Image
Kauw - Elwin van der Kolk

Kauw

Western jackdaw
Corvus monedula
Kraaien (Corvidae)

De kauw is een luidruchtige, gedrongen vogel, zwart met een grijs achterhoofd. Hij is vooral bekend doordat hij in schouwen en op kerkzolders broedt.

Grootte
30 - 34 cm - spanwijdte: 64 - 73 cm
Gewicht
250 g
Levensverwachting

15 jaar (met uitzonderingen van 60 jaar)

Favoriete maaltijd

alleseter (van ongewervelden tot afval)

Burgerlijke staat

monogaam

Status
Algemeen
Woonplaats

in de buurt van mensen of parken en bossen

Karakter

intelligent en sociaal

Verleiding

zoekt levenspartner nog voor hij geslachtsrijp is 

Hoe herken je de kauw?

  • donkergrijs verenkleed met lichtgrijze zijhals en achterhoofd
  • iris grijswit (geeft de vogel een vriendelijke aanblik)
  • opvallend zwart petje
  • korte, scherpe, donkere snavel (geen forse dolksnavel als zwarte kraai)

Kauwen zijn zwarte gedrongen vogels met zilvergrijze kopzijden. Deze intelligente soort leeft in groepen. Binnen groepen kauwen bestaat een uitgebreide sociale structuur met een pikorde, intriges en altijd zijn er 'verliefde' stelletjes te onderscheiden als ze aan het foerageren zijn. De paarband tussen kauwen duurt een leven lang en de vogels zijn bijna altijd onafscheidelijk.

Het geluid van de kauw

Zeer gevarieerd. Meest kenmerkend explosief "ka!"

Audio file
Beluister hier
Audio file
Beluister hier

Hoe leeft de kauw

Wat eet de kauw?

Kauwen hebben een zeer uitgebreid menu dat voornamelijk bestaat uit kleine ongewervelden (insecten, slakken, spinnen), zaden, granen (vooral in de herfst en de winter), eieren, fruit en soms zelfs muizen. In de omgeving van de mens doen kauwen zich ook tegoed aan etensresten, kattenbrokken en karkassen van overreden dieren.

Afbeelding
Kauw - waarnemingen.be - Julien Hainaut
waarnemingen.be - Julien Hainaut
Afbeelding
Kauw - waarnemingen.be - Jo De Pauw
waarnemingen.be - Jo De Pauw

Hoe plant de kauw zich voort?

Kauwen zoeken een partner lang voor ze geslachtsrijp zijn. De paarband tussen een mannetje en vrouwtje duurt een leven lang en de vogels zijn bijna altijd onafscheidelijk. Zelfs wanneer kauwen in groepen voedsel zoeken, zijn de afzonderlijke paartjes door hun gedrag te herkennen.

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • Kauwen delen voedsel met soortgenoten, ongeacht de onderlinge verwantschap. De reden voor dit voedseldelen is nog niet volledig gekend. Door dit voedseldelen kopen kauwen vermoedelijk rust af en worden ze niet lastiggevallen door soortgenoten. 
  • Koppels van hetzelfde geslacht komen voor bij kauwen. Lange tijd werd gedacht dat dat enkel in gevangenschap gebeurde, maar tijdens een Nederlands onderzoek met wilde kauwen zag men dat 10% van de vrouwtjes die hun levenspartner verloren hadden, aanpapte met een ander vrouwtje. Nog eens 5% vormde zelfs een trio met twee andere vrouwtjes. 
  • Vlaanderen heeft haar eigen kauwenman. Achilles Cools beschreef in Kauwen in de spiegel en De kauwentuin zijn voornaamste bevindingen over zijn kauwen. Cools voerde een aantal experimenten uit om de intelligentie van de kauw te testen. Zo gebruikte hij een spiegel om te achterhalen hoe ze op hun zelfbeeld reageerden. De meeste vogels vallen hun spiegelbeeld immers aan, kauwen niet. Ze vermaken zich en trekken gekke bekken. Bij een paar kauwen werd de kruin beschilderd met pastelkrijt. Geconfronteerd met hun spiegelbeeld begonnen de gekleurde kauwen met hun kop te schudden en met hun poten op hun kruin te krabben. Dit impliceert dat kauwen zichzelf zouden kunnen herkennen en over een bewustzijn beschikken. 

Waar vind je de kauw?

De kauw broedt zowel in de onmiddellijke nabijheid van mensen (in schoorstenen, op kerkzolders, hoge gebouwen) als in parken, loofbossen met holle bomen en konijnenholen.
Kauwen zijn opvallende, luidruchtige vogels. Een tocht door je gemeente zou zeker enkele kauwen moeten opleveren. Let in het vroeger voorjaar vooral op nestbouwende paartjes in de onmiddellijke omgeving van schouwen. Ook een blik op de kerktoren biedt een goede kans op enkele kauwen.

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Icon
Icoon - Vogelhut

Start tijdig met het voederen van de vogels in je tuin

Vanaf de herfst zoeken vogels actief naar een voedselplek voor de winter. Door je voedertafel dan al te vullen, weten ze dat ze in de winter in jouw tuin terecht kunnen.
Wanneer het echt koud wordt, kan je vetbollen en pindaslingers aanbieden.

Hoe voeder je tuinvogels, en wie eet wat?

Icon
Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de kauw

Wat kan jij doen?

Kauwen zijn holtebroeders. Nestkasten voor holenduif, torenvalk en bosuil worden gemakkelijk gekraakt door een kauw. Het mag dan al niet de juiste bewoner zijn, een kauwenpaar in de tuin is een vermakelijke aangelegenheid.

Wat doet Natuurpunt?

Overlast met de kauw vermijden?
Kauwen maken vaak nesten in een schoorsteen. Het zijn fanatieke nestbouwers: op enkele dagen tijd laden ze een voor hen te groot of te diep bevonden ruimte vol met stevige takken. Zo’n nest kan gigantische proporties aannemen, afhankelijk van de breedte van de schouw en de diepte waarop het hoogste steunpunt voor het nest zich bevindt. Bij de eerste kou in het najaar, wanneer de haard wordt aangemaakt, kunnen de sterk verdroogde takken in de schouw vuur vatten, met een schouwbrand tot gevolg. Het nest kan ook een goede ventilatie verhinderen, wat kan leiden tot een CO vergiftiging.

Om te verhinderen dat kauwen in schouwen van woningen broeden, worden de rookgaten best buiten de broedperiode afgesloten met gaasdraad of met een metalen rooster (inox) met mazen van maximum 3 cm doormeter. Gaasdraad is echter geen oplossing op lange termijn: kauwen zijn erg inventief en kunnen de draad met hun sterke snavel loswrikken. Als kauwen toch de kans hebben gekregen een schouwnest te maken, wacht je best tot het einde van het broedseizoen (september - oktober) om het nestmateriaal te verwijderen. Dit werk laat je best over aan een professionele schoorsteenveger. Die kan dan meteen de schouw reinigen en onmiddellijk na de werken een rooster plaatsen.

Het lijkt niet uitgesloten dat verzekeringsmaatschappijen in de toekomst (in de brandpolis) een clausule zullen laten opnemen dat er verplicht een rooster op de schouw moet liggen tegen broedende vogels.

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android