Speur mee naar de zeldzame Groot-hoefbladboorder

De Groot-hoefbladboorder laat zich maar zelden opmerken in je tuin. Wil je deze zeldzame nachtvlinder spotten, dan ga je beter op zoek naar de rupsen ervan. En dat is nu volop het moment! Want in de lente boren de jonge rupsen zich in de Groot hoefbladplanten en doen ze zich tegoed aan de stengel, tot die helemaal verdroogt. Speur mee en geef zeker je waarnemingen door!
De Groot-hoefbladboorder heeft zijn naam niet gestolen. Deze nachtvlinder uit de uiltjesfamilie spendeert zowat zijn hele leven tussen Groot hoefbladplanten. Wie een volwassen exemplaar te zien wil krijgen, moet er wel wat voor over hebben. In gewone tuinen komt hij bijna nooit voor. Je hebt nog het meeste kans door op late zomeravonden groeiplaatsen van Groot hoefblad af te speuren met een zaklamp of een vlinderval in de buurt op te stellen. Maar er is nog een betere methode om naar de soort te zoeken. En daar is het nu het ideale tijdstip voor.
Hoe moeilijk de vlinders zich laten vinden, des te makkelijker maken de rupsen het voor ons. In de vroege lente boren de jonge rupsjes zich namelijk in een bloeistengel. Door hun vraat aan de binnenzijde van de stengel, wordt de sapstroom op die plaats verstoord. Gevolg: het bovenste deel van de bloeistengel verwelkt. In eerste instantie buigt de stengeltop gewoon omlaag, om nog wat later helemaal te verdrogen.
Het komt er dus op aan om tussen de vitale bloeistengels van Groot hoefblad op zoek te gaan exemplaren met een misvormde top. Bewoonde stengels vertonen bij het openen heel wat bruine uitwerpselen aan de binnenkant. De rups bevindt zich dan vaak in de buurt. Op die manier speuren kan nog een drietal weken. Daarna verhuizen de rupsen naar de bladstelen en wortels van de plant, en dan is het zoeken naar een speld in een hooiberg.
Rupsen doen zich te goed aan de stengels van Groot-hoefbladplanten, die ombuigen en verdrogen (foto: Ruben Meert)
Rupsen van de Groot-hoefbladboorder zijn op dit ogenblik tussen één en twee centimeter groot en hebben zwarte vlekjes op het bleke achterlijf. Vlak na de kop en achteraan zit er een donkere plaat. Af en toe worden ook andere larven in Groot hoefblad aangetroffen, o.a. van Koolbladroller, maar die zien er anders uit.
In Vlaanderen werd de Groot-hoefbladboorder nog nooit waargenomen in de provincies West-Vlaanderen en Limburg. Ook op de gekende vindplaatsen langs de Schelde in Oost-Vlaanderen en Antwerpen zijn er slechts een handvol vlindervondsten tijdens de afgelopen 20 jaar. Maar aangezien de soort zelden als imago wordt gespot, is het dus efficiënter om nu op rupsenjacht te gaan. Door de gunstige weersomstandigheden is het rupsenseizoen nu overigens twee weken eerder gestart dan vorig jaar.
Vind je rupsen van Groot-hoefbladboorder? Geef het door via waarnemingen.be. Liefst met een goede foto van rups en waardplant, zodat de verspreiding van deze zeldzame nachtvlinder beter in kaart kan worden gebracht.
Tekst: Ruben Meert, Insectenwerkgroep Voelspriet & Wim Veraghtert, Natuurpunt Studie
Foto's: Ruben Meert
Lees meer nieuws over
Krijg de natuur in je mailbox
Natuurberichten, heet van de naald. 3x per week