Invasieve exoten
Wat zijn invasieve exoten?
Exoten of uitheemse soorten zijn dieren, planten of micro-organismen, die door de toenemende internationale handel en de verre verplaatsingen van de mens buiten hun natuurlijke verspreidingsgebied zijn gebracht. Meestal zijn exoten niet schadelijk, maar één soort per duizend brengt wel schade toe aan infrastructuur, biodiversiteit, … . Zo’n soort noemt men een invasieve exoot.
Ingrijpen kan nodig zijn om de negatieve gevolgen te beperken. Zo is op Europees niveau een Europese verordening van kracht gegaan sinds 1 januari 2015. Voor 35 soorten zal in de toekomst een totaalverbod op bezit, handel, transport, teelt en vrijzetten gelden. Elke lidstaat moet ook monitoringsystemen opstellen, introductiewegen in kaart brengen en de soorten bestrijden of/en onder controle houden.
Natuurpunt en exoten
Natuurpunt wil als natuurvereniging en terreinbeheerder een rol spelen in de aanpak van exoten. Natuurpunt pleit daarbij voor een aanpak volgens de volgende principes:
- Meersporenbeleid – eerst focussen op preventie (voorkomen dat de soort in het land komt), daarna pas op bestrijding en beheer.
- Gestructureerd – geen ad hoc initiatieven, maar een gestructureerde aanpak van probleemsoorten onder coördinatie van de overheid.
- Samenwerking – door samenwerking tussen terreinbeheerders enerzijds en overheid en private actoren anderzijds de problemen op populatieniveau aanpakken.
- Doordachte keuze van middelen – een kosten-baten afweging maken bij elke ingreep tussen de neveneffecten voor natuur en gezondheid van de in te zetten bestrijdings- en beheermethoden en de schade die een exoot toebrengt.
Ernaast vraagt Natuurpunt de opmaak van een Belgische lijst met invasieve exoten met bindende bepalingen naar handel, bezit, transport en teelt, én verplichtingen naar bestrijding en beheer van de opgenomen soorten. Dit is een toevoeging van soorten die specifiek voor België een probleem vormen. Het kan gebaseerd worden op lijsten van Belgian Forum on Invasive Species.
Een voorbeeld van een exoot in België die veel discussie bezorgt is de nerts. In onderstaande nota vind je hierover meer informatie en ons standpunt:
Nota natuurpunt nertsenkwekerijen.pdf (119.16 KB)Wat kan jij doen?
Informeer je goed voordat je planten of dieren koopt en zorg dat er geen exoten in de vrije natuur terechtkomen. De meeste invoer van invasieve exoten is namelijk onbewust. Om verspreiding van exoten te voorkomen vind je hier concrete en eenvoudige acties.
Voor meer informatie per soort kan men terecht op de pagina exoten van waarnemingen.be. Hier kunnen beheerders en beleidsmakers zich ook inschrijven voor automatische waarschuwingen zodra een invasieve exoot op je terrein is waargenomen. Dit kan zowel voor specifiek soorten als gebieden. Zo kan je snel en efficiënt actie ondernemen.