Wetenschappers hard voor afbraak natuurbeleid: "Toekomst Europese burgers in gevaar"

Open brieven

Wetenschappers van over heel Europa uiten in een open brief hun grote bezorgdheid over de afbraak van het milieubeleid in de laatste maanden. Politici beweren hiermee de problemen van boeren op te lossen, maar de wetenschappers stippen aan dat de beslissingen slecht gemotiveerd zijn, de reële problemen van de landbouwers niet oplossen en een berg wetenschappelijk bewijs tegen deze afbraak negeren. Ze worden bijgetreden door de gezondheidszorg: “Een gezonde planeet is essentieel voor onze gezondheid”, schrijven meer dan 500 zorgverleners. Ook uit de economische sector rijzen vragen bij dit afbraakbeleid. Het Wereld Economisch Forum benoemde klimaat en biodiversiteitsverlies al als grootste risico’s voor de economie en meer dan 70 bedrijven en bedrijfsorganisaties vragen expliciet om de nieuwe Natuurherstelwet goed te keuren. Ook meer dan 60 Vlaamse middenveldorganisaties roepen op om de wet goed te keuren.

Teruggeschroefde milieubescherming

De lijst van milieubeschermingsinitiatieven die de laatste maanden gekelderd of zwaar afgezwakt zijn, als politiek antwoord op de boerenprotesten, is intussen lang. De nieuwe regels voor het gebruik van pesticiden zijn gesneuveld. De finale goedkeuring van de Natuurherstelwet - die nota bene al goedgekeurd werd door het Europees parlement - wordt geblokkeerd. Dat is bijzonder verontrustend, want het is de hoeksteen van de Europese Green Deal en de belangrijkste natuurwetgeving in decennia. De maatregelen in die wet gaan niet enkel over het herstellen en beschermen van waardevolle natuur, zoals het vernatten van veengebieden, maar dragen ook rechtstreeks bij aan de gezondheid en het welzijn van onze samenleving en het klimaatrobuust maken van onze omgeving. Maar daar stopt het lijstje niet. De basismilieuvoorwaarden om in aanmerking te komen voor Europese steun voor landbouwers zijn serieus afgezwakt (Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid). Het nieuwe Kader voor Duurzame Voedselsystemen werd aan de kant geschoven, net als het Waterweerbaarheid Initiatief. Nieuwe uitzonderingen op de Nitraatrichtlijn werden snel ingevoerd. Ook bestaande regelgeving wordt aangevallen. Zo wil de Europese Commissie de bescherming van grote carnivoren zoals de wolf verlagen. Er zijn voorstellen lopende om de normen en doelstellingen van de waterkwaliteit (Kaderrichtlijn Water) af te zwakken en er zijn zelfs partijen die de bestaande Europese natuurbeschermingswetten (Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn) willen ‘herbekijken’. 
De meeste van deze beslissingen gebeurden zonder impactstudie, wars van democratische processen, wetenschappelijk bewijs en steun uit de maatschappij. Tegen de wil van bioboeren die tonen dat het anders kan. Hun zorgen werden niet gehoord.

Niet de weg vooruit

Deze beslissingen zijn verontrustend want ze zijn gebaseerd op misinformatie en zijn geen oplossing, of zijn zelfs contraproductief voor de problemen die ze moeten oplossen. Het zal niet helpen om eerlijke prijzen te realiseren voor producten van boeren. Het is nefast voor de gezondheid van boeren én omwonenden, voor de weerbaarheid tegen extreme weersomstandigheden en voor bestuivers en andere natuur. Wegkijken van problemen zal ze niet oplossen en uitstel om ze aan te pakken maakt ze alleen erger. Dat heeft de stikstofcrisis in Vlaanderen maar al te goed aangetoond. Het is beter om nu doortastende maatregelen te nemen die duidelijkheid verschaffen, de weg vooruit te tonen en de transitie voor alle betrokkenen zo vlot mogelijk te maken. Een duurzame aanpak gebeurt vanuit een landbouwvisie met een toekomstperspectief, die wetenschappelijk onderbouwd is en rekening houdt met de leefbaarheid voor een landbouwer, maar ook met de nood aan een gezond leefmilieu met levendige natuur.

Oproep

De wetenschappers roepen in hun open brief beleidsmakers op om na de verkiezingen een ambitieuze agenda voor milieubescherming op te maken, beleid te baseren op wetenschappelijke informatie, het landbouwbeleid te verduurzamen, de Natuurherstelwet goed te keuren en het verder verwateren van milieubeleid absoluut te voorkomen. Ze roepen ook burgers op om te kiezen voor verantwoordelijk beleid dat een duurzame en veilige toekomst voor de Europeanen uitzet.

Dé inzet van de verkiezingen

Het is dé inzet van de Europese verkiezingen: zet Europa de koers naar een continent in harmonie met natuur en klimaat verder of niet? Komend weekend beslist de kiezer. Wil je zelf kiezen voor een hoopvolle toekomst met natuur in het hart? Neem een kijkje op www.ikkiesnatuur.be 

Tekst: Diemer Vercayie (beleidsdienst Natuurpunt)