Gierzwaluw
Gierzwaluw (Apus apus)
De gierzwaluw is geen zangvogel en is in feite dus geen echte zwaluw, hij is meer verwant aan de kolibries uit Amerika. In de zomermaanden laat hij zich opmerken door zijn snelle vliegwerk en typische geluid.
Hoe kan je de gierzwaluw herkennen?
- Lichaamslengte van ongeveer zestien centimeter, maar door de zeer lange vleugels lijkt hij groter.
- Donker verenkleed
- Kin en keel zijn meestal iets lichter van kleur
- Een volwassen vogel kan een gemiddelde spanwijdte van 45 centimeter bereiken en weegt ongeveer 45 gram.
Hoe klinkt de gierzwaluw?
De ijzige schreeuw ‘wiiiiiiiizzzzzzz’ van gierzwaluwen door de straat, meestal midden in de stad, typeert de warme zomeravonden. Doorgaans roepen mannetjes en vrouwtjes in duet, het vrouwtje roept iets hoger.
Wat eet de gierzwaluw?
Op het menu van de gierzwaluw staan allerlei insecten, maar ook spinnen. Deze plukt hij tijdens het vliegen uit de lucht. Bij onweersbuien gaan Gierzwaluwen tijdens het broedseizoen soms op jacht tot meer dan 100 kilometers weg van het nest.
Waar leeft de gierzwaluw?
De gierzwaluw komt voor in heel Europa en delen van Azië. In de winter trekt de vogel richting Afrika, tot in zuid-Afrika.
Hoe plant de gierzwaluw zich voort?
De gierzwaluw maakt zijn nest in donkere holten van allerlei gebouwen. Het is een slordig samenraapsel van materiaal dat hij uit de lucht plukt. Dat plakt hij bijeen met speeksel. het gebeurt zelfs dat hij in het nest een verdroogd, dood jong van een vorig broedseizoen verwerkt. Het broedseizoen loopt van mei tot juni. Beide ouders houden de eieren om de beurt warm.
Hoe krijg je de gierzwaluw te zien?
De gierzwaluw voelt zich prima thuis tussen de mensen en heeft in het verleden zijn natuurlijke nestplaatsen (oude, holle bomen en spleten in rotsen) achtergelaten om zich in huizen en andere gebouwen te vestigen. In de zomer zal je de gierzwaluw dus zeker al eens hebben zien rondvliegen of horen roepen.
Weetjes over de gierzwaluw
- De gierzwaluw heeft meer gemeenschappelijk met de exotische kolibrie dan met echte zwaluwen als de boerenzwaluw en de huiszwaluw.
- De gierzwaluw kan tot 6 jaar oud worden, wat heel veel is voor een kleine vogel.
- In de winter legt de gierzwaluw duizenden kilometers af en bereikt hij soms zelfs Zuid-Afrika.
- De gierzwaluw is een enorm snelle vlieger. In vlucht haalt de vogel een snelheid van wel 120 kilometer per uur. Tijdens een duikmanoeuvre kan dit oplopen tot maar liefst 200 kilometer per uur.
- Gierzwaluwen slapen met slechts één hersenhelft tegelijk, daardoor kunnen ze half slapend blijven vliegen.
Wat kan jij doen voor de gierzwaluw?
- Nieuwbouw en renovatie zorgt ervoor dat er in Vlaanderen steeds meer nestplaatsen verloren gaan. Een klein spleetje tussen dak en dakgoot kan bijvoorbeeld al genoeg zijn. Probeer oude huizen dus zo goed mogelijk te bewaren en stel verbouwingswerken uit tot na het broedseizoen.
- Ook een gierzwaluwenkast hangen behoort tot de mogelijkheden.
In de Natuurpunt Winkel
| Boek 'De Gierzwaluw' | Inbouwnstnest gierzwaluw |
 |  |
Kom alles te weten over het geheimzinnige leven van de gierzwaluw. Winnaar van de Jan Wolkers Prijs 2014 voor beste Nederlandse natuurboek. | Plaats een inbouwnest voor de gierzwaluw zodat ze makkelijker kunnen nestelen. Dit kunstnest voor de gierzwaluw kan u inbouwen bij renovatiewerken of aan de gevel bevestigen. |