Vogels

Icon
Icoon - Wandeling met gids

Duik in de wondere wereld van de vogels

Natuuracademie organiseert lezingen en cursussen over vogels in het algemeen, maar ook over specifieke soorten. Zin om samen met ons iets te organiseren? Neem een kijkje in ons aanbod hieronder. 

Voor elke cursus raden we een vast aantal lessen en excursies aan, maar dit kan worden bijgeschaald naar wens. Het is echter ook perfect mogelijk om zelf een cursusonderwerp aan te brengen, dan werken we dit met veel plezier in overleg samen met jullie uit.

Vogels algemeen
Lezing De wondere wereld van de vogels
In deze lezing maken we kennis met de vogelwereld in hun meest uiteenlopende kleuren, vormen en gedragingen.

Lezing Vogeltrek, een mysterie ontrafeld
In deze lezing word je op een onderhoudende manier ingewijd in het wonder van de vogeltrek.

Cursus Vogeltrek
In 2 theorielessen en 1 excursie wijden we je in in het fenomeen van de vogeltrek.

Cursus Vogels in de tuin
In 2 theorielessen krijg je zicht op de vogels in jouw tuin en leer je wat je kan doen om het er hen meer naar hun zin te maken.

Lezing Oogjes dicht en snaveltjes toe 
In deze lezing bundelen we alle kennis rond vogelgedrag in de nacht tot een leerrijk en onderhoudend verhaal. 

Cursus Leren kijken naar vogels
In 3 theorielessen en 2 excursies leer je alle vaardigheden die een vogelkijker nodig heeft om het veld in te trekken.

Cursus Vogelzang rond huis en tuin
Een totaal van 3 lessen en 2 excursies waarin je de courante vogelzangen leert in een stedelijke omgeving.

Cursus Vogelzang in het bos (en/of heide)
In 2 theorielessen en 2 excursies leren we de geluiden van de bosvogels kennen en hérkennen.

Vogelsoorten
Cursus Moerasvogels/rietvogels, wat ruist er door het riet?
In 2 theorielessen en 2 excursies maken we kennis met vogels die we in de oeverzone van moerassen en rietvelden tegenkomen.

Cursus Roofvogels
In 4 theorielessen en 1 excursie leer je onze roofvogels en hun levenswijze kennen. Je leert ze ook determineren.

Cursus Watervogels
In 2 of 3 theorielessen en 2 excursies gaan we op zoek naar watervogels in eigen streek.

Cursus Weidevogels
In 2 theorielessen en 1 of 2 excursies leer je de belangrijkste weidevogels kennen.

Cursus Zeevogels
In 2 theorielessen maken we kennis met een breed palet aan zeegebonden vogelsoorten.

Cursus Steltlopers
In 3 theorielessen en 1 dagexcursie belichten we uitgebreid de determinatiekenmerken, het voorkomen en het gedrag van een dertigtal soorten steltlopers.

Cursus Uilen
In 2 theoretische lessen en 1 excursie neem je een kijkje in de wereld van de uilen.

Cursus Vogels van de Ardennen
In 2 theorielessen krijg je een zicht op vogels die in Wallonië prominent aanwezig zijn, op een dagexcursie wordt deze kennis in de praktijk omgezet.

Lezing Zwaluwen
In deze lezing worden de levenswijze en bescherming van Boeren, Huis- en Oeverzwaluw uitgebreid belicht.

Lezing Kraaien
In deze lezing kom je heel wat te weten over de herkenning en levenswijze van de kraaienfamilie.

Lezing Akkervogels 
Een lezing waarin we de akkervogels voorstellen en bekijken met welke maatregelen we ze kunnen helpen.

Lezing De Kievit
Een lezing waarin we bekijken hoe de achteruitgaan van de kievit kan gestopt worden.

