Natuurherstel in Fort van Walem

Inrichting Fort Van Walem voor overwinterende vleermuizen

Forten zijn een ideale overwinteringsplek voor vleermuizen. Het is er donker en ruim en de temperatuur daalt er niet onder het vriespunt. In het Fort van Walem (bij Mechelen) overwinteren er jaarlijks enkele honderden vleermuizen. De afgelopen twee jaar heeft Natuurpunt belangrijke werken uitgevoerd om het fort nog beter geschikt te maken voor overwinterende vleermuizen. 

Het fort van Walem hoort bij de oudste forten van de buitenste fortengordel rondom Antwerpen. De bouw gebeurde tussen 1878 en 1893. In eerste instantie werd het met bakstenen gebouwd, daarna kwamen versterkingen met beton, waardoor het fort het unieke karakter van een overgangsfort kreeg. In de Eerste Wereldoorlog kreeg het fort het zwaar te verduren. 

Het fort van Walem was, net als vele andere forten, al een belangrijke overwinteringsplaats voor vleermuizen zoals baardvleermuis, watervleermuis, meervleermuis, grootoorvleermuis en franjestaart. Sinds Natuurpunt dit fort in 2009 in beheer kreeg, zijn de aantallen overwinterende vleermuizen verdubbeld en is ook de ingekorven vleermuis erbij gekomen. Intussen  overwinteren een honderdtal vleermuizen in het gebouw. Aangezien alle vleermuizen zijn opgenomen in de bijlage van de Habitatrichtlijn, geniet de site Europese bescherming. 

Ondanks de toenemende aantallen was er echter nog ruimte voor verbetering. Zo werden ramen en deuren dichtgemaakt met balken en zandzakjes om het binnenklimaat wat stabieler te maken. Vleermuizen zijn gebaat bij zachte en constante temperaturen en een hoge luchtvochtigheid. Op andere plaatsen blijft wat meer dynamiek voor soorten zoals baardvleermuis. 

Enkele ruimtes, waar in het verleden een brand had gewoed, werden roetvrij gemaakt en er werd heel wat afval verwijderd om zo extra lokalen toegankelijk te maken voor vleermuizen. 

Tenslotte werden er wat extra kunstmatige hangplaatsen voorzien. Deze zijn in hout gefabriceerd. Vleermuizen gebruiken de spleten als overwinteringsplek. 

Om de vleermuizen zo weinig mogelijk te storen, werden alle inrichtingswerken in de zomerperiode uitgevoerd. Nu is het nog even wachten of de vleermuizen hun intrek nemen in de vernieuwde ruimtes en hangplaatsen. 

Deze werken werden mogelijk gemaakt door het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) en de Vlaamse overheid.

Toegankelijkheid

Het fort is niet vrij toegankelijk omdat het bouwvallig is. Natuurpunt Mechelen plant elk seizoen een geleide wandeling in het fort.

Meer info vind je hier