Grote Molenbeek en bijbeken

Provincie Vlaams-Brabant

Wandelen in Grote Molenbeek en bijbeken

Vogelenzang, Kleygat en Papenbosch liggen In de buurt van het wandelknooppunt 27 van het wandelnetwerk Brabantse Kouters (westelijk deel). Als je verder stapt richting knooppunt 28 passeer je trouwens ons natuurgebied Kravaalvelden en bereik je Kravaalbos op de grens van Asse met Mazenzele en Meldert. Er zijn geen officiële paden in deze natuurgebieden. Het is kwetsbaar gebied. Je geniet ervan als je wandelt tussen Vogelenzang en Schaapeuzel doorheen de holle weg en de Kravaalkouter.

Rotn en Lammekesbos zijn niet toegankelijk gezien de beperkte oppervlakte en de kwetsbare soorten die hier voorkomen. Wel loopt de verharde voetweg nr 99, ook soms Lammekesweg genoemd, hier langs. Je kan in de omgeving mooi wandelen tussen de wandelknooppunten 29 en 21 en via knooppunt 70 bereik je het grote Kravaalbos.

Waarbeek en Doren liggen langs een brede verharde veldweg tussen het rietveld aan de spoorlijn Asse – Dendermonde en de Doren richting Mollem. Die veldweg loopt parallel met Waarbeek, een zijstraat van de Assesteenweg in de omgeving van het rondpunt van de Ring met Huinegem.

Het Kloosterbeekbos is niet toegankelijk. Wel te bereiken via Beneden-Vrijlegem en de voetweg nr 37 die het bos dwarst richting Landbeek en Haagbeuk.

Het Bollebeekbos (Velm) Is bereikbaar via de gelijknamige straat in Mollem waarop de losweg naar dit gebiedje uitkomt.

d' Hellepad is een uitgestippelde wandeling door het gebied. Hiervoor volg je vanaf de kerk in Mollem de volgende knooppunten: 202 - 203 - 200 - 400 - 401 - 728 - 40 - 4 - 408 - 201. De ondergrond bestaat afwisselend uit verharde en onverharde wegen, soms wordt ook een weide doorkruist. Voorzie dus best stevige schoenen. 

Toegankelijkheid

  • Laarzen of stevige schoenen aanbevolen

  • Honden zijn welkom aan de leiband

Eigenschappen

Klein gebied: < 10 ha
  • wandelpad

Kaart van het gebied

2 routes

d' Hellepad - via wandelknooppunten

wandelpad
13.75km
Gemiddeld 210 minuten wandeltijd

Alternatieve route via station Merchtem

wandelpad
1.85km
Gemiddeld 28 minuten wandeltijd

Startpunten

Vertrekpunt station Merchtem

Stationsstraat 98
Merchtem
België

Vertrekpunt Kerk Mollem

Dorp 6
Mollem
België

Bereikbaarheid

De beschrijving van deze wandeling kan je downloaden via deze link (PDF).

Dieren en planten

In Vogelenzang domineert dankzij verbossing boswilg waarvan de katjes heel wat bijen aantrekken in het voorjaar en verder zwarte els en al zomereik. Ook komt tegen de valleirand massaal reuzenpaardenstaart voor wat wijst op kwel.
Het prachtige Papenbosch heeft als natuurtype het zeldzame essen-eikenbos met wilde hyacint. In het vroege voorjaar komt hier massaal bosanemoon voor, gevolgd door wilde hyacint en later gewone salomonszegel, valse salie en grote muur.
In het lager gelegen Kleygat groeit en bloeit een schare aan wilde planten zoals moerasspirea, moesdistel, dotterbloem, bosbies, heksenkruid en op de natste plaatsen bittere veldkers en watermunt. Dat brengt een druk insectenleven tot leven. Zanglijster, boomklever en zelfs houtsnip laten zich hier horen. Verder komt er nog bunzing voor en een grote populatie reeën. Allen vinden hier rust, bescherming en voedsel.

Rotn werd eind 2021 beplant met inheems autochtoon plantgoed zoals zomereik, winterlinde, zwarte els, haagbeuk en gewone esdoorn. Aan de randen werd een struiklaag aangelegd met vooral bessendragende struiken zoals slee- en meidoorn, gelderse roos, kardinaalsmuts, hazelaar, inlandse vogelkers en sporkehout. Dit jonge bos zal heel wat vervuiling opnemen van het drukke verkeer en ook voedsel geven aan de avifauna. Langs de vrije waterloop is er geen beplanting. Hier groeit massaal bittere veldkers, oever-of moeraszegge en ook sporadisch al voorjaarsbloemen zoals slanke sleutelbloem, speenkruid en pinksterbloem.