Afbeelding
hop
Wim Dirckx

Lezing: De wondere wereld van de vogels

In deze lezing nemen we een verfrissende duik in de wereld van de vogels. We maken kennis met hun bonte verschijningen met de meest uiteenlopende kleuren, vormen en gedragingen. Waarvoor dienen al die speciale snavels? En waarom is een Nachtegaal een saai bruin vogeltje en de Blauwborst zo opvallend? Hoe overleven piepkleine vogeltjes een ijskoude winternacht? Waarom slapen Spreeuwen met zoveel samen en hoe komt het dat ze niet tegen mekaar aanvliegen. Dit alles en nog veel meer wordt op een boeiende en soms ludieke manier uit de doeken gedaan door een échte vogelkenner, opgefleurd met prachtige foto’s en filmpjes.

Opzet

In deze lezing maken we kennis met hun bonte verschijningen met de meest uiteenlopende kleuren, vormen en gedragingen.

Afbeelding
vogeltrek
Erwin Derous

Lezing: Vogeltrek, een mysterie ontrafeld

In deze voordracht worden we op een entertainende manier ingewijd in één van de boeiendste natuurfenomenen: het wonder van de vogeltrek. Pas in de loop van vorige eeuw heeft men een goed deel van dit mysterie kunnen ontrafelen. Hoe slagen vogels erin om hun doel te bereiken? En hoe weten we dat? Wat is haasje-over-trek en wie vliegt precies naar waar? Hoe bereiden vogels zich voor op deze hachelijke onderneming? We leren ook wanneer vogels trekken en met welke problemen ze onderweg af te rekenen hebben. We krijgen een boeiend overzicht van de verschillende methodes om vogeltrek te onderzoek en wat dat opgeleverd heeft, gaande van het klassieke ringwerk tot fascinerend zenderonderzoek, waar al de wonderbaarlijkste resultaten door aan het licht zijn gekomen.

Wanneer

Deze lezing organiseren we het liefst in het najaar, maar het voorjaar is ook een optie.

En verder

Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze lezing.

  • cursusniveau: basis
  • aantal deelnemers: max. 100
Afbeelding
vogeltrek
Wim Dirckx

Cursus Vogeltrek

De vogeltrek is één van de boeiendste natuurfenomenen uit de vogelwereld. Pas in de loop van vorige eeuw heeft men een goed deel van dit mysterie kunnen ontrafelen. In deze cursus gaan we in op de mechanismen die hier achter zitten. Ook gaan we na hoe vogels zich voorbereiden op die grootse onderneming. We leren ook hoe vogels zich gedragen tijdens hun trektocht en met welke problemen ze af te rekenen hebben. Bij het trekonderzoek besteden we bijzondere aandacht aan de trektellingen, een populair gebeuren in Vlaanderen. Dit komt ook aan bod in de praktijklessen. Op een goed gelegen telpost noteren we dan een voormiddag alle overtrekkende vogels.

Wanneer
Deze cursus wordt best in het voor- of najaar ingericht

En verder
De praktijk organiseren we op de dichtst gelegen trektelpost. Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze cursus.

Gerelateerde activiteiten 
Kan ook in wandeling of lezing.

  • cursusniveau: basis
  • aantal binnenlessen: 2
  • aantal excursies: 1
  • aantal deelnemers: max. 25
Afbeelding
vogels
Erwin Derous

Lezing Oogjes dicht, snaveltjes toe

Over de nachtelijke activiteiten van vogels is weinig geweten. Toch is het bijzonder boeiend. Wie slaapt er en wie niet? Hoe komen ze levend die gevaarlijke nacht door? Slapen ze dan zomaar ergens op een takje? En slapen ze alleen of liefst in groep, en waarom zo? Welke vogels vliegen ’s nachts rond en zijn ze dan op zoek naar voedsel? En wat zijn al die vreemde nachtelijke geluiden? Zoveel vragen…

In deze lezing bundelen we alle kennis rond vogelgedrag in de nacht tot een leerrijk en onderhoudend verhaal. Een aanrader voor iedereen met interesse voor vogels, zowel voor de beginneling als de meer doorwinterde vogelkijker. Een ideale voordracht voor zowel het brede publiek als de harde kern.

Opzet
In deze lezing bundelen we alle kennis rond vogelgedrag in de nacht tot een leerrijk en onderhoudend verhaal. 

