Buxusmot

Wat kan je doen tegen de buxusmot?

Buxussen zijn planten met een sterk herstelvermogen. De vraat die buxusmotten aanrichten, ziet er erger uit dan hij is. Vanuit esthetisch oogpunt is het uiteraard niet mooi, en bovendien zijn buxusmotten lokaal zo algemeen dat de kans groot is dat jouw buxus tweemaal per jaar quasi wordt kaalgevreten als je niets doet.

Er zijn verschillende manieren om buxusmotten te bestrijden.

1. Het manueel verwijderen van de rupsen. 
   Het plukken van rupsen uit de struiken is arbeidsintensief en tijdrovend. Vanuit milieuoogpunt is dit echter de minste schadelijke bestrijding. We kregen ook al meldingen van mensen die de buxus met de hogedrukreiniger afspoten. In Nederland zijn er dan weer tuinaannemers die experimenteren met loopeenden. 
2. Het gebruik van feromoonvallen. 
   Feromoonvallen lokken mannetjes van de buxusmot. In de val worden de mannetjes gedood. De buxusmot uitroeien met behulp van feromoonvallen is wellicht onmogelijk: er zullen altijd mannetjes zijn die al met een vrouwtje gepaard hebben vooraleer ze in een feromoonval vliegen.
3. Het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen.
   Natuurpunt raadt elk gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen af wegens schadelijk voor het milieu.
4. Het gebruik van biologische bestrijdingsmiddelen.
   Er bestaan bestrijdingsmiddelen op basis van een bacteriepreparaat (Bt of Bacillus thuringiensis) of het inzetten van aaltjes (nematoden). Deze middelen zijn biologisch afbreekbaar en dodelijk voor rupsen indien ze op het juiste moment worden toegepast. Aangezien er op buxusstruiken maar één soort rups te vinden is, kan je dit op die manier selectief toepassen op de buxusmot. Bestrijdingsmiddelen op basis van Bt zijn niet vrij te koop. Professionele tuinaannemers mogen deze wel gebruiken. Wie echt verknocht is aan zijn buxus kan via dit type bestrijding de struiken buxusmotvrij houden. Bestrijding moet meermaals per jaar worden toegepast en vergt dus wel wat energie en middelen. Bewaak ook dat zeer selectief gesproeid wordt, want deze middelen zijn niet-selectief en ook dodelijk voor rupsen van andere vlindersoorten.

Denk eens ‘out of the buxus’

Meermaals per jaar bestrijden: het is een dure en vooral weinig duurzame oplossing. Waarom de aantasting van je buxus niet als aanleiding zien om jouw tuinconcept eens te herdenken?
Want hoewel buxus wel een inheemse plant is in Wallonië, is de waarde voor onze biodiversiteit beperkt. Er leven nauwelijks insecten op, hij vormt geen bessen voor vogels en vaak is de structuur van de struik zo dicht dat een merel er niet in kan nestelen. Buxussen die je laat uitgroeien tot metershoge struiken, kunnen wel nestgelegenheid bieden voor vogels. Bloeiende buxussen produceren pollen die bijen aantrekken. Het zijn precies die oude buxusstruiken die op bepaalde plaatsen, zoals parken, pastorietuinen en kerkhoven een grote erfgoedwaarde hebben. De overgrote meerderheid van de buxusstruiken in Vlaanderen betreffen echter lage cultivars, die als kleine haag of 'bolletje' gesnoeid worden.

Strakke perken met lage, gesnoeide buxus en steriele bodembedekkers als Pachysandra vervangen door bloemrijkere aanplantingen met bijvoorbeeld Verbena, lavendel of marjolein, levert heel wat natuurwinst op. Vlinders, hommels, wilde en honingbijen zullen je dankbaar zijn. Gemengde hagen met liguster, meidoorn, sporkehout of veldesdoorn kunnen hogere buxushagen vervangen en zijn veel biodiverser. 

Er bestaan geen inheemse dwergstruiken die je, net zoals buxus, kan snoeien in allerlei vormen. Eén Aziatische plant wordt op sommige sites aangeraden: Ilex crenata. In Nederland werd echter vastgesteld dat deze nogal eens verwildert en bijgevolg potentieel invasief is. We houden het dus liever bij inheemse planten. Voor kleine hagen is liguster een optie.