Rode eekhoorn
De rode eekhoorn, of de gewone eekhoorn, is met zijn oorpluimpjes en grote pluimstaart onmiskenbaar. Het is een echte bossoort maar ook in parken en tuinen duikt hij op. Onze eekhoorn is in Europa de meest voorkomende eekhoornsoort.
3 - 7 jaar
Zaden van bomen: hazelnoten, beukennootjes, okkernoten, tamme kastanjes, eikels, zaadjes van dennen-, spar- en lorkenappels.
In de paarperiode is het vrouwtje slechts één dag vruchtbaar. Soms mag het dominante mannetje al een week op voorhand bij het vrouwtje slapen. Na de paring gaan ze weer hun eigen weg.
Boomholtes, oude spechtenholen, of een zelfgebouwd bolvormig nest.
Sierlijke acrobaat met een enorme dosis lef, die moeiteloos van de ene naar de andere boom lijkt te springen en elkaar graag achternazit.
Tijdens de paartijd worden vrouwtjes wild achtervolgt door één of meerdere mannetjes. Het meest dominante mannetje - of het mannetje dat de achtervolging het langst volhoudt - mag uiteindelijk paren.
Hoe herken je de eekhoorn?
- lange pluimstaart
- grote, zwarte ogen
- bovendelen en staart variabel van kleur: van rood over bruin tot zwart (soms enkel de staart; in naaldbossen vaak meer zwarte omdat dat beter zou camoufleren) en soms zelfs zandkleurig of grijs, en zelden komen er ook albino’s voor
- onderdelen wit
- in de winter lange oorpluimpjes en pels grijzer op de flanken, rug en kop
- Anders dan de naam doet vermoeden, kan de vachtkleur van de rode eekhoorn variëren van zwart tot gelig, met allerlei tinten rood en bruin daartussen. Meestal zijn eekhoorntjes roodbruin met een witte buikzijde, 's winters meer grijzig donkerbruin.
De kleur wordt ook grijsachtiger naarmate de eekhoorn ouder wordt. De oorpluimen vallen vooral in de winter op. Een eekhoorn kan de haren op de pluimstaart opzetten.
Het geluid van de eekhoorn
Een eekhoorn kan veel geluid maken. Zeker als er een indringer in de buurt is, kan hij indringend piepen.
Geluidsfragment van Waarnemingen.be, Daan Drukker
Hoe leeft de eekhoorn?
Wat eet de eekhoorn?
In de herfst en de winter eten eekhoorns vooral zaden van bomen: hazelnoten, beukennootjes, okkernoten, tamme kastanjes, eikels, zaadjes van dennen-, spar- en lorkenappels. Door de vele looizuren verteren ze eikels van uitheemse eiken (Amerikaanse eik, moeraseik) nog slechter dan die van inheemse eiken (zomer- en wintereik), waardoor ze deze enkel eten bij gebrek aan beter.
Omdat er in de herfst veel zaden aanwezig zijn, kunnen eekhoorns extra veel eten en goed aanvetten om zich voor te bereiden op de koude winterperiode. Bovendien leggen ze een wintervoorraad aan, waarbij ze de zaden apart of met enkelen samen in een ondiep putje begraven of verstoppen in een boomholte.
In de lente, als er niet veel zaden meer te vinden zijn, schakelen eekhoorns over op deze voedselvoorraden, en eten ze ook knoppen en scheuten en later ook bloesems van bomen, bessen, insecten en -gallen, rupsen, zwammen en af en toe een ei of een jonge vogel. Vanaf juli neemt het aandeel zaden in hun dieet opnieuw toe. De eekhoorn wordt vaak bestempeld als een beruchte nestrover, maar het aandeel van vogeleieren in zijn dieet is zo klein, dat de impact op vogelpopulaties verwaarloosbaar is.
Hoe plant de eekhoorn zich voort?
Eekhoorns planten zich voort van december (en bij warme winters zelfs al vanaf eind november) tot augustus, met twee voortplantingspieken: in januari en in mei-juni. In de paartijd wordt het vrouwtje door één of meerdere mannetjes achternagezeten en kan je ze in de bomen rond de stam zien cirkelen. Het meest dominante mannetje - of het mannetje dat de achtervolging het langst aanhoudt - mag uiteindelijk paren.
In de paarperiode is het vrouwtje slechts één dag vruchtbaar. Soms mag het dominante mannetje al een week op voorhand bij het vrouwtje slapen, maar na de paring gaan beide partners weer hun eigen weg. Vrouwtjes paren ook soms met meerdere mannetjes. Genetisch onderzoek toonde aan dat jongen van eenzelfde nest soms verschillende vaders kunnen hebben.
Na een draagtijd van 36 à 42 dagen worden twee tot zes jongen geboren. Op een leeftijd van acht weken komen de jongen voor het eerst naar buiten. Na drie maand jaagt de moeder hen weg en moeten ze een eigen woongebied gaan zoeken. Na negen tot tien maand zijn de jongen geslachtsrijp.
Beelden
Wist je dat?
Waar vind je de eekhoorn?
De eekhoorn komt vooral voor in naald-, loof- en gemengde bossen. Ook in parken en tuinen (zeker in bosrijke regio’s) duiken vaak eekhoorns op.
> Bekijk deze soort op waarnemingen.be
Komt de eekhoorn veel voor?
Eekhoorns houden geen winterslaap, maar zijn in de winter wel minder lang actief, om niet teveel energie te verliezen. Bij langdurige koude blijven eekhoorns wel eens enkele dagen in hun nest. Een boswandeling in de herfst of winter biedt de beste kansen om een eekhoorn te spotten. Eekhoorns zijn het hele jaar door actief van zonsopgang tot zonsondergang. Enkel in de winter beperkt de activiteit zich voornamelijk tot de voormiddag en de vroege namiddag.
Het aantal eekhoorns in een bos hangt af van de grootte, de kwaliteit en de isolatie van dat bos. Dichtheden schommelen in Vlaanderen van minder dan 0,1 eekhoorns/ha in kleine, geïsoleerde bossen tot 2,2 eekhoorns/ha in grote bossen. Daarnaast kunnen dichtheden ook van jaar tot jaar schommelen, afhankelijk van de wintertemperatuur en het voedselaanbod.
Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door
Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
Help de eekhoorn
Leer Wild Spotten in onze natuur
Er valt in België heel wat prachtige natuur te spotten, zoals te zien was in de reeks en de film Onze Natuur. Je hoeft maar goed te kijken en te luisteren. En hoe meer je over de soorten en hun verstopplaatsen weet, hoe boeiender je zoektocht wordt. Start met de gratis online cursus en kom meer te weten over wilde natuur in Vlaanderen. Je ontvangt 1 les per week waarbij onze Natuurpunt-experts je de beste zoektips geven om wilde soorten te spotten.