En verder
Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze lezing.

  • cursusniveau: basis
  • aantal deelnemers: max. 100
Afbeelding
vogelkijken
Erwin Derous

Cursus Leren kijken naar vogels

In de eerste les krijgen we een algemene inleiding op vogels: de functie van het verenkleed, de verschillende snavelvormen, de werking van hun zintuigen, de levenscyclus, biotoopkeuze… In de tweede theorieles gaan we eerst in op hulpmiddelen zoals verrekijkers en veldgidsen. Daarna beginnen we met het belangrijkste onderdeel: vogels leren herkennen. Dit wordt in derde theorieles verder uitgediept. We schetsen ditmaal geen portretten van een waslijst aan vogelsoorten maar kijken samen naar veldkenmerken bij vogels en waar je het best op kan letten. Zo krijgen de cursisten oog voor detail en krijgen ze technieken aangereikt om vogels te leren herkennen. Het gaat ons in deze cursus dus eerder om het aanleren van technieken, geen waslijst aan soorten. Tot slot komt ook het aantrekken van vogels in de tuin aan bod.

Wanneer
Deze cursus kan het hele jaar door gegeven worden, maar is het ebst te linken aan een excursie in het najaar of de winter.

En verder 
Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze cursus.

  • cursusniveau: basis
  • aantal binnenlessen: 3
  • aantal excursies: 2
  • aantal deelnemers: max. 25
Afbeelding
kievit
Wim Dirckx

Cursus Weidevogels

Kievit, Grutto, Wulp... het zijn de sieraden van onze Vlaamse weiden. Maar er lopen nog een hoop andere soorten in deze weiden: Veldleeuwerik, Graspieper, Kwartel... allemaal samen noemen we ze de weidevogels. In deze cursus worden meer dan 20 soorten weidevogels uitgebreid besproken. Zowel hun kenmerken en geluiden, als hun levenswijze komen aan bod. Verder maken we kennis met de problemen waar ze mee te kampen hebben en de mogelijke oplossingen met het oog op weidevogelbescherming.

Wanneer
Deze cursus organiseren we graag in maart, april en mei.

En verder
Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze cursus.

  • cursusniveau: verdieping
  • aantal binnenlessen: 2
  • aantal excursies: 1-2
  • aantal deelnemers: max. 25
Afbeelding
zeevogels
Wim Dirckx

Cursus Zeevogels

Eén van de spectaculairste ervaringen met vogels is een bezoek aan een zeevogelkolonie op een vogeleiland. Jammer genoeg moet je hier wel voor naar Schotland, Noorwegen of West-Frankrijk. Wel worden vanuit Vlaanderen soms zeetochten georganiseerd voor vogelkijkers (pelagische trips). Dan kunnen we soms zeevogels waarnemen in hun foerageergebieden. Maar ook vanaf de kust kunnen we hier zeevogels te zien krijgen, vooral bij een stevige NW-wind. In deze cursus maken we kennis met een breed palet aan zeegebonden vogelsoorten, gaande van duikers over pijlstormvogels en stormvogeltjes tot jagers en alken. Naast herkenning komen ook boeiende aspecten van hun gedrag aan bod.

Wanneer 
Deze cursus organiseren we graag in het najaar en de winter.

En verder
Indien gewenst kan er gekeken worden voor een bijhorende uitstap. Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze cursus.

  • cursusniveau: verdieping
  • aantal binnenlessen: 2
  • aantal deelnemers: max. 25
Afbeelding
bonte specht
Wim Dirckx

Cursus Vogelzang in het bos (en/of heide)

Een vroege ochtend in het voorjaar. Het bos wordt wakker met een indrukwekkend ochtendconcert van de vogels. Maar welke vogels horen we allemaal? In deze cursus leren we de geluiden van de bosvogels kennen en hérkennen. Is het nu een Koolmees of een Zwarte Mees, een Groene Specht of toch een Zwarte, of misschien wel een Boomklever. Je leert er alles over in deze cursus.

