Image
Geelgors - Elwin van der Kolk

Geelgors

Yellowhammer
Emberiza citrinella
Gorzen (Emberizidae)

De geelgors is met zijn kenmerkende zang (een typische ‘gorzenslag’) en felgele verenkleed een vrolijke verschijning op onze Vlaamse akkers.

Grootte
15,5-17 cm, spanwijdte: 23-29 cm
Gewicht
24-30 gram
Levensverwachting

typisch 2-3 jaar

Favoriete maaltijd

zaden, tijdens de broedtijd ook ongewervelden en insecten

Burgerlijke staat

trouw tijdens het broedseizoen, maar elk jaar een andere partner.

Status
Algemeen
Woonplaats

open akkers met een sterke afwisseling aan gewassen en hier en daar een boom als zangpost

Karakter

flamboyant en expressief

Verleiding

Mannetjes brengen symfonieën ten berde die niet moeten onderdoen voor het betere werk van Beethoven.

Hoe herken je de geelgors?

  • Een lichaamslengte van ongeveer 16 centimeter
  • Musachtige bouw met verhoudingsgewijs een duidelijk langere staart
  • Een goudgele onderzijde en kop (vooral het mannetje)
  • Borst, flanken en stuit zijn roodbruin gekleurd

Geelgorzen laten zich graag opmerken. Het zijn grote gorzen en de mannetjes spot je ogenblikkelijk aan hun flamboyante, felgele verenkleed. Vrouwtjes en jongen lopen wat minder te koop met hun kleuren, maar ook vrouwtjes hebben vaak nog (licht)gele accenten. De roodbruine stuit en de buitenste witte staartpennen zijn eveneens weggevers.

Het geluid van de geelgors

Raspende zang met typische melodie. Herhaalt meer dan 5 keer dezelfde hoge noot en eindigt een langgerekte ‘u’ klank: “si-si-si-si-si-si suuuuu”. 
Het gezang van geelgors zou volgens de overlevering de inspiratiebron geweest zijn voor Beethovens Vijfde Symfonie.

Audio file
Beluister hier

Hoe leeft de geelgors

Wat eet de geelgors?

De geelgors leeft voornamelijk van zaden, met tarwe en haver als favoriete hapje. Ook gerst en zaden van onder andere spar, den, beuk en maretak staan op het menu. Tijdens de broedtijd vangen geelgorzen ook insecten en ongewervelden om de jongen aan te spekken.

Afbeelding
Geelgors - waarnemingen.be - Jo De Pauw
waarnemingen.be - Jo De Pauw
Afbeelding
Geelgors - waarnemingen.be - Pierre Manuel De lemos Esteves
waarnemingen.be - Pierre Manuel De lemos Esteves

Hoe plant de geelgors zich voort?

De geelgors bouwt zijn nest op de grond, tussen hoge struiken en planten. Af en toe kiest hij ook voor struiken of jonge bomen. Het vrouwtje legt 4-5 eieren die ze in ongeveer 12 dagen uitbroedt. Doorgaans leggen geelgorzen 2-3 broedsels per jaar.

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • In Vlaanderen heeft de gele gors een bizarre bijnaam: schrijverke. Die literaire naam dankt hij aan zijn opvallende eitjes, die precies met een fijne pen beschreven zijn.
  • De geelgors vormt een begeerd hapje voor onder andere de grauwe kiekendief, een andere gekende, maar uiterst zeldzame akkervogel.
  • Geelgorzen kunnen het goed vinden met groenlingen. In het najaar en in de winter trekken beide soorten vaak samen rond op zoek naar voedsel in maïsakkers en graanvelden. Kleurenpracht verzekerd!

Waar vind je de geelgors?

De geelgors voelt zich vooral thuis in gebieden waar nog aan traditionele landbouw wordt gedaan: open akkers met een sterke afwisseling aan gewassen en hier en daar een boom als zangpost. De geelgors mijdt dichtbebouwde gebieden.
De geelgors komt voor in heel Europa, maar ook in Azië. Enkel de Noord-Europese en Aziatische populaties zoeken in de winter warmere oorden op.

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Kom deze soort veel voor?

De geelgors is de meest voorkomende gorzensoort in Europa. Toch heeft de soort het in Vlaanderen erg moeilijk. Naarmate landbouwlandschappen steeds meer uitgekleed raakten, verdwenen geschikte voedsel- en nestlocaties voor de geelgors.

Natuurgebieden

Alle natuurgebieden

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Icon
Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de geelgors

Wat kan jij doen?

Niet enkel de geelgors, maar ook andere akkervogels lijden sterk onder de intensivering van onze landbouw. Initiatieven als ‘Graan voor Gorzen’ helpen de vogels opnieuw aan een geschikte habitat.
 

Wat doet Natuurpunt?

Natuurpunt ijvert voor een landbouwbeleid dat meer aandacht besteedt aan biodiversiteit. Daar plukt de geelgors samen met veel andere akkervogels hopelijk een graantje van mee.
 

Icon
Icoon - Vogelhut

Start tijdig met het voederen van de vogels in je tuin

Vanaf de herfst zoeken vogels actief naar een voedselplek voor de winter. Door je voedertafel dan al te vullen, weten ze dat ze in de winter in jouw tuin terecht kunnen.
Wanneer het echt koud wordt, kan je vetbollen en pindaslingers aanbieden.

Hoe voeder je tuinvogels, en wie eet wat?