Hooiwagens

De hooiwagens zijn een verzamelnaam voor een orde geleedpotige dieren binnen de spinachtigen. Wereldwijd bestaan er zo’n 6.000 soorten, maar in ons land komen er drie families (kaphooiwagens, aardhooiwagens en echte hooiwagens) voor, waartoe zo’n 30 verschillende soorten behoren.

Hooiwagens worden vaak verward met spinnen hoewel het onderscheid vrij eenvoudig gemaakt kan worden:

• Het lichaam van een spin bestaat uit twee delen: het kopborststuk en het achterlijf. Bij hooiwagens zijn beide delen versmolten tot één bolletje. Er is dus geen versmalling zichtbaar tussen beide delen.
• Hooiwagens kunnen geen gif produceren.
• Hooiwagens kunnen geen spindraden maken.
• Waar spinnen verschillende opstellingen van meerdere ogen hebben, hebben hooiwagens boven op het lichaam één paar ogen die op een heuveltje geplaatst staan en zijwaarts gericht zijn.
• Sommige hooiwagens hebben hele lange poten (> 9 cm), maar er zijn ook kortpotige soorten met poten van enkele millimeters lang.

Hooiwagens hebben geurklieren waarmee ze een helder vocht kunnen afscheiden. Dat vocht zou dienen om te communiceren met soortgenoten. Wanneer hooiwagens zich bedreigd voelen, kunnen ze een melkachtig vocht afscheiden met een onaangename geur en smaak. Wanneer een hooiwagen wordt aangevallen, kan die ook een of meerdere poten laten vallen om zo te ontsnappen. Nadien blijven de poten nog enige tijd (een paar seconden tot een uur) bewegen. Dit wordt veroorzaakt door een soort pacemakertje in het bovenste beensegment. Dit zou de aandacht van een eventuele aanvaller moeten afleiden, zodat de hooiwagen tijd heeft om te ontsnappen. Een hooiwagen kan bijna alle poten kwijtraken: op drie benen kan hij nog lopen!

Hooiwagens leven overal, tussen planten, op muren en onder stenen. Overdag verstoppen ze zich en 's nachts gaan ze op jacht. Hooiwagens eten zowat alles van dierlijke en plataardig materiaal. Ze paren door directe sperma-overdracht, in tegenstelling tot spinnen die het sperma overdragen in speciale pakketjes. De eieren worden met een legbuis in de aarde gelegd. Jonge hooiwagens moeten uitkijken voor hun oudere soortgenoten want die laatste durven zich al eens te bezondigen aan kannibalisme. Soms wordt beweerd dat hooiwagens over een krachtig gif beschikken, maar dit klopt niet. Ze zijn voor de mens volkomen ongevaarlijk.

Om hooiwagens op naam te brengt, biedt ARABEL een handige pagina aan op haar website. Met behulp van foto’s kan je een visuele vergelijking uitvoeren die je al een aardig eind op weg helpt.