Wanneer
Deze cursus organiseren we graag al in het vroege voorjaar, gezien heel wat bosvogels al vroeg actief zijn. We plannen één excursie in maart/begin april en één begin mei.

En verder 
Deze cursus over het biotoop bos kan uitgebreid worden met het biotoop heide. Dan komt er 1 binnenles en 1 excursie bij, dus in totaal 3 theorielessen en 2 excursies. Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze cursus.

  • cursusniveau: basis/verdieping
  • aantal binnenlessen: 2
  • aantal excursies: 1
  • aantal deelnemers: max. 25
Afbeelding
karekiet
Erwin Derous

Cursus Moerasvogels/rietvogels: wat ruist er door het riet?

In deze cursus maken we kennis met vogels die we in de oeverzone van moerassen en rietvelden tegenkomen. In een rietveld voelen heel wat vogels zich in hun element. We maken kennis met het gekarrekarre van de Kleine Karekiet, het pingping van het Baardmannetje en de zware hoemp van de Roerdomp. Maar ook soorten die de voorkeur geven aan de iets minder natte stukken en wat ruigere delen van het moeras komen aan bod. Het geratel van de Sprinkhaanzanger of de krekelachtige zang van de Blauwborst, een van onze juweeltjes. Levenswijze, herkenning, zang... het komt allemaal uitgebreid aan bod. En uiteraard gaan we deze boeiende soorten ook opzoeken in hun biotoop.

En verder
Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze cursus.

  • cursusniveau: verdieping
  • aantal binnenlessen: 2
  • aantal excursies: 1-2
  • aantal deelnemers: max. 25
Afbeelding
kluut
Wim Dirckx

Cursus Steltlopers

Steltlopers of waadvogels zijn een erg boeiende en gevarieerde vogelgroep. De herkenning ervan is echter niet eenvoudig. Vele soorten gelijken op elkaar en elke soort heeft vaak dan nog eens verschillende kleden: jeugdkleed, winterkleed, zomerkleed... Steltlopers kom je bovendien op een doordeweekse wandeling in het binnenland niet vaak tegen. Je moet specifieke biotopen met voldoende modder en voedsel opzoeken zoals slikken en schorren, weiden die plas-dras staan of bezinkingsbekkens. Hier zie je vaak een bont palet aan waadvogels. In deze cursus belichten we uitgebreid de determinatiekenmerken, het voorkomen en het gedrag van een dertigtal soorten steltlopers.

Wanneer
Deze cursus organiseren we graag in de zomer of de vroege herfst.

En verder
Voor deze cursus is een dagexcursie naar Zeeland ideaal. Dit gebeurt best met de bus. Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze cursus.

  • cursusniveau: verdieping
  • aantal binnenlessen: 3
  • aantal excursies: 1
  • aantal deelnemers: max. 25
Afbeelding
buizerd
Wim Dirckx

Cursus Roofvogels

Tijdens deze bijzonder populaire cursus worden prachtige beelden getoond van de roofvogels die bij ons zijn te bewonderen. In de eerste les behandelen we hun ecologie, de relaties die ze hebben met hun omgeving, trek en lichaamsbouw. Ook de bedreigingen komen hier aan bod. Vanaf les 2 smijten we ons op de hoofdbrok: de determinatie. Het is vaak moeilijk om roofvogels juist op naam te brengen. We leren stap voor stap hoe je hierbij best te werk gaat en wanneer je welke soort mag verwachten. Daarbij wordt uitgebreid aandacht besteed aan de belangrijkste determinatiekenmerken.

Wanneer
Deze cursus geven we graag in het najaar of de winter.

En verder
Deze cursus kan ook afgeslankt worden tot een instapcursus Roofvogels voor dummies (met 2 theorielessen). De excursie is meestal een daguitstap (bustocht) naar Doel-Prosperpolder-Saeftinghe. Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze cursus.

