Boscompensatie

Bos - Erwin Derous
Erwin Derous

Op deze pagina

Boscompensatie in een notendop

Ontbossing is strikt gereglementeerd. Het bosdecreet schrijft een absolute ontbossingsstop voor. Er zijn echter uitzonderingen mogelijk waar eerst een omgevingsvergunning moet aangevraagd worden. Een omgevingsvergunning is nodig bij:

  1. Percelen in woongebied of industriegebied (in de ruime zin)

  2. Werkzaamheden van algemeen belang

  3. Realisatie van IHD's (instandhoudingsdoelstellingen)

Wanneer een vergunning aangevraagd wordt om te ontbossen moet er ook een compensatievoorstel ingediend worden. Dit kan financieel in het boscompensatiefonds van de Vlaamse Overheid (€3,62/m2) of in natura (bos voor bos). Vanaf 3 ha is het verplicht te compenseren in natura. De compenserende bebossing moet ook minstens 25 jaar in stand gehouden worden. 

Uitzondering: Als de kapping gebeurt in het kader van een erkend beheerplan en het beheerplan erkend werd voor 2009, moet er niet gecompenseerd worden. Is het beheerplan erkend na 2009 dan wordt het complexer.

Boscompensatie voor derden

Soms wordt er tegen betaling gecompenseerd op gronden van derden. Dat gebeurt soms ook op gronden van Natuurpunt. Die inkomsten worden in een intern Natuurpunt boscompensatiefonds gestort. Dit fonds dient in eerste instantie om zonder aankoopsubsidies meer gronden voor boscompensatie te kunnen kopen. Op die manier kunnen we het budget aan Vlaamse aankoopsubsidies gebruiken voor andere gronden en kunnen we onze reservaten nog verder uitbreiden. Daarnaast wordt het fonds ook gebruikt voor de financiering van bebossingsmaatregelen en administratieve kosten. 

Vooraleer Natuurpunt toestemt om te compenseren voor externe opdrachtgevers wordt er altijd eerst teruggekoppeld met de afdeling waar de opdrachtgever wil kappen. Zo voorkomen we dat Natuurpunt compenseert voor een ontbossing waar we niet kunnen achter staan. De gronden toegewezen aan de vergunning komen voort uit een rollend fonds met de beschikbare gronden. Er wordt gekeken welke gronden reeds het langst in het fonds zitten en deze worden aan de vergunning gekoppeld.

Welke gronden komen in aanmerking?

Neem steeds contact op met de medewerker bosuitbreiding via [email protected] om de voorgestelde percelen te laten nakijken op geschiktheid voor boscompensatie. Zelfs indien ze geschikt zijn, dienen de percelen alsnog voorgelegd te worden aan het aankoopcomité. Omdat we steeds op zoek zijn naar geschikte gronden voor boscompensatie is de kans op goedkeuring groot. Duid op het patrimoniumportaal aan dat de gronden in het kader van boscompensatie gekocht worden. Het is ook mogelijk om maar een deel van een perceel in te dienen voor boscompensatie.

Download hier de richtlijnen voor Boscompensatie

Financiering van gronden waarop bos gecompenseerd wordt

Het aankopen van geschikte gronden voor boscompensatie krijgt financiering vanuit het Natuurpunt-boscompensatiefonds tot een maximum van € 2,70/m2 (inclusief kosten):

  • Aankopen tot € 2,50/m2 (incl kosten) worden volledig gefinancierd => nul restfinanciering.

  • Aankopen duurder dan  € 2,50/m2 (incl kosten) betaalt de afdeling 10% op het deel boven € 2,50/m2. Het fonds betaalt maximum 2,7€/m², het deel hierboven wordt opgenomen in de restfinanciering.  

Aankoopsubsidies worden niet aangevraagd op boscompensatiepercelen (noch van het Vlaams Gewest noch van provincies en slechts in uitzonderlijke gevallen van gemeentes). Tot een prijs van 5€/m² is er minder restfinanciering via boscompensatie dan via aankoopsubsidies (Vlaams Gewest). Boven 5€/m² is de restfinanciering hetzelfde.  

