepitte.

Tekst: Regine Laverge, vrijwilliger redactie Snep!

Sonia had eigenlijk zin om biologie te studeren, maar de stap naar de universiteit, als eerste in haar familie, leek haar te groot. Uiteindelijk zorgden haar bemoedigende leraar Nederlands, alsook haar liefde voor boeken, ervoor dat ze de opleiding Germaanse taal en filologie aanvatte. Maar ook na haar afstuderen bleef haar hart voor de natuur kloppen. Ze ging een ‘slakkenkamp’ volgen, voor en door jongeren van Natuur2000. Daarop werd ze meteen lid van Natuur2000, en wat later sloot ze zich ook aan bij Velt. Op die manier voelde ze zich toch betrokken bij natuurbehoud, ook wanneer ze er tijdens haar beroepsloopbaan niet actief mee bezig kon zijn.

Powervrouw

Ondertussen heeft Sonia er een hele academische carrière op zitten aan de UGent en ging ze in september 2023 met pensioen. Ze is een van die vrijwilligers die – eens het pensioen in zicht komt – zich volledig wil inzetten voor de natuur. Nochtans was ze al enkele jaren meer dan behoorlijk actief, en wel als voorzitter van de Milieu- en Natuurraad van Sint-Martens-Latem en Deurle. In 2019 had de toenmalige voorzitter, Tom Embo, haar gevraagd of ze zijn rol in de Mina-raad wilde overnemen. Eerst dacht ze: ”Help! Nee, ik heb te weinig kennis van de natuur.” Maar Tom wist haar over de streep te trekken doordat hij geloofde in haar kwaliteiten en haar ervaring. Wat daarbij zeker zo belangrijk was: ze zou zich in haar voorzittersrol verder op Tom kunnen beroepen.  

Grootmeesteres in bemiddelen

Dat een voorzitter meer moet doen dan de vergaderingen organiseren en in goede banen leiden, heeft Sonia aan den lijve ervaren. Recent protesteerden de boeren tegen Europese en Vlaamse maatregelen – ten voordele van natuur en milieu – die zogezegd de boerenstiel de nek zouden omdraaien. Dit hoogoplopende conflict tussen de boeren en de natuurverenigingen kende ook zijn weerslag in de Mina-Raad in Sint-Martens-Latem/Deurle. Sonia toonde zich achter de schermen een grootmeesteres in het vermijden van overspannen verhoudingen, harde mails en stressvolle vergaderingen. Zoals het een goede voorzitter betaamt, zorgde zij voor overleg en bemiddelde ze tussen de partijen. Ze noemt het haar gevoeligheid voor herformuleren, mensen zichzelf laten vertolken en inspraakmogelijkheden geven. Ze was niet voor niets jarenlang professor vertaalwetenschap!

Toekomst van de Mina-raad?

Recentelijk nog heeft Sonia heel wat tijd en energie gestopt in de voorbereiding van het lokale verkiezingsmemorandum van de milieu- en natuurraad. Dat heeft als doel het toekomstige bestuur te stimuleren prioriteit te maken van een natuurrijke en klimaatbestendige gemeente. 

Ook bij het plaatselijk verkiezingsdebat – dat ze samen met de andere adviesraden organiseert – zorgde Sonia dat natuur, biodiversiteit en klimaat op de agenda kwamen.  

Intussen zit de termijn van de Mina-raad er bijna op. Met de gemeenteraadsverkiezingen van oktober staat of valt de toekomst van de Mina-raad in steden en gemeenten. Ze zijn vrij om ermee verder te gaan of niet, want zoals Sonia zegt: “Een Mina-raad in elke gemeente of stad is geen verplicht nummer.”

Drukgepensioneerd

Sonia wil er graag nóg een keertje voor gaan. Ondertussen heeft ze de knepen van het vak van voorzitter al deftig onder de knie. Ook heeft ze heel wat natuurkennis opgedaan. Ze doorliep met succes de opleiding Natuurgids van Natuuracademie. Daarbovenop volgde ze een cursus plantkunde aan de UGent, samen met de eerstejaarsstudenten biologie, en legde het examen af. Verder gaat ze soms mee op pad met de Plantenwerkgroep. “Met die theoretische en praktische achtergrond kan ik me met nog meer kennis van zaken verdiepen in de onderwerpen die zich aandienen in de Mina-raad.”

Nu ze op pensioen is, denkt en hoopt ze dat ze meer tijd zal kunnen vrijmaken om zich in dossiers te verdiepen. Toch moet ze – zoals velen van haar leeftijdsgenoten – beamen dat mensen die pas op pensioen zijn, het drukker hebben dan ooit tevoren…

Een vol bord

Ondertussen schept Sonia nog meer op haar bord. Op voorstel van Marc De Pourcq, haar mentor bij de cursus Natuurgids, is ze bestuurslid geworden van Natuuracademie Gent. Daar worden de behoeften qua vorming op tafel gelegd. Als voormalig lesgever aan de UGent kan ze hier allicht een interessante inbreng leveren. 

Daarnaast neemt ze enkele taken over van Bert Van der Auwermeulen, medewerker in het bezoekerscentrum van de Bourgoyen, nu die naar andere oorden vertrekt. Zo zal ze de gidsbeurtaanvragen coördineren, alsook het twee-/driemaandelijks ontbijt-overleg van de gidsen voor een deel van Regio Gent (namelijk de Bourgoyen-Ossemeersen, Assels en Vinderhoutse Bossen). 

Aan een ander initiatief probeert Sonia ook zo veel mogelijk deel te nemen, namelijk de wandelingen/verkenningen die opgezet worden voor natuurgidsen. Gidsen voor Gidsen wil uitwisseling van kennis en ervaring tussen gidsen stimuleren. Zo blijft de opgebouwde kennis op peil en krijgt ze meer verankering en verdieping. Dat zorgt voor meer vertrouwen bij het gidsen.

Levende Leie

Bij Sint-Martens-Latem denk je toch spontaan aan die artistieke, schilderachtige gemeente aan de oevers van de Leie? En ook dat het daar wel een beetje 'sjiek' is? Bij Natuurpunters gaat er nog een ander belletje rinkelen: Sint-Martens-Latem maakt deel uit van het project ‘Levende Leie’. En zoals je misschien al kunt raden: Sonia draagt ook hier haar steentje aan bij. De plaatselijke kernen zorgen voor één of meerdere activiteiten op hun grondgebied: kajakken, wandelen, fietsen, zoektochten,... Kortom: zachte, duurzame activiteiten die publiek kunnen trekken. Eén keer per maand komt de werkgroep bijeen en Sonia is daar graag bij.

Muziek in het bos

Heeft ze met al die inzet voor de natuur nog wel tijd voor andere hobby’s? Sonia dacht dat het goed zou zijn om tijdens haar pensioen iets te doen dat elke dag aan de beurt zou komen. En dus is ze weer naar de muziekschool gegaan. Haar een beetje kennende, gok ik dat ze voor harp gekozen heeft. En dat is helemaal raak! “We hebben een gemeenschappelijke hobby”, zeg ik haar. “Ik zing en jij speelt harp.” Ze vertelt me enthousiast dat ze al een voorstelling heeft gegeven in het net geopende nieuwe stadsbos van Deinze. 

Wie weet krijg je, als je je inschrijft voor een geleide wandeling langs de Leie, Sonia wel als gids en speelt ze nadien een stukje op haar harp. Om dat idee moet ze lachen. Alsof ze die zomaar overal mee naartoe kan nemen!