Image
Vlinder - Koninginnenpage - Elwin van der Kolk

Koninginnenpage

Old World swallowtail
Papilio machaon
Papilionidae

De koninginnenpage behoort tot de familie van de grote pages en is onze grootste inheemse dagvlindersoort. Met zijn prachtig geelzwart gekleurde vleugels, is hij ook één van de mooiste vlindersoorten die we hier te zien krijgen.

Grootte
grootte: 5 - 7 cm, spanwijdte: 6,5 - 8,5 cm
Gewicht
Minder dan 1 gram
Levensverwachting

Ongeveer 1 jaar, leeft maar enkele weken als volwassen vlinder

Favoriete maaltijd

Nectar van allerhande kruiden. De rups smult van schermbloemigen.

Status
Vrij algemeen
Woonplaats

Hij komt in verschillende biotopen voor, zoals in kruidenrijke graslanden, maar ook in moerassige gebieden.

Karakter

Zenuwachtige vlinder

Verleiding

 Mannetjes en vrouwtjes van de koninginnenpage ontmoeten elkaar vaak op heuveltoppen, dit gedrag wordt hill-topping genoemd.

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de koninginnenpage?

  • Met een spanwijdte van maximum 8,5 cm is de koninginnenpage onze grootste inheemse soort
  • De vleugels van de koninginnenpage zijn geel en zwart gekleurd. De achtervleugels lopen uit in staartjes. Onderaan de vleugels loopt een blauwe rand en de rode stip in de binnenrandhoek van de vleugels is erg kenmerkend.
  • De rups van de koninginnenpage is in het begin zwart, met een witte vlek, in het laatste stadium kan de rups tot 50 mm groot worden en is hij groen, met zwarte, witte en oranje vlekken.

De koninginnenpage heeft een voor een page relatief grote spanwijdte tot 75 millimeter, en is een van de grootste vlinders die in België wordt gevonden. De vleugels hebben overwegend gele kleuren en daarnaast een opvallende zwart-gele tekening met blauwe accenten, een rode vlek aan de achtervleugel en een langwerpig, zwart gekleurd vleugelaanhangsel dat de vleugelstaart of -slip wordt genoemd.

Vlinder - Koninginnenpage - Elwin van der Kolk
Rups - Koninginnenpage - Elwin van der Kolk

Lijkt op

  • Koningspage
  • Klein koolwitje
  • Groot koolwitje

Hoe leeft de koninginnenpage?

Wat eet de koninginnenpage?

De koninginnenpage gebruikt zijn lange roltong om nectar op te zuigen. Ze zijn verlekkerd op de nectar van allerhande kruiden, zoals rode klaver, vlinderstruik en akkerdistel. De rups voedt zich aan verschillende schermbloemigen: vooral wilde peen, maar soms ook gewone engelwortel, melkeppe en kleine bevernel. In de tuin kan je ze vinden op pastinaak, dille, venkel en wijnruit of op worteltjes in de moestuin.

Afbeelding
Vlinder - Koninginnenpage - Waarnemingen - Bastiaan Notebaert
Waarnemingen - Bastiaan Notebaert

Hoe plant de koninginnenpage zich voort?

Mannetjes en vrouwtjes van de koninginnenpage ontmoeten elkaar vaak op heuveltoppen, dit gedrag wordt ‘hill-topping’ genoemd. De eitjes van de koninginnenpage worden allemaal apart gelegd, andere vlinders leggen hun eitjes vaak in groepjes bij elkaar. Het vrouwtje plakt haar eitjes aan de stengels of blaadjes van de waardplant vast of dropt deze zelfs soms gewoon vanuit de lucht

Rupsen zijn vreetmachines, ook die van de koninginnenpage. Naarmate de rups meer eet, wordt hij ook groter. De rupsen beginnen hun leven klein en zwart, maar vervellen wel 4 keer. Op het einde is de rups dik en erg kleurrijk, groen met zwarte, witte en oranje vlekken. Als de rups volgroeid is, spint ze op een schaduwrijk plekje een zijdedraad, waarmee ze zichzelf vastmaakt aan een takje of stengel. Vervolgens ontdoet ze zich van het kleurrijke omhulsel en verandert in een bruine of groene pop. Wanneer de vlinder groot genoeg is, kruipt hij uit de pop.

Meestal vliegen er twee generaties vlinders rond, in warme jaren kan soms ook een derde generatie voorkomen. De eerste generatie spreidt zijn vleugels van half april tot eind juni, van begin juli tot begin september is het de beurt aan de tweede generatie.

Icon
Icoon - Vlinder

Wist je dat?

  • Wanneer de rupsen van de koninginnenpage verstoord worden, komt er een oranje klier tevoorschijn. De klier verspreidt een onaangename geur, zo wil de rups predatoren afschrikken. 
  • De kleur van de pop, groen of bruin, hangt af van de omgeving. Bruine poppen hebben meer kans om te overleven in een bruine omgeving en groene in een groene omgeving.
  • Rupsen ademen door gaatjes in hun poten.
  • Wanneer de vlinder uit de pop komt, duurt het enkele minuten voor hij kan vliegen. Eerst moet de vlinder voldoende bloed naar zijn verkreukelde vleugels pompen. 

Tel mee met de Insectenzomer

Waar vind je de koninginnenpage?

De koninginnenpage vliegt tussen maart tot en met oktober in lage dichtheden en is nergens talrijk. Hij komt in verschillende biotopen voor, zoals in kruidenrijke graslanden, maar ook in moerassige gebieden. Belangrijk is dat er voldoende waardplanten zijn voor de rups en voldoende voedselplanten voor de vlinder. De koninginnenpage is in België vooral een standvlinder, in andere werelddelen kan hij als trekvlinder soms enorme afstanden afleggen.

Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Komt deze soort veel voor?

In Vlaanderen kan de koninginnenpage bijna overal gezien worden, enkel in delen van West-Vlaanderen lijkt hij te ontbreken.

Icon
Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de koninginnenpage

Wat kan jij doen?

Wanneer je de koninginnenpage, en eigenlijk alle vlinders, wil helpen, vermijd dan het gebruik van pesticiden. Door gras en bermen minder intensief te maaien, en niet alle wilde hoekjes weg te maaien, kan ervoor gezorgd worden dat de vlinders altijd een plekje vinden om hun eitjes te leggen en te verpoppen. Als je rupsen vindt op je groenten, kan je die samen zetten op 1 plant. Zo hebben jij én de koninginnenpage eten.