Image
Haas - Elwin van der Kolk

Europese haas

European hare
Lepus europaeus
Hazen en konijnen (Leporidae)

De haas is groter en zwaarder dan een konijn, en kan je herkennen aan zijn amberkleurige iris en lange oren met zwarte tippen. De boksgevechten die tijdens de lente worden waargenomen, zijn veelal pogingen van het vrouwtje om de opdringerige mannetjes van haar lijf te houden.

Grootte
50 - 65 cm - schouderhoogte: 30 cm - Staart: 7 - 13 cm - Oren: 8 - 14 cm
Gewicht
2,5 - 6 kg
Levensverwachting

gemiddeld 2 - 4 jaar oud, maar kunnen tot 12 jaar oud worden

Favoriete maaltijd

grassen, granen, kruiden en akkergewassen

Burgerlijke staat

Polygaam en solitair

Status
Algemeen
Woonplaats

Open cultuurgebied

Karakter

Honkvast

Hoe herken je de haas?

  • grijs- of geelbruine rugvacht
  • witte buik en bleekgele wangen
  • lange oren met zwarte tippen
  • tijdens het lopen houdt hij zijn korte staart naar beneden gericht waardoor je de zwarte bovenkant kan zien.

De haas is groter en zwaarder dan een konijn, en kan je herkennen aan zijn amberkleurige iris en lange oren met zwarte tippen. De haas is een planteneter en voedt zich met jonge grassen, granen, kruiden en allerlei akkergewassen. Een haas kan uitstekend horen, ruiken en zien.

Haas - Elwin van der Kolk
Haas - Elwin van der Kolk

Hoe leeft de haas?

Wat eet de haas?

Hazen zijn planteneters en voeden zich met jonge grassen, granen, onkruiden en allerlei akkergewassen. Ze verkiezen wilde kruiden en grassen boven cultuurgewassen. Tijdens de zomer eten ze voornamelijk kruiden, tijdens de winter voornamelijk gras.

Afbeelding
Haas - Shutterstock
NP
Afbeelding
Haas - Rammelen - Boksen - Shutterstock
NP

Hoe plant de haas zich voort?

Hazen zijn eerder solitaire dieren, die geen territorium verdedigen. Ze foerageren vaak in groep, en er is geen duidelijke hiërarchie. Enkel gedurende zeldzame momenten van voedselcompetitie of tijdens het voortplantingsseizoen vinden er gevechten plaats. De boksgevechten die tijdens de lente worden waargenomen, zijn veelal pogingen van het vrouwtje (moer) om de opdringerige mannetjes (rammelaars) van haar lijf te houden.

Tijdens de rammeltijd kunnen de mannetjes zeer agressief zijn. Als meerdere rammelaars op een moerhaas afkomen, vechten ze om het recht om te paren. Dat kan er fel aan toe gaan. Staand op hun achterpoten delen de hazen flinke klappen en schoppen uit, terwijl ze gebruikmaken van hun voor- en achterpoten. Met de nagels trekken ze plukken haar uit de vacht van de tegenstander. Mannetjes houden vaak beschadigde oren en staarten, en bijt- en krabwonden over aan de gevechten. Ook vinden er tijdens de gevechten achtervolgingen plaats, wordt er gegromd en maken de hazen hoge luchtsprongen. Deze gevechten kunnen een dodelijke afloop hebben: als een mannetje erin slaagt over zijn concurrent heen te springen en hem daarbij met beide achterpoten tegelijk ter hoogte van de nek raakt, kan dit de concurrent doden.

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • Dankzij zijn grote oren (lepels) heeft de haas een uitstekend gehoor. De oren kunnen onafhankelijk van elkaar bewegen - en kunnen 190° naar buiten draaien - en kunnen zo van iedere richting geluid opvangen. Naast het scherpe gehoor heeft de haas ook een sterk ontwikkelde reukzin om vijanden te kunnen waarnemen en de geur van bronstige vrouwtjes op te pikken. Door voortdurend te snuffelen vangt de haas continu geuren op. 
  • De zijwaarts geplaatste ogen zorgen voor een blikveld van 360°. Voor en achter hem is er dus overlap, en de haas hoeft zijn hoofd niet te bewegen om zijn omgeving te kunnen zien. Enkel vlak voor en vlak achter hem bevindt zich een dode hoek. De haas kan echter slecht diepte inschatten. Langs de neus bevinden zich snorharen van zo'n tien centimeter lang.
  • Hazen onderscheiden zich van de knaagdieren (waarbij ze vroeger ondergebracht werden) door hun 4 geheel door emaille omgeven bovensnijtanden, -en hebben eveneens geen hoektanden. 
  • Hazen zijn vegetarisch en coprofaag: ze eten de zachte keutels die ze overdag uitscheiden nog eens op om de essentiële vitamine B12 te kunnen opnemen.

Waar vind je de haas?

De hazen komen oorspronkelijk uit de Centraal Aziatische grassteppen, maar hebben zich met de ontbossing westwaarts verspreid. In West-Europa komen ze voornamelijk voor in het open cultuurgebied. Traditionele landbouwmethoden creëren een goed biotoop voor de haas, aangezien er het hele jaar door voedsel is. Bovendien zijn er in kleinschalige landbouwsystemen kleine stukjes natuur, zoals hagen en veldranden, die bescherming bieden. Hazen zitten graag in graanvelden, bietenvelden en braakliggende terreinen. Ze zijn gebaat bij een grote variatie in gewassen en habitat en een groot voedselaanbod. 

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Komt de haas veel voor?

Hazen zijn vooral ’s nachts en in de vooravond actief, maar gedurende voorjaar en zomer ook in de schemering en overdag. De haas is wijd verspreid in Vlaanderen. Hij is enkel afwezig in verstedelijkte gebieden, voornamelijk rond Brussel en Antwerpen.

Overdag houdt de haas zich schuil in een zelfgegraven ondiep kuiltje in de grond, het ‘hazenleger’. In de winter maken ze gebruik van het bos als schuilplaats.

Natuurgebieden

Alle natuurgebieden

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Icon
Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de haas

Wat kan jij doen?

Algemeen wordt aangenomen dat het aantal hazen in Vlaanderen en Europa afneemt, door een lager aanbod van voedsel en dekking en een hogere kans op predatie in de moderne landbouwgebieden, en door toegenomen mechanisatie waardoor het maaien sneller en vaker gebeurt. Aangepast maaien kan slachtoffers voorkomen.

Icon
Icoon - Egel

Leer Wild Spotten in onze natuur

Afbeelding
Gratis online cursus wild spotten
NP

Er valt in België heel wat prachtige natuur te spotten, zoals te zien was in de reeks en de film Onze Natuur. Je hoeft maar goed te kijken en te luisteren. En hoe meer je over de soorten en hun verstopplaatsen weet, hoe boeiender je zoektocht wordt. Start met de gratis online cursus en kom meer te weten over wilde natuur in Vlaanderen. Je ontvangt 1 les per week waarbij onze Natuurpunt-experts je de beste zoektips geven om wilde soorten te spotten.

Schrijf in voor de gratis online cursus