Duurzame Biodiversiteitsprojecten provincie Vlaams-Brabant

In de Getevallei werkten we de afgelopen jaren aan een duurzaam rivierecosysteem met versterkte biodiversiteit, herstelde waterhuishouding, bosuitbreiding en CO2-opslag tot gevolg. Tegelijk wordt de vallei weer een geschikt habitat voor de wulp, blauwborst, roodborsttapuit, spotvogel en waterspitsmuis.

In de vallei van de Grote Gete in Linter bevindt zich nog een populatie kamsalamander. Om deze Getedraakjes te redden voorzag Natuurpunt de laatste decennia opnieuw een uitgebreid netwerk aan poelen. Door de steeds dalende grondwaterstanden dreigen deze poelen echter te snel op te drogen. Recent kocht Natuurpunt, met de hulp van de provincie Vlaams-Brabant, een akkercomplex aan in het midden van het natuurgebied, waardoor er weer extra leefgebied voorzien kan worden.

Het Steentjesbos werd in het verleden voornamelijk beheerd in functie van een economische doelstelling nl. houtproductie. Hierdoor bestaat het veelal uit Amerikaanse eik; een minder interessante boom voor onze biodiversiteit. Om een bos gevarieerd en toekomstbestendig te houden voor mens, plant en dier is goed bosbeheer nodig. 

De Velpevallei is één van de weinige valleien in Vlaanderen met nog broedende wulpen, het herstel van hun zomerverblijf (vochtige weilanden) is cruciaal voor het voortbestaan van de soort.

Het natuurreservaat Papendel is gelegen in de gemeente Begijnendijk en wordt beheerd door Natuurpunt Begijnendijk. Het bijna 20ha grote gebied wordt gekenmerkt door een afwisseling van vochtige elzen-eikenbossen, struwelen, moerasspirearuigtes, vochtige schrale graslanden en enkele open waterpartijen. Deze grote variatie aan habitats op een vrij beperkte oppervlakte zorgt ervoor dat tal van bijzondere plantensoorten hier kunnen aangetroffen worden, waaronder blauwe knoop, blauwe zegge, zandblauwtje, grote ratelaar en gevlekte orchis.

De Koeheide is een natuurgebied gelegen op de grens tussen Bertem en Leuven. Het gebied bevat nog tal van waardevolle ecologische relicten, ook de potenties voor een herstel van een kleinschalig bocagelandschap zijn hoog. Doordat het gebied zich op de grens bevindt tussen het Brabants Leemplateau (in het zuiden) en de Hagelandse Heuvelstreek (in het noordoosten) vertoont het een hoge biodiversiteit. De enkele relicten die bewaard zijn gebleven, geven een goed inzicht in de hoge soortenrijkdom en potenties van het gebied. Volgende soorten werden nog aangetroffen: gewone en liggende vleugeltjesbloem, kattedoorn, gewone agrimonie, echte guldenroede, tormentil, geel walstro, brem en struikheide.

In natuurgebied Haachts Broek in Haacht heeft Natuurpunt een verlande poel weer uitgegraven voor de kamsalamander. In de buurt werd ook bos aangeplant zodat de dieren een geschikt winterhabitat vinden. In de Haachtse Leibeekvallei bevindt zich een belangrijke regionale populatie van kamsalamander.

Het Torfbroek is gelegen in Kampenhout, in de deelgemeenten Berg en Nederokkerzeel, ten zuiden van de dorpskern van Berg. Dit natuurreservaat herbergt topnatuur met een groot scala aan zeldzame habitats van Europees belang, waaronder alkalisch laagveenvegetaties, blauwgraslanden… Men vindt er de best ontwikkelde blauwgraslanden van Vlaanderen, met o.m. parnassia, grote muggenorchis, blonde zegge, vlozegge en karwijselie.

In dit project willen we de nodige aandacht geven aan de jarenlang verwaarloosde degelijke ontsluiting en inrichting van de natuurgebieden voor de optimalisatie van het jaarlijkse beheer. Denk hierbij aan maatregelen zoals verbeteren van beheerwegen en aanleggen van beheerbruggen. Ook willen we hieraan nog ontbrekende infrastructuur voor bezoekers herstellen of aanleggen en maatregelen om ongewenst gemotoriseerd vervoer op deze wegen te weren middels plaatsen van een aantal slagbomen of wandelsluizen.

