Bedreigingen LIFE Turnhouts Vennengebied
Laatste update: 31/03/2014
Onze natuurgebieden worden sterk bedreigd door een aantal factoren. Het verdwijnen en achteruitgaan van soorten is een gevolg van de achteruitgang van de oppervlakte geschikt habitat en kwaliteit van de habitat van de soorten.
Door te streven naar grote oppervlakten natuur in een ruimer netwerk van gebieden trachten we een halt toe te roepen aan het verlies aan biodiversiteit.
Versnippering van biotopen is wellicht een van de belangrijkste bedreigingen voor de natuur. De oorzaken liggen onder meer in het intensief bosbeheer, gebrek aan een optimaal beheer en de aanleg van ‘harde' menselijke structuren zoals weekendhuisjes en wegen. Dit snel veranderende grondgebruik heeft geleid tot een sterke versnippering van de oorspronkelijke heide.
Veranderende landgebruik kwam op gang met de industriële revolutie op het einde van de 19de eeuw. Door de beschikbaarheid van kunstmest en meer efficiënte machines werden de schrale gronden bemest en bewerkt vanaf halfweg vorige eeuw. Deze snelle veranderingen in het landschap en het gebruik ervan hebben als gevolg dat veel planten en dieren teruggedreven zijn tot in de weinige aanwezige heidesnippers.
Aanplant van naaldhout: economisch gezien waren de arme en natte zandgronden waardeloos voor een intensieve landbouw. Enkele eigenaars trachtten door het aanplanten van productieve, exotische houtsoorten alsnog opbrengst uit hun grond te halen. Door de aanplant van soorten zoals Amerikaanse eik en grove den verdwenen de historische graslanden, moerassen en heide. Hierdoor kregen deze voornamelijk open terreinen geen licht meer, het graslandbeheer werd gestaakt en de heide werd niet meer gebruikt. Soorten als struikheide, dophei en korhoen verdwenen uit deze terreinen en moesten zich terug trekken tot de laatste snippers die overbleven.
Wijziging van hydrologie: om een hoge opbrengst van de aanplant te krijgen, werd het gebied ontwaterd. Hiervoor werden tal van geulen, grachten en sloten gegraven. Ook werden de meest moerassige delen op panden (begreppeld) gelegd. Door deze drainage verdwenen vele waterafhankelijke biotopen zoals de natte heide en vennen.
Al deze bedreigingen resulteerden in de achteruitgang van de heide en vennen in het Turnhouts vennengebied. Dankzij het Life-project kan Natuurpunt maatregelen nemen om deze bedreigingen tegen te gaan.