Nieuws

Het is koud, maar dat houdt Joeri Cortens niet tegen. Hij trekt naar Mol, naar de overkant van zijn geliefde Kempisch kanaal. "Daar zit een redelijk grote populatie everzwijnen. En op dit moment begint de bronsttijd."

Recent Europees onderzoek van het Joint Research Centre (JRC) toont aan dat het herstellen van wetlands en overstromingsvlaktes langs rivieren de waterkwaliteit een flinke boost kan geven. Zonder ‘natuurlijke filtering’ door de Europese wetlands zou de stikstofvervuiling die rivieren naar zee afvoeren, 25% hoger zijn. Deze inzichten zijn ook cruciaal voor de aanpak van de slechte waterkwaliteit in Vlaanderen. Natuurpunt maakte van wetlandherstel eerder al een prioriteit door middel van haar Wetlandplan.

Na een eerste kleine trekgolf van kraanvogels op 18 en 19 oktober 2025, volgde er op donderdag 6 en vrijdag 7 november een tweede migratiegolf van vele tienduizenden kraanvogels over (vooral Oost-)België, op weg naar hun overwinteringsgebieden. Het is dan wel een jaarlijks terugkerend natuurspektakel, dit jaar was het er echter eentje in mineur, één met een zwart randje: sinds een aantal weken wordt de kraanvogelpopulatie namelijk geteisterd door vogelgriep.

De genetische diversiteit van een populatie geeft aan hoe goed een populatie zich kan aanpassen aan veranderende omstandigheden. Het vermogen om te veranderen is cruciaal om te overleven in ons landschap. Kleine populaties hebben doorgaans een erg lage genetische diversiteit, waardoor ze erg kwetsbaar zijn, zelfs als hun aantallen weer toenemen. De kans dat ze zich niet kunnen aanpassen blijft dan groot. Het verrijken van die genetische diversiteit kan daarom het laatste redmiddel zijn om te voorkomen dat een soort (lokaal) uitsterft.

Sint-Niklaas zet zich actief in voor biodiversiteit, met een specifieke focus op wilde bijen. In 2022 liet de groendienst een bijenplan opmaken door Natuurpunt Studie, waaruit bleek dat heel wat stedelijke terreinen al verrassend bijvriendelijk zijn. Voortbouwend op deze successen lanceert de stad nu nieuwe initiatieven. Zo wordt een oude industriesite getransformeerd tot een duurzame woon- en werkomgeving met het project 'Cocon', inclusief de aanleg van een groene oase en de bouw van de eerste bijenburcht op openbaar domein. Daarnaast zal de groendienst de nieuwe campagne ‘Gewild Wild’ lanceren. Daarmee kiest de stad voor  een ecologischer groenbeheer dat de biodiversiteit versterkt  en het hitte-eilandeffect vermindert.

Eind oktober kreeg de Europese graslandvlinderindex een update. Deze maatstaf schetst hoe het met 17 soorten dagvlinders, typisch voor graslanden, in Europa gaat. Dat plaatje oogt weinig fraai: sinds 1991 zijn die graslandvlinders met de helft afgenomen. Die afname ombuigen is een expliciete doelstelling die in de Europese natuurherstelwet is opgenomen.

Het Sigmaplan, dat Vlaanderen beschermt tegen overstromingen en tegelijk de riviernatuur wil versterken, is volop in uitvoering. In het Vlaams-Brabantse Zichem in de Demervallei werd deze zomer fase 2 van het Sigmaproject aan de Kloosterbeemden afgerond. Een keien­drempel in de Demer houdt het water 's zomers hoger, wat gunstig is voor het rietmoeras en de trilvenen van de langsgelegen Demerbroeken. Ook de oude meanders van de rivier zijn heraangesloten, waardoor de Demer weer natuurlijk slingert.

Joeri Cortens trotseert de herfst en trekt naar zijn achtertuin. "De herfst ziet er niet alleen geweldig uit, je hoort het ook", klinkt het enthousiast. "In de lente is er de tjiftjaf die het seizoen aankondigt, in de herfst heb je de lijsterachtigen, zoals kramsvogels en koperwieken."