Het erkende natuurreservaat “Haachtse Leibeekvallei” bevindt zich in de gemeente Haacht. In het deelgebied "Antitankgracht" komt een regionaal belangrijke populatie van de koestersoort "Kamsalamander" voor. Het behoud en versterken van deze soort is dan ook een belangrijke doelstelling voor het natuurgebied.

Via dit biodiversiteitsproject wordt ingezet op het kwaliteitsbehoud van het voortplantingshabitat van de koestersoort kamsalamander, tevens habitatrichtlijnsoort. De maatregel wordt uitgevoerd in het natuurreservaat de Bomputten, dat voor het grootste deel op grondgebied Vilvoorde ligt, deels op de gemeente Zemst. In het gebied komt een belangrijke populatie van kamsalamander voor, de afgelopen jaren werd dan ook volop geïnvesteerd in het behoud en uitbreiding van de soort.

De IJzerenwegroute die dwars door de Getevallei loopt, werd als spoorweg in 1878 aangelegd om suikerbieten en seizoensarbeiders uit de omliggende gemeenten naar het suikerfabriek in Tienen te transporteren. In 1968 denderde de laatste trein over de sporen richting Tienen. Het hoofddoel van dit project is de opmaak van een landschapsvisie gericht op biodiversiteitsversterking en een hiervan afgeleid inrichtings- en beheerplan voor de soortenrijke bermen en houtige vegetaties van de IJzerenweg vanaf Tienen, over Linter tot resp. Zoutleeuw en Geetbets.

In het natuurgebied Bos van Aa in Zemst heeft Natuurpunt een verland moeras hersteld. Dit hersteld habitat geeft extra kansen aan soorten als ijsvogel en kamsalamander. 

Het projectvoorstel “Plan Boommarter in Actie” vloeit rechtstreeks voort uit het samenwerkingsverband Plan Boommarter. Door de verschillende acties, uitgevoerd door aanvrager, mede-aanvragers en partners, werkt het zéér concreet aan de doelstellingen die de partners hebben rond de versterking en ontsnippering van bos- en natuurgebieden in zuidelijk Halle en het vergroten van het draagvlak voor natuur- en landschapsontwikkeling in de zuidelijke Zennevallei.

Natuurpunt beheert iets meer dan 500 natuurgebieden. Veel van deze natuurgebieden zijn reeds voorzien van infoborden maar vertonen na vele jaren van dienst duidelijke tekenen van veroudering. Binnen dit project willen we een aantal gebieden opnieuw correct zichtbaar maken op het terrein of een aantal belangrijke natuurwaarden aan de hand van nieuwe infoborden uitleggen aan het grote publiek.

Natuurpunt beheert iets meer dan 500 natuurgebieden. Veel van deze natuurgebieden zijn reeds voorzien van infoborden maar vertonen na vele jaren van dienst duidelijke tekenen van veroudering. Binnen dit project willen we een aantal gebieden opnieuw correct zichtbaar maken op het terrein of een aantal belangrijke natuurwaarden aan de hand van nieuwe infoborden uitleggen aan het grote publiek.

Het commercieel productiebos, gelegen rondom de grote Norbertijnenabdijen van Averbode, gelegen op het drieprovinciënpunt van Limburg, Antwerpen en Vlaams-Brabant, bevatte nog elementen van de vroeger op veel grotere schaal voorkomende heide. Vandaar dat er bij natuurherstel werd ingezet op herstel van het natuurlijk heidelandschap en het gebied de naam Averbode Bos & Heide kreeg. Het is nu een groot en belangrijke bosgebied, maar evengoed een uitgestrekt heidelandschap inclusief stuifduinen en verschillende vennen.

Met behulp van dit biodiversiteitsproject wensen we in het natuurgebied de Molenbeekvallei de ecologisch en botanisch waardevolle graslanden optimale ontwikkelingskansen geven. Daarbij ligt de focus van de inrichtingswerken op een herstel van de detailontwatering (greppelsysteem) van deze vochtige hooilanden en een zone van kalkmoeras. Op enkele van de hooilanden bevinden zich nog enkele zones met opslag van wilg en zwarte els. Deze zullen vrijgemaakt worden in functie van het hooilandherstel.