  • cursusniveau: verdieping
  • aantal binnenlessen: 4
  • aantal excursies: 1
  • aantal deelnemers: max. 25
Afbeelding
uilen
Wim Dirckx

Cursus Uilen

Tijdens deze cursus wordt de wereld van de uilen verkend. Daarbij geven we in de theoretische lessen aandacht aan de verschillende uilensoorten die in Vlaanderen voorkomen. Er wordt gewerkt rond de determinatie van de soorten, hun ecologie, hun aanpassingen aan het nachtleven en het voorkomen van de soorten in Vlaanderen. De theorie wordt dan omgezet in praktijk door een wandeling in een uilenrijk gebied.

Wanneer
Deze cursus organiseren we graag in het late najaar of in de winter.

En verder
De excursie wordt best door een lokale gids begeleid. Dit kan ook gekoppeld worden aan het ringen van uilen, als er hiervoor een gids beschikbaar is. In dat geval moet de cursus georganiseerd worden in het vroege voorjaar. Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze cursus.

  • cursusniveau: verdieping
  • aantal binnenlessen: 2
  • aantal excursies: 1
  • aantal deelnemers: max. 25
Afbeelding
rode wouw
Wim Dirckx

Cursus Vogels van de Ardennen

In de cursus Vogels van de Ardennen komen heel wat boeiende soorten van de zuidelijke landshelft aan bod. Wat bosvogels betreft zijn Notenkraker en Zwarte Ooievaar Waalse specialiteiten, maar ook Fluiter, Appelvink, Goudvink en Taigaboomkruiper zijn er veel beter vertegenwoordigd dan bij ons. Langs de rivieren steelt de Waterspreeuw dan weer de show en de Grote Gele Kwikstaart mag hier ook niet onvermeld blijven. Qua roofvogels moeten we letten op Rode en Zwarte Wouw en de Oehoe heeft er een stevig bolwerk. En dan zijn er nog de vogels van militaire terreinen met verspreide struiken (Klapekster) en houtwallen (Grauwe Klauwier, Orpheusspotvogel). In de natte hooilanden is het Paapje een aandachtssoort. Verder zitten er nog enkele Korhoenen. Grijskopspecht en Ruigpootuil zijn er zeldzaam, Hazelhoen wellicht uitgestorven.

Wanneer 
Deze cursus organiseren we graag in het late voorjaar.

En verder
De lessen worden best gekoppeld aan een dagtocht naar de Ardennen. Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze cursus.

  • cursusniveau: verdieping
  • aantal binnenlessen: 2
  • aantal deelnemers: max. 25
Afbeelding
zilverreiger
Wim Dirckx

Cursus Watervogels

Afrika staat bekend als het overwinteringsgebied voor tal van Europese vogels. Maar watervogels zoeken in de winter vaak eerder West-Europa op. Futen, duikers, reigers, aalscholvers, rallen en eenden… in deze cursus dompelen we je onder in het leven en de herkenning van deze boeiende watervogels. Bij de excursies gaan we op zoek naar watervogels in eigen streek, maar ook het vogelrijke Zeeland kan op het programma staan.

Wanneer
Deze cursus organiseren we graag in de winter.

En verder
Deze cursus kunnen we uitbreiden met de ganzen, dan komt er een vierde theorieles bij. Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze les.

  • cursusniveau: basis
  • aantal binnenlessen: 3
  • aantal excursies: 1-2
  • aantal deelnemers: max. 25
Afbeelding
zwaluwen
Wim Dirckx

Lezing Zwaluwen

Steeds weer is het in de winter uitkijken geblazen naar het voorjaar en de zomer. Heerlijk genieten op een terrasje met een spectaculaire luchtshow van zwaluwen boven je hoofd. Elk jaar opnieuw zijn deze vogels te gast bij ons om te broeden en hier hun jongen groot te brengen. Heb je er al eens bij stilgestaan hoe bijzonder deze vogels zijn? Waar zijn hun nesten? Waar gaan ze naartoe in de winter? Wist je bijvoorbeeld dat een Huiszwaluwkoppel, als ze jongen hebben, zo’n 9000 insecten per dag vangen? En dan heb je nog die enigmatische Gierzwaluwen, die het grootste deel van hun leven in de lucht doorbrengen. Na deze infoavond zal je gegarandeerd vaker omhoog kijken.

