Topjaar voor Dougalls stern in Zeebrugge

De Dougalls Stern wordt door velen als een van de mooiste sterns beschouwd, mede dankzij de erg lange buitenste staartveren en het opvallend bleke verenkleed dat soms een subtiele roze gloed heeft (wat de Engelse naam Roseate Tern verklaart). De soort komt nagenoeg overal voor maar het verspreidingsgebied is erg verbrokkeld. De Europese populatie werd voor de uitbraak van vogelgriep in 2022 geschat op 2300-2900 broedparen met zwaartepunten in Ierland en de Azoren. Kleinere kolonies zijn aanwezig in Groot-Brittannië en in Britannië (Frankrijk). Het is een voedselspecialist, het dieet bestaat bijna uitsluitend uit zandspiering en haringachtigen. 

2024 was een topjaar wat betreft waarnemingen van Dougalls stern aan de Vlaamse kust. Normaal gezien is het een zeldzame dwaalgast die tot op heden slechts een 40-tal keer werd vastgesteld in België. Vorige topjaren waren 2007  en 2008 met respectievelijk 7-9 en 8-11 verschillende individuen. In 2008 werd zelfs een broedgeval van een zuivere Dougalls Stern en een hybride Dougalls stern x visdief vastgesteld. Tijdens het broedseizoen 2024 werden er 6 tot 8 verschillende individuen waargenomen. 
Het individueel herkennen van de vogels is geen sinecure, maar kan wel door de combinatie van wetenschappelijke ringen en (gefotografeerde) handpenpatronen. Van één vogel werd zelfs de volledige code van de wetenschappelijke ring (M22696) op foto’s vastgelegd en achterhaald dat de vogel in 2022 als kuiken werd geringd op Ile aux Moutons (Brittanië, Frankrijk). Ook in 2008 werd een ring afgelezen (van het toen broedende wijfje), deze vogel was afkomstig van Lady’s Island Lake (Ierland).

Een belangrijke factor voor deze opmerkelijke aanwezigheid van Dougalls sterns is ongetwijfeld de heropleving van de sternenkolonie op het Sternenschiereiland van Zeebrugge. De aanwezigheid van duizenden broedende sterns (ruim 5000 paar grote stern en ruim 800 paar visdief) oefenen met hun luide contactroepen een grote aantrekkingskracht uit op langsvliegende vogels. 

De Dougalls sterns die een bezoek brachten aan Zeebrugge zijn mogelijk jongere onervaren individuen die geen partner vonden, of vogels die een onsuccesvolle broedpoging achter de rug hebben en nieuwe opties verkenden. Bij vogels die simultaan aanwezig waren, werd er geregeld interactie waargenomen – twee vogels vormden zelfs een paartje dat baltste en er werd zelfs een copulatie waargenomen! In allerijl werden nestkasten in de sternenkolonie geplaatst, maar er kon helaas geen broedgeval vastgesteld worden. Hopelijk volgt er een herkansing in de nabije toekomst …

Tekst: Hans Matheve (UGent), Wouter Courtens (INBO) en Eric Stienen (INBO)