LET OP: Bij de aankoop moet er zekerheid zijn over de doelstelling bos. Het is belangrijk dat het beheerteam én de planner van jouw regio akkoord gaan met bebossing van de gronden. Als achteraf blijkt dat het streefdoel toch niet bos is zullen er geen aankoopsubsidies meer aangevraagd kunnen worden. In zulke gevallen draagt de afdeling de volledige financiering zelf.  

Na de aankoop - Aanplant of spontane verbossing

Tree succession
Freerange Stock
planten
Alex Indigo
bos
Pexels

Spontane verbossing

Indien mogelijk wordt er gekozen voor spontane verbossing. Het volstaat om de compensatie-oppervlakte af te schermen van actief ontbossende invloeden.

Bij spontane verbossing volgt er een controle door ANB 5 jaar na indiening. Als er bij die controle onvoldoende bos ontwikkeld is, wordt er gevraagd om aan te planten. Wanneer er moet geplant worden kan er een tegemoetkoming bekomen worden uit het Natuurpunt-compensatiefonds van maximum 1.000 €/ha voor bebossingsmaatregelen (plantgoed, kraanverhuur voor boorgaten, enz). 

Aanplant

Voor aanplant is er gewoonlijk een vergunning vereist. Die vergunningen moeten bekomen worden nog voor het perceel kan gekoppeld worden aan een boscompensatie voor een derde. Dit zijn de mogelijke vergunningen: 

  • VEN-ontheffing: Alle gebieden gelegen binnen VEN

  • Bebossingsvergunning van het College van Burgemeester en Schepenen voor de gronden binnen agrarisch gebied

  • Omgevingsvergunning van de gemeente voor wijzigen aanwezige vegetatie: In groene en geelgroene gebieden volgens het gewestplan, in beschermd duingebied, in vogel- en habitatrichtlijngebieden en RAMSAR gebieden is er een

  • Advies van het Agentschap Onroerend Erfgoed binnen beschermd landschap. Dit advies wordt ingewonnen door de vergunningverlenende instantie (gewoonlijk de gemeente, soms ANB) 

  • Het bos kan aangeplant worden tijdens een plantevenement. Een uitgelezen kans om de buurt te betrekken bij de bebossingsplannen van de afdeling. Noodzakelijk voor een goede plantdag is het plantgoed, gemaakt door de aankoopdienst van Natuurpunt. Vul je boomsoorten in de Excel onderaan het bestelformulier en het autochtoon plantgoed wordt geleverd op de aangegeven locatie en het aangegeven tijdstip. Hieronder vind je twee prijslijsten van bosplantsoen najaar 2020.

  • Bestel hier plantgoed

LET OP: contacteer steeds de Consulent Bosuitbreiding of er al mag aangeplant worden. De vergunningen van zowel het perceel als voor de derde die moet compenseren moeten in orde zijn voordat een aanplant kan doorgaan.

Wanneer is een bos een bos?

De algemene richtlijn is een min of meer uniforme bedekkingsgraad van meer dan 50%, geprojecteerd naar volgroeid stadium. Voor jonge zaailingen wordt ook wel de richtlijn gehanteerd van gemiddeld 2.500 zaailingen per hectare gespreid over de ganse oppervlakte. 

Een bijkomende richtlijn is dat er minstens 3 bomenrijen moeten zijn en dat het bos minstens 10 meter breed moet zijn (gemeten aan de buitenkant van de buitenste stammen). 

Een open plek in het bos is toegelaten maar onderhevig aan bijkomende voorwaarden.

Struweel valt onder het bosdecreet en wordt bijgevolg ook aanvaard als bos. Er moet dan wel minstens 50% bedekkingsgraad zijn en niet alle struweeltypes komen in aanmerking.

Raadpleeg steeds de Consulent Bosuitbreiding bij twijfel of voor bijkomende informatie: [email protected].