Opzet
In deze lezing worden de levenswijze en bescherming van Boeren-, Huis- en Oeverzwaluw uitgebreid belicht. Dit kan eventueel uitgebreid worden met de Gierzwaluw.

En verder
Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze lezing.

  • cursusniveau: basis
  • aantal deelnemers: max. 100
Afbeelding
kraai
Erwin Derous

Lezing Kraaien

De familie van de kraaien bevat enkele van de slimste vogels ter wereld. Er valt dan ook heel wat interessants over hen te vertellen. Na deze lezing zal je een Ekster, Kauw, Vlaamse Gaai, Zwarte Kraai en Roek met heel andere ogen bekijken. Ook enkele andere Europese kraaiensoorten komen aan bod. We komen heel wat te weten over herkenning en levenswijze, aangevuld met aan massa aan boeiende weetjes. Dit wordt kraaien van plezier.

Opzet
In deze lezing kom je heel wat te weten over de herkenning en levenswijze van de familie kraaien.

En verder 
Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze lezing.

  • cursusniveau: basis
  • aantal deelnemers: max. 100
Afbeelding
akkervogels
Wim Dirckx

Lezing Akkervogels

De populaties van vogels die gebonden zijn aan landbouwgebied zijn in heel Europa gedaald naar een dieptepunt. Tussen 1980 en 2009 zijn 145 algemene vogelsoorten in 25 landen opgevolgd. De resultaten laten zien dat boerenlandvogels het hardst achteruit gaan en dat ze de laagste aantallen ooit hebben bereikt. Op de nieuwe Rode Lijst van de Vlaamse broedvogels staan Ringmus, Zomertortel en Grauwe Gors als bedreigd. Deze soorten zijn bijna volledig aangewezen op akkers. Ze verdienen bijzondere aandacht in de agrarische bedrijfsvoering. We denken hierbij ook nog aan Patrijs, Geelgors en Veldleeuwerik. Maar ook Graspieper, Kneu en Kievit zitten in heel slechte papieren. In deze cursus stellen we deze vogelsoorten uitgebreid aan u voor en bekijken we ook met welke maatregelen we deze ‘stakkers van de akkers’ kunnen helpen.

Opzet
Een lezing waarin we de akkervogels voorstellen en bekijken met welke maatregelen we ze kunnen helpen.

En verder
Onder andere lesgever Bastiaan De Ketelaere van Natuuracademie geeft deze lezing.

  • cursusniveau: basis
  • aantal deelnemers: max. 100
Afbeelding
kievit
Wim Dirckx

Lezing De Kievit

De kievit vormt al eeuwenlang een vertrouwd beeld in onze weilanden. De steltloper is één van de meest iconische en geliefde vogelsoorten van het akkerland. Met zijn opvallende kuif en kenmerkende baltsvluchten staat de soort symbool voor ons agrarische erfgoed, maar achter deze majestueuze verschijning schuilt een droevig verhaal van achteruitgang en bedreiging. Tijdens deze lezing gaan we dieper in op de factoren die hebben geleid tot de afname van de kievitpopulatie, maar ook op de stappen die we kunnen nemen om deze prachtige vogel te behouden. We ontleden de soort van kop tot staart. Samen streven we naar een toekomst waarin de bizarre roep van de kievit weer overvloedig weerklinkt over onze weilanden.

Opzet
We bestuderen het leven en de ecologie van de soort en vergelijken de bescherming van deze vogel in Nederland en Vlaanderen. We zoomen ook in op de meest recente populatieschommelingen en de plaatselijke toestand van de soort. We eindigen met de hamvraag: "Hoe valt de achteruitgang van de Kievit af te stoppen?"

En verder
Lesgever Bart Bamps geeft deze lezing. Regio: Provincie Limburg en aanliggende regio's.

  • cursusniveau: basis
  • aantal deelnemers: max. 100

Vragen?

> Voor alle praktische info en het aanvraagformulier

Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met: