Zeldzame uil gevangen in Voeren

Nachtvlinders zijn er bijna het hele jaar door. Zelfs laat in het najaar vliegen er typische herfstsoorten. De zeldzame Diana-uil is er zo één. In Vlaanderen komt hij nagenoeg niet (meer) voor, maar na zowat 30 jaar afwezigheid werd er vorige week één gevangen in Voeren.

Heel wat nachtvlinders die rondvliegen in het najaar vertonen herfsttinten in hun voorvleugels: geel, oranje en bruin. Maar de Diana-uil (Griposia aprilina) volgt dit patroon niet. Met pistachekleurige, zachtgroene tinten en zwartwitte lijntjes en vlekjes, biedt deze soort een lentefrisse aanblik. Het tweede deel van de wetenschappelijke naam (aprilina), verwijst dan ook naar de 'verse' kleuren die je eerder met het voorjaar associeert. De Diana-uil komt vooral voor in en nabij eikenbossen. Maar hoewel Vlaanderen behoorlijk wat eikenbossen telt, is de Diana-uil er echt zeldzaam. Vóór 1980 werd de soort gezien in Antwerpen, Limburg en (Vlaams-)Brabant, maar ook toen ging het om eerder fragmentarische meldingen. De voorbije 40 jaar werd slechts twee Diana-uilen in Vlaanderen opgemerkt. Op 26 oktober 2011 vond een ploeg van Natuurpunt Studie er één  in een nachtvlinderval in Sint-Martens-Voeren. Deze waarneming sluit mooi aan bij het gekende verspreidingsgebied van de soort. In de provincie Luik worden immers wel vaker Diana-uilen gezien en ook in Nederlands Limburg werden de voorbije jaren exemplaren opgemerkt langs de zuidgrens, vlakbij België. De enige andere Vlaamse waarneming na 1980 dateert van 15 augustus 2009, toen  een vers exemplaar werd gespot in Proven (nabij Poperinge). Dit was meteen de eerste waarneming ooit voor West-Vlaanderen. Hoewel de studie van nachtvlinders de voorbije jaren in Vlaanderen een hoge vlucht heeft genomen, blijft de Voerstreek een blinde vlek op de verspreidingskaart van tal van nachtvlinders. 

Hoe deze opvallende nachtvlinder aan haar Nederlandse naam is gekomen, is niet echt duidelijk. Diana wordt gezien als de Romeinse godin van de jacht, beschermster van de kuisheid en maagdelijke heerseres over de wouden en wilde dieren. Maar hoe de Diana-uil aan deze godin moet worden gelinkt, is niet meteen duidelijk. Hoe het ook zij: het is een prachtige nachtvlinder (de Engelsen noemen hem zelfs 'Merveille du jour', het wonder van de dag). In Nederland, waar de soort ook in de noordelijke provincies voorkomt, lijkt ze in aantal toe te nemen. Hopelijk krijgen we dit herfstjuweeltje in de toekomst ook in Vlaanderen wat vaker te zien.

Tekst: Wim Veraghtert, Natuurpunt Studie
Foto: Griet Nijs