Uniek in Vlaanderen: twee inheemse slangensoorten in één natuurgebied!

Zowel de gladde slang als de adder zijn (zeer) zeldzame slangensoorten met een beperkte verspreiding in Vlaanderen. De weinige natuurgebieden waar ze nog voorkomen vinden we in de Limburgse en Antwerpse Kempen. Als leefgebied hebben ze structuurrijke heidehabitats nodig, de gladde slang komt voor in droge, de adder in natte heide. Tot voor kort was er geen enkel Vlaams natuurgebied waar beide slangensoorten te samen voorkwamen. Natuurpunt vrijwilligers ontdekten een nieuwe adderpopulatie tijdens het herstel van het Stappersven na de verwoestende heidebrand.

Natuurpunt werkt intensief aan de inventarisatie en herstel van het heidegebied het Stappersven na de recente zware brand. Natuurpunt beheert dit deelgebied van het Grenspark De Zoom – Kalmthoutse Heide. Het natuurgebied is welgekend omwille van de populatie gladde slang, uniek in de provincie Antwerpen. De recente heidebrand bracht het voortbestaan van deze populatie gladde slang in gevaar… Een geruststelling was de vondst van een aantal levende exemplaren enkele dagen na de brand. Dit verzekert niet dat de populatie gered is, maar bevestigt wel het aanpassingsvermogen van de gladde slang. Ook indirecte gevolgen spelen een belangrijke rol bij de overleving na een catastrofe, zoals de verstoring van de voedselketen.

Een aantal opmerkelijke waarnemingen zette de vrijwillige medewerkers aan om ook naar een andere slangensoort uit te kijken. Het voorkomen van de adder in het Stappersven werd bevestigd door de waarneming van een 8-tal exemplaren. Het voorkomen van beide soorten in één natuurgebied is uniek in Vlaanderen. Dit is ook maar het vijfde natuurgebied waar een adderpopulatie kan overleven.

Het beheerplan dat Natuurpunt opstelde omvat specifieke beheermaatregelen voor de soorten die leven op de heide. Er zijn ook rustzones aangeduid, die enkel toegankelijk zijn onder leiding van een gids. De herstelmaatregelen na de heidebrand voorzien habitatherstel én uitbreiding van het potentieel leefgebied voor de gladde slang. Andere beheerders binnen het Grenspark beloofden ook het nodige te doen om het deze zeldzame slangen naar hun zin te maken.

Kevin Lambeets (kevin.lambeets@natuurpunt.be)

Natuurpunt Beheer