
Natura 2000
Wat is Natura 2000?
Natura 2000 is de naam van het grootste natuurgebieden-netwerk ter wereld en omvat 17% van Europa en 12% van Vlaanderen. Het netwerk is dé topprioriteit van het Europese en nationale natuurbeleid.
Op 21 mei vieren we elk jaar Natura 2000-dag om alle successen te tonen, evenals en de waarde van het netwerk voor onze gezondheid, klimaat en economie.
Op 20 mei 2020 lanceerde de Europese Commissie haar ambitieuze plannen in het kader van de Green Deal om o.a. dit netwerk het komende decennium een boost te geven (o.a. 20 miljard euro/jaar). Lees ook dit persbericht.
In 2017 vierde Natura 2000 haar 25ste verjaardag. Zowel Natuurpunt als de andere partners van het Europese Life BNIP-project zetten dit in de bloemetjes, evenals de rest van Europa.
Natura 2000 verbindt tal van grote en kleine natuurgebieden over heel Europa. In Vlaanderen zijn dat bijvoorbeeld de Kalmthoutse Heide, Averbode Bos en Heide of de Uitkerkse Polders. Door natuurgebieden te vergroten, verbeteren en/of verbinden, vergroot de overlevingskans van de natuur. Zo willen we het biodiversiteitsverlies in Europa stoppen tegen 2020.
Natura 2000 is ook een netwerk van natuur én mensen. Verschillende sectoren worden gestimuleerd samen te werken aan meer en betere natuur. Naast natuur is er binnen en buiten dit netwerk ook plaats voor andere (bv. economische, recreatie-, woon-, landbouw-) activiteiten, al mogen die het realiseren van een betere natuurkwaliteit niet hinderen. Gezien de impact tussen deze activiteiten (en de vergunningen ervoor) en Natura 2000, bestaat er ook veel weerstand bij bijvoorbeeld de landbouw- en industriële sector ten opzichte van Natura 2000.
In onze handleiding (zie downloads) lees je hoe het Natura 2000-netwerk in Vlaanderen na een lang en moeizaam overlegproces sinds 2008 tot stand kwam.
Wat is de rol van Natuurpunt?
Het grootste deel van onze natuurgebieden valt binnen dit Europese natuurnetwerk Natura 2000. Met meer dan 30 grootschalige Life-projecten binnen Natura 2000 (waarvan er drie een award kregen) zijn we koploper in Europa.
Daarom zitten we van bij het begin van het Natura 2000-overleg (2008) aan tafel met Boerenbond, ABS, Unizo, Voka, Landelijk Vlaanderen, boseigenaars en jagers. En dit onder leiding van het ANB en het kabinet van natuurminister Koen Van den Heuvel, ondersteund door INBO, VMM en VLM.
Natuurpunt streeft hierbij naar een volledige en transparante uitvoering van de Vogel- en Habitatrichtlijn, waarbij er zowel aandacht is voor natuur binnen én buiten dit netwerk. We waken er onder andere over dat er voldoende budget voor vrijkomt, dat een aanvullend soortenbeleid via soortenbeschermingsprogramma's wordt uitgerold, dat ook de milieu-impact mee in rekening wordt gebracht, en dat er een brede bioidiversiteitsvisie komt voor de natuur in Vlaanderen.
Waar staan we nu?
De Natura 2000-gebieden zijn afgebakend. De natuurdoelen of instandhoudinsgdoelen zijn goedgekeurd in april 2014. Sinds 2015 werkt het Agentschap voor Natuur en Bos aan de actieplannen ('Managementplannen') en een Vlaamse Aanpak Stikstof.
Maar discussies over de centen, de zoekzones en de Aanpak Stikstof ('PAS') gooien roet in het eten, en houden het Vlaams IHD-overleg en politiek overleg maandenlang in de tang. De goedkeuring zal dus eerder voor 2019 zijn, al durft niemand daar nog een einddatum op te plakken.
Meer informatie voor vrijwilligers
Downloads
De Handleiding Europese Natuurdoelen is de enige handleiding die er bestaat die het ganse overlegproces beschrijft van wat Natura 2000 nu is, wie er mee aan tafel zit in Vlaanderen, wat de taakstelling is en hoe men - zeer moeizaam - in Vlaanderen tot de Europese natuurdoelen is gekomen.
Bovendien vind je er ook onze belangrijkste opmerkingen en standpunten in terug.
Daarnaast maakten we een handleiding 'Natura 2000 for dummies' (2016). Dit is een bondige samenvatting van bovenstaande handleiding voor mensen met weinig tijd, of die Natura 2000 nog maar net kennen, of die snel een begrip, afkorting of website willen terugvinden.


Nuttige links
- Europese Commisie over Natura 2000
- Nieuwsbrief EC over Natura 2000
- Natura 2000-barometer om te zien waar elke lidstaat staat met het implementeren van de Habitat- en Vogelrichtlijn
- links naar de websites die de lidstatenzelf maken over Natura 2000
- Interactieve kaart met Natura 2000-gebieden in Europa
- Europese rechtszaken tegen lidstaten die in gebreke blijven bij het uitvoeren van de EU-richtlijnen
- Infosite ANB (Agentschap voor Natuur en Bos) over Natura 2000 en het IHD-overlegproces
- Download hier de gewestelijke instandhoudingsdoelstellingen (G-IHD) zoals ze gepubliceerd zijn in het Belgisch Staatsblad
- Waar vind ik de instandhoudingsdoelen (IHD) voor het Natura 2000-gebied in mijn buurt? (geef een dorp/stad in, klik op een Natura 2000-gebied, klikop 'meer detail', kijk bij 'specifieke natuurdoelen' en ‘publicaties’ in het linkermenu)
- Online kaart van Natura 2000-gebieden in Vlaanderen. Zoek op gemeente, adres, thema, ...
- Het INBO (wetenschappelijk Instituutvoor Natuur en Bos) over Natura 2000
- via Life BNIP (BNIP = Belgian Nature Integrated Project) startten overheden van het Vlaamse, Waalse en federale niveau samen met Natuurpunt en Natagora een 6-jarig project om het Natura 2000-beleid in België verder vorm te geven.
- Via Ecopedia.be, het online kennisplatform rond natuurbeheer, ontdek je meer over het beheer van Europese habitats en soorten
- Op youtube vind je enkele filmpjes die het ANB liet maken over Natura 2000 en het overlegproces
- Unizo: www.unizo.be/natura2000
- Landelijk Vlaanderen (landeigenaars): www.natura-2000.be