Image
Raaf - Elwin van der Kolk

Raaf

Northern Raven
Corvus corax
Kraaien (Corvidae)

De raaf is een imposante, grote vogel die lang gezien werd als een symbool voor onheil en de dood. Het slechte imago van deze standvogel is ondertussen verdwenen, maar de vogel zelf is nog volop bezig aan zijn terugkeer bij ons. 

Grootte
54-67 cm, spanwijdte 120 cm
Gewicht
1250 gram
Levensverwachting

10 - 15 jaar

Favoriete maaltijd

dode dieren

Burgerlijke staat

partners voor het leven

Status
Zeldzaam
Woonplaats

uitgestrekte gebieden waarin bos en heide elkaar afwisselen

Karakter

intelligent maar schuw

Verleiding

Magnifieke vliegers die zich in de baltsvlucht bijna helemaal omdraaien

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de raaf?

  • onze grootste zangvogel (groter dan buizerd)!
  • verenkleed geheel zwart met groene tot blauwpaarse metaalglans
  • zeer dikke, zware, lange snavel
  • lange, smalle, spitse vleugels
  • wigvormige staart

Heel grote, volledig zwarte vogel, met groene/blauwe/paarse glans. Zonder directe vergelijking kan het moeilijk zijn het grootteverschil met zwarte kraai te zien. Valt verder op door zijn zware, lange snavel, in vlucht een waaiervormige staart en grote kop en een ander geluid. Als je de raaf van dichtbij ziet, is een duidelijk kenmerk de bevedering die de snavel voor meer dan de helft bedekt. Kan zeer goed zweven op thermiek als een roofvogel (in tegenstelling tot zwarte kraai). Wordt vaak ontdekt door de kenmerkende roep.

Raaf - Elwin van der Kolk
raaf vliegend - Elwin van der Kolk

Het geluid van de raaf

Diepkeelse roep, een luid, haast krakend ‘krokk krokk krokk’

Audio file
Beluister hier

Hoe leeft de raaf

Wat eet de raaf?

De raaf is vooral een aaseter die vaak voedsel zoekt op vuilnisbelten, nabij slachthuizen of zelfs nabij bewoning. De raaf zoekt (net als meeuwen) soms voedsel in het spoor van ploegende tractoren of op vers bemestte akkers en weiden. Ook verkeersslachtoffers en prooiresten van roofvogels staan op het menu. Raven verstoppen vaak voedsel, vooral tijdens het broedseizoen, als voedsel voor de jongen.

Afbeelding
Raaf - Wim Dirckx
Wim Dirckx
Afbeelding
Raaf - waarnemingen.be - Peter Freisen
waarnemingen.be - Peter Freisen

Hoe plant de raaf zich voort?

De raaf maakt een groot, massief nest, van takken en twijgen, vaak afgeboord met mos, wol of vodden op rotskliffen of in grote bomen. Een legsel telt gemiddeld vijf eieren, die gedurende 18 tot 21 dagen enkel door het vrouwtje worden bebroed. De jongen verlaten na 35 tot 42 dagen het nest maar blijven nog een zestal maanden bij de oudervogels in de buurt. Raven vormen paartjes voor het leven.

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • Raven behoren tot de meest verstandige dieren en moeten niet onderdoen voor dolfijnen en chimpansees. In een proefopstelling werden raven geconfronteerd met een stukje voedsel dat aan een touwtje hing. De raven konden het enkel bemachtigen door het touwtje naar omhoog te trekken, het opgetrokken touwtje vast te grijpen in een klauw en dit proces te herhalen tot wanneer het stukje voedsel binnen klauw- of snavelbereik kwam. De meeste raven voltooiden deze proef succesvol, sommige zelfs binnen 30 seconden. In het wild werd vastgesteld hoe raven steentjes gooiden naar mensen om te verhinderen dat ze naar hun nest zouden klimmen, of hoe ze vis stalen door de lijn met een aangehaakte vis naar boven te trekken. In een Oostenrijkse studie werd vastgesteld dat raven gebarentaal gebruiken door aan een andere raaf voorwerpen aan te duiden met hun snavel, net zoals mensen dingen aanwijzen met hun vingers. Dit gedrag werd nog nooit bij een andere vogelsoort vastgesteld.
  • De ‘hoogste’ raaf ter wereld werd vastgesteld op de Mount Everest, op een hoogte van 6.350 meter.
  • Raven spelen een hoofdrol in tal van mythologische verhalen en legendes? Wodan, een Germaanse god gebruikt twee raven als boodschappers. Ook Odin, de oppergod in de Noordse mythologie, had twee raven, Huginn en Muninn. In de Griekse en Romeinse verhalen staat de raaf symbool voor een lang leven. De vogel is de boodschapper van Apollo, de zonnegod.
  • Meneer de Raaf is één van de bekende figuren uit de legendarische kinderserie De Fabeltjeskrant, waarin Meneer de Uil verhaalt over de gebeurtenissen in het Grote Dierenbos. Met zijn droge, sarcastische opmerkingen is hij de schrik van Juffrouw Ooievaar.

Waar vind je de raaf?

De soort komt in Vlaanderen verspreid voor over drie provincies: Limburg (o.a. in Beverlo - zeker broedgeval in 2019; Lommel, Voeren, Beringen, Oudsbergen), Vlaams-Brabant (Leuven, Meerdaalwoud) en Antwerpen (Postel, Arendonk/Ravels). Men verwacht een verdere uitbreiding in Vlaanderen o.a. ook door de toenemende aantallen in Wallonië (Dehem 2010), Nederland en Duitsland waar de raaf zelfs gevestigd blijkt in kleinere bosgebieden. Grote dichtheden zal deze soort wellicht nooit bereiken aangezien ze nood heeft aan een groot territorium, zeer schuw is en er een voldoende groot voedselaanbod moet zijn.

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Kom deze soort veel voor?

De raaf is een nieuwe en voorlopig nog zeer zeldzame broedvogel in Vlaanderen. In Wallonië werden bij een reïntroductie-programma in de jaren ’70 ca. 50 raven vrijgelaten. De populatie groeide gestaag en bestond rond de eeuwwisseling al uit 85 paren. Het eerste zekere territorium werd pas vastgesteld in 2014 in het Kamp van Beverlo (med. Ernesto Zvar, Jef Kerkhofs). Het eerste zekere broedgeval vond plaats in 2018 in het Meerdaalwoud. Tussen 2014 en 2018 nam het aantal territoria in Vlaanderen ook toe van 2 tot 9, evenwel meestal zonder broedbewijs. 

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Icon
Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de raaf

Wat kan jij doen?

Het is interessant om de opmars van de raaf in Vlaanderen zo goed als mogelijk te documenteren. Zag je zelf een raaf, voer deze waarneming dan zeker in op www.waarnemingen.be. Indien je ook een foto of geluidsopname kan toevoegen: zeker doen, zodat een eventuele verwarring met roek of zwarte kraai kan worden uitgesloten.

Wat doet Natuurpunt?

 

Icon
Icoon - Vogelhut

Start tijdig met het voederen van de vogels in je tuin

Vanaf de herfst zoeken vogels actief naar een voedselplek voor de winter. Door je voedertafel dan al te vullen, weten ze dat ze in de winter in jouw tuin terecht kunnen.
Wanneer het echt koud wordt, kan je vetbollen en pindaslingers aanbieden.

Hoe voeder je tuinvogels, en wie eet wat?