Wisenten in de Demerbroeken?

Op 30 maart reden we met een tiental beheerders van de afdeling Scherpenheuvel-Zichem naar het natuurgebied de Maashorst in Nederland. We ontmoetten daar Leo Linnartz, de verantwoordelijke voor het beheer in de Maashorst als medewerker van ARK-natuurontwikkeling. De Maashorst is eigendom van o.a. gemeenten en Staatsbosbeheer.

We willen kijken hoe de begrazing in de Maashorst is georganiseerd door ARK. We vertellen aan Leo over de Demerbroeken met 50 hectare begrazingszone in de natte voedselrijke Demerbroeken waar er seizoensbegrazing wordt toegepast met Galloways en Schetlandpony’s. Er zijn ook nog andere begrazingszones waar een bioboer zijn kuddes runderen heeft lopen. Deze zones en nog delen op de Voortberg en in de Demerbroeken zouden op termijn kunnen deel uit maken van één groot begrazingsblok.

De Maashorst

De begrazingszone van de wisenten is 150 ha groot. Grote delen hiervan zijn voedselarm. De recent gekochte landbouwpercelen zijn voedselrijker (hoe rijker hoe meer dieren er per oppervlakte eenheid kunnen leven).

De Maashorst is een brongebied met de Peelrandbreuk die waterondoordringbaar is. Eventuele gaten worden gevuld met roest, door het ijzerrijk grondwater dat van ver naar boven komt. Dit wordt ook wel ijzerrijke kwel genoemd. Door de Peelrandbreuk is het hoger gelegen terrein natter dan het lager gelegen deel. Dit gebied bevatte talrijke sloten. Deze werden gedempt om de grondwaterstand hoog te houden.

De volgende infrastructuur wordt gebruikt. Vangkralen liggen wat verstopt in het landschap met dichte hagen. De grazers blijven binnen het raster door een electrische bedrading. Voor behandelingen zijn er speciale boxen nodig.  ARK-natuurontwikkeling gebruikt (Amerikaanse) bizon boxen die gebetonneerd zijn en in de grond verankerd. Om de wisenten te verplaatsen werkt lokken veel beter dan drijven.

21 wisenten lopen rond in de begrazingszone. De wisent of Europese bizon is een selectieve grazer. Wisenten hebben ruimte nodig, hoe meer ruimte, hoe rustiger ze zijn. Wanneer je ze op een kleine oppervlakte zet met een pad er doorheen is het gevaarlijk, maar in een groot gebied met een pad er doorheen is er geen gevaar. Een kleine kudde kan zeker, vier wisenten samen kunnen al gelukkig zijn.

ARK zou graag hun wisenten in een groter begrazingsgebied (1200 ha) met recreanten samen laten rondlopen maar voorlopig blijven de gemeenten dit weigeren.

Wisenten veranderen het landschap. Ze breken boompjes en maken veel stofbaden. In die stofbaden kunnen koudbloedigen zich opwarmen en kunnen planten terug beginnen kiemen.

De kuddes in Nederland groeien en hebben meer gronden nodig voor de groei van de populatie wisenten (die ook in heel Europa nog te klein is).

9 Exmorepony’s grazen samen met de wisenten. In een natuurlijke kudde horen er meerdere hengsten. Eén alfahengst die zich voortplant en zijn ‘adjudanten’ die het vuile werk opknappen. Bij zo’n kudde is er geen wolvenbescherming (draad, waakhonden, …) nodig.

6 Taurosrunderen lopen tussen de wisenten. Deze zijn gekweekt om zoveel mogelijk op de uitgestorven oerrunderen te lijken en de rol van oerunderen in de natuur op te nemen.

Wisenten in de Demerbroeken

Voorlopig lijken de Demerbroeken niet geschikt om een kudde jaarrond te kunnen huisvesten door het gebrek aan droge grond tijdens de natte periodes. We hebben Leo Linnartz uitgenodigd om de Demerbroeken te bezoeken. Hij heeft alvast toegezegd. We houden je op de hoogte.

Raven Onzea