Merel

Wat eet de merel?

De merel eet vooral regenwormen en slakken. Die slakken stelen ze vaak van de zanglijster, omdat ze er zelf niet in slagen een slakkenhuis open te breken. Ook bessen en (afgevallen) fruit staan op het menu, vooral in het najaar en de winter. Merels foerageren vaak op de grond, op een kort gemaaid gazon of tussen afgevallen bladeren.

Waar leeft de merel?

• De merel is een algemene broedvogel die je bijna overal kan aantreffen: in bebost terrein, stadsparken en tuinen.
• Verspreidingskaart van de merel
• 

Hoe plant de merel zich voort?

Merelmannetjes met feloranje snavels zijn meer in trek bij vrouwtjes. Doordat de carotenoïden, die de felle kleur bepalen, ook een rol spelen in het immuunsysteem van de vogel, geeft een vurig oranje snavel ook een indicatie over de conditie en de gezondheid van het mannetje. De jongen van oranjesnavels zijn vitaler dan de jongen van merels met een doffere of gelige snavel.

Hoe krijg je de merel te zien?

De merel zingt ’s ochtends als één van de eerste vogels, ruim voor zonsopgang. Meestal wordt een opvallende zangpost gekozen (schouw, dak, boomtop). Een vroege ochtendwandeling in februari - maart - april biedt een goede kans om merels te spotten. In het vroege voorjaar zingen merels ook veel ’s avonds. De soort bezoekt ’s winters ook vaak voedertafels. Merels houden regelmatig de wacht bij molshoop om regenwormen - op de vlucht voor een wroetende mol - uit de grond te trekken.

Weetjes over de merel

• Vroeger was de merel een schaarse, schuwe bosvogel. Sinds de eerste helft van de 20ste eeuw is het steeds meer een cultuurvolger geworden. Bosmerel zijn veel schuwer, tuinmerels zijn opvallende en vrij makke vogels. Tuinmerels zijn ook meer succesvol: in dorpen en steden kunnen de dichtheden 10 keer hoger liggen dan in landbouw- en bosgebieden. Ook het aantal uitgevlogen jongen per nest ligt er hoger.
• Merlot, een klassiek druivenras dat in Bordeauxwijnen wordt verwerkt, is vernoemd naar de merel.
• Op 3 januari 2010 werd de merel in het radioprogramma ‘Vroege Vogels’ door de luisteraars verkozen tot de mooist zingende vogel van Nederland. Ook bij een latere wedstrijd voor het mooiste natuurgeluid prijkte de merel opnieuw op de eerste plaats.
• De merel staat onder grote predatiedruk: nesten worden vaak geroofd door eksters, volwassen vogels vallen ten prooi aan huiskatten en sperwers. Bovendien is de merel één van de meest voorkomende verkeersslachtoffers: tussen 2008 en 2012 werden in het kader van het project Dieren onder de wielen 991 dode merels gemeld. Hiermee stond de soort op de vierde plaats (na gewone pad, egel en vos).
• Net als de meeste lijsters verdedigen merels niet alleen een broed- maar ook een voedselterritorium. Vaak hollen ze minutenlang achter elkaar aan, en wordt de voederplaats ondertussen geplunderd door andere soorten.

Wat kan jij doen voor de merel?

Wil je een merel op je voedertafel, gooi dan wat gedeukte appels of peren. De kans is groot dat er snel eentje zal opduiken.