Zo herken je een Euraziatische lynx

Link: zo kan je de waarneming van een Euraziatische lynx in de Voerstreek eind vorig jaar wel noemen. Onder experts woedt een discussie of het gefilmde dier wel een wilde lynx is, dan wel een ontsnapt huisdier. Het onderscheid maken tussen de verschillende in- en uitheemse katachtigen is nu eenmaal een linke kwestie.

Lynxen van diverse pluimage
De lynx is een langbenige katachtige met grote poten en een korte staart. Typisch zijn de gepluimde oren en gevlekte vacht. Er bestaan wereldwijd 4 soorten, twee van het Europese, en twee van het Amerikaanse continent, namelijk: de Euraziatische lynx, die bij ons inheems is, de Iberische lynx, de Rode lynx en de Canadese lynx.

Het onderscheid is dikwijls erg subtiel en bij de erg schaarse zichtwaarnemingen vaak zeer moeilijk te zien. Een gouden tip voor wie ooit oog in oog zou komen te staan met een wilde katachtige: maak zoveel mogelijk filmbeelden en foto’s en post je waarneming op waarnemingen.be. Bijkomende moeilijkheid is dat Amerikaanse uitheemse lynxensoorten af en toe (illegaal) als huisdier gehouden worden.

Afbeelding

Euraziatische lynx (foto: Yves Adams / Vilda)

De Euraziatische lynx is de grootste met een kop-romplengte van 80 tot 130 cm, een staartlengte van 15-25 cm en een gewicht tussen de 14 en 26 kg. De vacht is bruin met zeer lichte vlekjes, vooral op de poten. Er is overigens grote variatie in het patroon op de vacht: sommige individuen hebben nauwelijks vlekken. Elk individu heeft op die manier een uniek vlekkenpatroon, waardoor individuen van elkaar onderscheiden kunnen worden. In de winter is de vacht dikker en vaker grijs.

De Euraziatische lynx is een roofdier, met sterke voorkeur voor reeën maar is ongevaarlijk voor de mens. Ze leven solitair in een groot territorium tot wel 450 vierkante kilometer en zijn voornamelijk schemer-en nachtactief. In Frankrijk en Duitsland leven er met zekerheid Euraziatische lynxen. Al zijn er de laatste decennia aanwijzingen van aanwezigheid en mogelijke observaties van deze soort in Zuid-Oost Limburg en Voeren, toch zijn er geen 100% zekere waarnemingen.    

Omdat zichtwaarnemingen zo zeldzaam zijn, kunnen sporen helpen om de aanwezigheid van een lynx te ontdekken. Naast voetsporen zijn voedselresten hierbij zeer belangrijk, gelet op het specifieke eetpatroon van lynxen. Lynxen beginnen aan de achterzijde van hun prooi te eten, en keren vaak gedurende verschillende nachten terug naar een grote prooi (zoals een ree). In tussentijd wordt de prooi vaak met bladeren of grond bedekt. Documenteer daarom zeker waarnemingen van (vermoedelijke) prooien met foto’s, en registreer ze op waarnemingen.be.

Afbeelding

Canadese lynx in wintervacht (foto: Philippe Roth)

De Canadese lynx heeft een grijzig bruine vacht die lichter, meer kaneelkleurig, wordt aan de onderzijde. Canadese lynxen zijn kleiner en fijner dan hun Europese neven: ze worden 70 tot 100 cm lang. hun schouderhoogte is 50 tot 60 centimeter. hun gewicht is 5 tot 18 kilogram. De Canadese lynx komt voornamelijk voor in de dichte naaldwouden van Alaska, Canada en via de Rocky Mountains tot in Wyoming en Colorado.

Afbeelding

Rode lynx (foto: Heather Paul)

De Rode lynx , ook wel bekend als bobcat, houdt qua formaat het midden tussen de Canadese en Euraziatische lynxen. Hij wordt tussen de 71 tot 125 centimeter lang en weegt 6,4 tot 13 kilogram. Het belangrijkste kenmerk is de kleur van de vacht: gelig tot - zoals de naam doet vermoeden - roodachtig bruin, met een witte onderzijde. 's Winters is de kleur grijzer. Donkere vlekken lopen over het lichaam, dunne strepen in het gezicht, en dikkere strepen op het bovenbeen en op de staart. Op de oren zitten kleine pluimpjes, die kleiner zijn dan bij de meeste andere lynxen. De rode lynx is het algemeenst in het westen van Noord-Amerika.

Afbeelding

Iberische lynx (foto: Yves Adams / Vilda)

Een andere Europese lynxensoort, die je weliswaar alleen in Zuid-Europa kan spotten, is de Iberische lynx. De Iberische lynx of pardellynx lijkt sterk op de Euraziatische lynx, maar is een stukje kleiner met een kop-romplengte tot maximaal 110 cm en hij heeft meer en donkerdere vlekken. De pardellynx heeft een nog korter staartje van 11 tot 13 centimeter, met een zwarte punt. Vroeger kwam de pardellynx voor in Spanje, Portugal en Zuid-Frankrijk, en waarschijnlijk ook in Italië. Tegenwoordig komt hij enkel voor in kleine, van elkaar gescheiden populaties in de bergen in het zuidwesten van het Iberisch Schiereiland.

Wilde kat: de kleine broer

De wilde kat is de meest voorkomende katachtige van België (met uitzondering van de huiskat). Een wilde kat is een stuk kleiner dan een lynx (44-67 cm, 2.3-6.5 kg) en is dus qua formaat te vergelijken met een huiskat. Deze soort en is voorzien van een forse, kogelvormige staart met typische donkere ringen. Ook zijn de oren niet gepluimd en zijn er geen vlekken aanwezig. Vanop afstand, wanneer de grootte van het dier moeilijk in te schatten is, is verwarring mogelijk.

Afbeelding

Wilde kat (foto: Jhony Vandebroeck)

Loslopende Poema
In vaktijdschrift Zoogdier werd in 1997 nog een ontsnapte Poema beschreven. Deze Amerikaanse katachtige is een stuk forser gebouwd dan een lynx, met een kop-romplengte van 95 tot 150 cm, een flinke staart en een gewicht tot 120 kg. De vacht is kort en de kleur van die vacht varieert van zilvergrijs tot roodbruin, met een wit gezicht en onderzijde. De oren van een poema zijn relatief klein en niet voorzien van pluimen.

Afbeelding

Poema (foto: Luz Rovira)

Tekst: Kristijn Swinnen, Natuurpunt Studie