Publicaties LIFE Hageland

De voorbije zes jaar realiseerden we een aanzienlijke uitbreiding en kwaliteitsverbetering van een reeks van Europese beschermde en zeldzame habitats in de regio Hageland. Dit natuurherstel vond plaats in 16 Hagelandse natuurgebieden, allen gelegen binnen de Habitatrichtlijngebieden Demervallei (BE2400014) en Valleien van de Winge en de Motte met valleihellingen (BE2400012). Deze realisaties leveren een substantiële bijdrage aan het behalen van de Vlaamse en Europese natuurdoelen. Over de verschillende C-acties heen konden we een uitbreiding en herstel realiseren van:

• 67 hectare graslanden van het type 6510 en 6410,
• 3,4 hectare van het uiterst zeldzame trilveen type 7140,
• 11 hectare droge heide en heischrale graslanden (2310/2330, 4030, 6230*),
• 4,4 hectare aquatisch habitat type 3150,  
• 53,9 hectare bos van de types 91E0, 9120, 9160,9190, en
• een uitbreiding van extensieve begrazing van 57,9 hectare

Door de natuurlijke variabiliteit in omstandigheden komen de habitattypes voor in een kleurrijke mozaïek en vloeien ze in mekaar over volgens de gradiënten in het landshap. De maatregelen werden genomen daar waar de meeste potenties zich bevonden, dus daar waar de doelvegetatie zich natuurlijk kon ontwikkelen en waar die zich zal handhaven onder een gepast natuurbeheer. Om dit weloverwogen te doen met oog voor het landschappelijk geheel, werkten we tijdens het project 14 beheerplannen af (actie A.1 en A.4). Om enkele resterende ecologische vraagstukken op te lossen, lieten we twee gerichte studies uitvoeren (actie A.2) en voerden we waar nodig bodemonderzoeken uit om de natuurherstelwerken wetenschappelijk te onderbouwen (actie A.6 en A.7).

De projectdoelen werd voor alle C-acties behaald en overtroffen. Enkel bij de installatie van composteerplaatsen (actie C.9) werden om praktische redenen (kostenefficiënte) enkele locaties samengevoegd  en werd het aantal geïnstalleerde plaatsen veranderd van 10 naar 6. 

Voor de twee doelsoorten in het project, Kamsalamander en Drijvende waterweegbree, was het lang onzeker of een natuurlijk herstel mogelijk was in de regio, omdat de twee habitatrichtlijnsoorten nagenoeg uitgestorven waren aan de start van het project. Maar we realiseerden voor elke soort een locatie met een heropleving van de populatie, enkel door het creëren van gunstige leefomstandigheden en uitbreiding van het habitat. We zorgden dus voor elke soort voor een stevige overlevingsbasis in de streek van waaruit de soorten zich de volgende jaren verder kunnen verspreiden naar andere geschikte gebieden.

De omvormingswerken verliepen zonder protest en met een groot draagvlak bij omwonenden. Bij de uitvoering van de omvormingswerken hielden we buurt-infomomenten en informatieavonden (actie E.1) We plaatsten infoborden bij alle werflocaties en we publiceerden een infobrochure en een reeks artikels over onze bevindingen en realisaties (actie E.2, E.3, E.4).

Door het opleiden en uitrusten van vrijwilligersgroepen (actie C.10) werd het after-LIFE beheer van in het begin van het project voorbereid. Uit dit LIFE-project vloeiden ook een aantal kleinere projecten voort die verder inzetten op de kwaliteit en de connectiviteit van de natuurgebieden, bijvoorbeeld een project m.b.t. waterreplenishment en habitatherstel van de Coca-Cola Foundation.

In zijn geheel zijn de natuurgebieden van dit LIFE-project een stuk robuuster gemaakt, hebben de beschermde soorten een bredere overlevingsbasis en zijn de populaties weerbaarder gemaakt tegen extreme weersomstandigheden zoals we de voorbije jaren al meegemaakt hebben. Life Hageland kan dan ook als een demonstratie- en voorbeeldproject beschouwd worden voor nature based solutions in functie van klimaatadaptatie.

De wandelfolder voor de Hagelandse vallei is afgewerkt, en kan je onderaan ook downloaden.