Het Lammekesbos is waardevol omwille van de voorjaarsbloemen zoals dotterbloem, slanke sleutelbloem, bosanemoon, muskuskruid en onze koestersoort paarbladig goudveil. Dit inheems loofbosje bestaat verder uit zwarte els, zomereik, en nog gewone es.

Waarbeek heeft vooral elzen wat in de winter massaal sijsjes aantrekt. In het natte gedeelte langs de beek komt ook dotterbloem en slanke sleutelbloem voor. Voorlopig hebben de eikelmuiskasten nog geen bezoekers tenzij veldmuizen. In de Doren kwam naast allerlei voorjaarsbloemen ook goudveil voor.

Het Kloosterbeekbos is rijk aan o.a. dotterbloem, slanke sleutelbloem, salomonszegel, bosanemoon, pinksterbloem, moerasspirea en bittere veldkers. Verder werden er reeds sperwer, matkop en wilde eenden gespot naast hazelworm, alpenwatersalamander en bruine kikker.

Het mooiste grasland paalt aan Bollebeekbos (Velm). Je vindt hier op het einde van de losweg o.a. ratelaar, echte koekoeksbloem en allerlei klavers. Een paradijs voor vlinders en ook voor ons kleinste knaagdier, de dwergmuis. In de hoge grassen maakt zij een bolvormig nest dat wij hier regelmatig terug vinden.

Over dit gebied

Het gebied bestaat uit een aantal deelgebieden:

In de gehuchten Asse-Terheide / Krokegem

Vogelenzang is een verboste oude maïsakker met vooraan een kleine nieuwe aanplant. Een veel voorkomende benaming in Vlaanderen voor een bosrijk gebied waar ooit veel zangvogels voorkwamen.
Aan de overkant ligt Papenbosch. Het is een restant van een vroeger heel groot bos nl. Hambos. Het staat op de Ferrariskaart (18° E) en is dus een waardevol oud bos. Het ligt in het begin van de holle weg en is genoemd naar de bekende familie de Pape die ooit eigenaars waren ( vanaf 1671).
In het laagste gedeelte bevindt zich het grotere Kleygat. Het bestaat uit een populierenbos dat langs weerzijden van een rechtgetrokken beek ligt. Het waren vroeger zompige weiden van het verdwenen Hof ten Cleygate (1335 ) eigendom van de abdij van Affligem.
Rotn en Lammekesbos liggen in de vallei van de Vissenzijp. Rotn ligt vlak naast de N47 dichtbij het kruispunt De Wijndruif. Tijdens de Oostenrijkse periode kreeg de kronkelende Oude Dendermondse baan een rechtere variant. Door de ophoging van de weg werd de waterloop gebarreerd met als gevolg dat dit een natte weide werd. Op de kadastrale legger van 1798 vermeld als Rotteweyde.
Lammekesbos is een essenbroekbos dat iets verder ligt langs de voetweg. Vroeger was dit een natte weide (broek) beplant met populieren. Het werd aangekocht door Natuurreservaten (BNVR) in 1997 Met zijn 8 are 60 ca groot is het ons kleinste en 2° oudste natuurgebied.

Op de grens Asse/Mollem

Het natuurgebied Waarbeek en Doren bestaat uit een aaneenschakeling van grasland, knotwilgen, heggen en ook nog populieren. De Kramaaibeek loopt langs en door het gebied. Het water is proper dankzij het reinigend vermogen van het rietveld. Het rietveld zelf is een paradijs geworden voor broedende rietvogels en een rustplaats voor trekvogels. Daar heeft Pasar ook het mooiste plekje van Asse gesitueerd. In de omgeving van ons reservaat ligt ook het laatste hopveld, de site van een oude veldsteenoven en de staande wip van de boogschuttersmaatschappij Concorde.

In de deelgemeente Mollem

Het Kloosterbeekbos is een laaggelegen, beekbegeleidend elzenbroekbos. Een steile overgang met het aanpalend koutercomplex geeft het bos een zekere intimiteit. Dit geeft rust en bescherming voor de fauna.
Het Bollebeekbos (Velm) behoorde ooit tot het grote Hof te Bollebeek. Ons grasland werd in het kader van de ruilverkaveling Bollebeek toegewezen aan de gemeente Asse en door hen in concessie gegeven aan Natuurpunt Asse.

