Robotmaaiers gevaar voor egels?

De laatste maanden duiken er alarmerende berichten op over robotmaaiers die (vooral jonge) egels verminken of zelfs doden. Hoe groot is het probleem? Dat wil Natuurpunt onderzoeken met een enquête bij eigenaars van robotmaaiers via egelstraat.be.

De kans is groot dat je iemand kent die een robotmaaier in z’n tuin heeft. De verkoop van deze kleine automatische grasmaaiers is namelijk de afgelopen vijf jaar elk jaar gestegen met maar liefst 25%. Het eerste ontwerp van de robot werd in 1990 uitgevonden door de Belg André Colens. Ondertussen zijn de patenten verkocht en is de robotmaaier uitgegroeid tot een vast onderdeel van de gemiddelde tuinuitrusting. Maar hoe veilig is dit toestel?

Alarmerende berichten

Op sociale media duiken geregeld alarmerende berichten over het gevaar van de robots voor egels. Deze oproepen komen uit verschillende Europese landen. De Nederlandse dierenrechtenorganisatie Peta publiceerde vorige zomer een bericht waarin foto’s te zien zijn van een egel die door zo’n robotmaaier werd verminkt. Ook in Zwitserland zijn gevallen gedocumenteerd. Erika Heller, uitbaatster van een egelcentrum, vertelde aan het Zwitsers online dagblad 20 minutes dat ze op één jaar tijd twintig fatale incidenten met de robotgrasmaaiers tegenkwam.

Een zicht op de grootte van het probleem in Vlaanderen is er nog niet. Wel zeker is dat egels het opvallend slecht doen in onze contreien - en dat ze elke extra uitdaging kunnen missen als kiespijn. Zo blijkt het aantal egels de afgelopen tien jaar bijna gehalveerd te zijn. Wat de precieze oorzaken daarvoor zijn, is nog niet sluitend aangetoond, maar er zijn wel een aantal mogelijke verklaringen: het dalend aantal insecten en slakken -het voornaamste voedsel van egels. Een andere oorzaak is ons dichte wegennetwerk. Daarnaast sneuvelen egels opvallend vaak in het verkeer. Of ook de robotmaaiers een hand hebben in het afnemend aantal egels, is voorlopig nog onduidelijk. Precies daarom wil Natuurpunt het verder onderzoeken.

Wat zijn jouw ervaringen met robotmaaiers?

Natuurpunt wil onderzoeken hoe vaak de diertjes onder de robotmaaier terechtkomen. Als jij een robotmaaier hebt, dan horen we via deze korte enquête graag van jou wat je ervaringen zijn, ook als je nog geen ongelukken met je robotmaaier tegen kwam. Deelnemen kan via www.egelstraat.be.

Uiteenlopende veiligheidsmechanismen

Het potentiële gevaar wordt niet ontkend door de fabrikanten. Ze raden de consumenten aan om kinderen en dieren van het gazon te verwijderen alvorens de robot begint te maaien, en het niet ’s nachts te laten rijden. De fabrikanten bouwen er ook een aantal veiligheidsmechanismen in die ongelukken zouden moeten vermijden. Zo is de afstand tussen de messen en de rand van de grasmaaier meestal langer dan een vingerlengte om ongelukken bij optillen te vermijden. Maar de ene robotmaaier is de andere niet en zowel het aantal verschillende soorten veiligheidsmechanismen als de kwaliteit ervan kunnen sterk verschillen. Zo zijn er robotmaaiers met vaste messen of modellen met inklapbare messen voor meer veiligheid. De robotmaaiers zijn ook uitgerust met botssensoren die moeten detecteren wanneer een voorwerp in de weg ligt zodat het dit kan ontwijken.

Deze veiligheidsmechanismen zijn grotendeels bedoeld voor kinderen, volwassenen, honden en katten, maar hoe zit het nu met de egels en vooral met jonge egels? Een Zwitserse organisatie deed een kleine test met vier soorten robotmaaiers. Uit deze test bleek dat slechts één model veilig is voor de (jonge) egels. Bij maaiers met een botssensor is het belangrijk dat de afstand tussen de beschermende kap en de grond niet groter is dan 4,5cm. Wanneer de robotmaaier hoger zou staan, zouden jonge egels worden vermalen.

Wat kan je doen om ongelukken te vermijden?

Wil je dus zo een ongeluk vermijden? Laat de robotmaaier dan overdag rijden, verwijder op voorhand alle dieren van het gazon en koop een toestel met een lage rand (<4,5 cm) en met de nodige veiligheidsmechanismen. Bij het vinden van een gewonde egel kan je het naar een opvangcentrum voor wilde dieren brengen: http://vogelbescherming.be/wild-dier-nood/opvangcentra-voor-wilde-dieren.

Tekst: Sarah Rummens & Diemer Vercayie, Natuurpunt
Foto: Rudolf Weise