Nog meer informatie over deze gebieden, vind je hier.

Horeca

Kamers - Recrea cafe - Pensionstal "De Kleine Deugd"
Lepelstraat 10
1745 Mazenzele - Opwijk

Wat doet Natuurpunt

In het spontaan verboste Vogelenzang vallen de boswilgen neer en verschijnen zaailingen van o.a. zwarte els en zomereik wat voorlopig het uitzicht heeft van een verwilderd bos.

Voor Papenbosch geldt er nulbeheer. Als het tapijt van wilde hyacint verder bedreigd wordt door toenemende verbraming, ten gevolge van stikstofneerslag, zal er gemaaid worden.

Kleygat heeft drie open plekken of kamers waar jaarlijks gemaaid wordt en dit om de ruigte te laten evolueren naar een grotere biodiversiteit. Om de bodemerosie tegen te gaan werd op de akker aan de rand van het zuidelijk gedeelte een grasstrook aangelegd dankzij de VLM.

In Lammekesbos is er ook nulbeheer. Het drassige gedeelte met zijn voorjaarsbloemen moet wel gevrijwaard worden van verruiging ten gevolge van inspoeling van voedingsstoffen uit de omliggende akkers.

Ook in de Rotn wordt de ruderale vegetatie gemaaid om plaats en licht te geven aan voorjaarsbloeiers.

Er werd recent bebost vooraan in Waarbeek en ook een haag geplant voorbij het hopperceel waar de populieren gerooid zijn. Het afgerasterd grasland werd vroeger begraasd door pony’s en nu door schapen. Dit grasland is wel verruigd met grote brandnetel door bladval van de aanpalende populieren en krijgt ook onvoldoende zonlicht om te evolueren naar een bloemrijk grasland. De houtkant wordt regelmatig afgezet waardoor verjonging ontstaat. De bloeiende sleedoorns en Gelderse rozen zijn een ware lust voor de talrijke wandelaars en joggers.

Jaarlijks wordt 2x het grasland gemaaid en het maaisel afgevoerd in Bollebeekbos (Velm). Door deze verschraling ontstaat hier bloemrijk grasland.

In Kloosterbeekbos is er nulbeheer in het elzenbroek. Het hoger gelegen gedeelte werd destijds volgestort en daar werd een struweelrijke bosrand aangelegd met hulp van de plaatselijke scouts. Er is ook hakhoutbeheer mogelijk verder van de beek.

Vogelenzang-Kleygat en Papenbosch zijn, net als Rotn en Lammekesbos, beheereenheden van het deelgebied Hambos. Samen met de andere deelgebieden nl. Paddenbroeken (Merchtem) en de Vallei van de Puttenbeek (Opwijk) vormt dit het erkend natuurgebied Paddenbroeken (E346) sinds 2006.
Vogelenzang-Kleygat en Papenbosch zijn bovendien Natura 2000 gebieden of habitatrichtlijngebieden (Bossen van de Vlaamse Ardennen en Zuid-Vlaamse bossen) en dus beschermd door Europa.

Meehelpen?

Voor de verdere uitbouw en beheer van dit natuurgebied zijn we op zoek naar personen die zich willen engageren om samen met de beheerders en andere vrijwilligers aan de slag te gaan. De beheerders maken je wegwijs in het beheerplan, bekijken samen met de vrijwilligers welke taken er kunnen uitgevoerd worden, maar geven ook de mogelijkheid om zelfstandig aan de slag te gaan.

Ben je een echte natuurliefhebber, steek je graag de handen uit de mouwen of wil je graag je kennissenkring verruimen en aansluiten bij het beheerteam, laat dan zeker iets weten via [email protected].   

Steun Natuurpunt

Doe een gift voor Grote Molenbeek en bijbeken

Liever overschrijven?

BE56 2930 2120 7588
Vermeld 'Grote Molenbeek en bijbeken' bij je overschrijving

  • Giften vanaf €40 zijn fiscaal aftrekbaar
  • Jouw gift gaat rechtstreeks naar je gekozen project

Word lid van Natuurpunt

  • Bescherm de natuur
  • Ontvang de Fiets- en Wandelgids
  • Krijg korting bij onze partners

Ja, ik word lid van Natuurpunt

Afbeelding
Wandelaars aan het water