Image
Ringmus - Elwin van der Kolk

Ringmus

Eurasian Tree Sparrow
Passer montanus
Mussen (Passeridae)

De ringmus lijkt op de huismus maar je kan de vogel gemakkelijk herkennen aan de kastanjebruine kruin, de zwarte wangvlek en de witte halsband.

Grootte
12,5 - 14 cm - spanwijdte: 22 cm
Gewicht
25 gram
Levensverwachting

10 jaar

Favoriete maaltijd

Voornamelijk zaden, aangevuld met ongewervelden.

Burgerlijke staat

partners voor het leven

Status
Algemeen
Woonplaats

Kleinschalig cultuurlandschap met knotwilgen, elzen, hakhout en boomgaarden.

Karakter

Sociaal, bedrijvig en intelligent

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de ringmus?

  • roodbruine kruin
  • zuiver witte wangen met zwarte wangvlek
  • kleine, zwarte bef die niet doorloopt als grote zwarte vlek op borst
  • smalle, witte tot vuilgrijze halsband
  • grootte: 12,5 - 14 cm

De ringmus lijkt op de huismus maar is wat kleiner en heeft een opvallende tekening. Zijn kop is roodbruin met lichte wangen maar een donkere wangvlek. Onder zijn bek heeft hij een zwarte vlek met daaronder een bijna doorlopende witte nekrand. De buik is grijsachtig maar de vleugels en rug hebben een opvallend patroon van witte en zwarte tekeningen. Het mannetje en vrouwtje zien er identiek uit.

Ringmus - Elwin van der Kolk
Ringmus - Elwin van der Kolk

Het geluid van de ringmus

Het geluid van de ringmus is eerder onopvallend en eenvoudig. Een zachte ‘tsoewit’ of ‘tsjep’ zijn karakteristiek. Tijdens de vlucht hoor je een snellere ‘tett ett ett’

Audio file
Beluister hier

Hoe leeft de ringmus

Wat eet de ringmus?

De ringmus eet voornamelijk zaden, aangevuld met wat ongewervelden in de zomer. Hij zoekt zijn voedsel vooral op de grond. De techniek die ze hierbij toepassen, staat bekend als roller feeding waarbij ringmussen achteraan in de groep steeds de eersten van de groep vliegend voorbijsteken. Op die manier verplaatst de foeragerende groep zich voorwaarts op een rollende wijze.

Afbeelding
Ringmus - Hugo Willocx
Hugo Willocx
Afbeelding
Ringmus - waarnemingen.be - Hans Vandenberghe
waarnemingen.be - Hans Vandenberghe

Hoe plant de ringmus zich voort?

Tijdens het broedseizoen vormen ringmussen een losse gemeenschap van 10 tot 50 koppels waarbij de paartjes geschikte nestholtes zo dicht mogelijk bij elkaar proberen te vinden. Ringmuspaartjes blijven levenslang samen. Het vrouwtje neemt het uitbroeden van de eieren volledig voor haar rekening.

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • In haar verovering van de Oude Wereld vanuit haar vermoedelijke bakermat - de vallei van de Gele Rivier in China - heeft de ringmus 10.000 jaar lang van de uitbreiding van de landbouw gebruikgemaakt. In Bulgarije zijn tijdens opgravingen in een grot beenderresten van ringmussen aangetroffen in een laag van 30.000 vóór Christus. Het is niet bekend wanneer de ringmus voor het eerst in België werd gemeld.
  • In 1958 zag Mao Zedong dat ringmussen graankorrels meepikten. Prompt vaardigde de Grote Roerganger het bevel uit om de soort uit te roeien. In april 1958 werden 3.000.000 Chinezen gemobiliseerd om in drie dagen tijd met alle mogelijke middelen ringmussen te verdelgen: schieten, vangen, vergiftigen, lijmen en op slaapplaatsen verstoren met aanhoudend pannengekletter tot ze van uitputting letterlijk uit de lucht vielen. Alleen al in en rond Beijing werden tijdens deze driedaagse mussenoorlog 800.000 ringmussen gedood. Schoolkinderen kregen de taak om elke dag twee dode ringmussen aan te leveren om hun vaderlandsliefde te betuigen. Ironisch genoeg kwamen er na deze actie opeens plagen in de landbouw (insecten) en werd er een heuse campagne gestart (met voorlichting in scholen) om de ringmussen terug te krijgen.
  • Op 28 januari 1997 werden in de haven van Antwerpen 1.236.000 panklare ringmussen (18,5 ton) met een waarde van 82.500 euro in beslag genomen. De sinistere lading kwam uit China en was bestemd voor Italië, waar ze gefrituurd als snack zouden worden verkocht. Ook in november 1993 werd een lading van 2 miljoen voor consumptie verpakte ringmussen (32 ton) onderschept in de haven van Rotterdam. De handelswaarde van deze lading werd geschat op 186.000 euro.

Waar vind je de ringmus?

De ringmus heeft een voorkeur voor een kleinschalig cultuurlandschap met knotwilgen, elzen, hakhout en boomgaarden. De aanwezigheid van voldoende nestgelegenheid is van cruciaal belang. Ringmussen zijn holenbroeders en moeten het dus hebben van boomholtes, spleten in gebouwen of nestkasten. Hagen en houtkanten (bij voorkeur met doornige struiken) zijn een must. De soort heeft de gewoonte om vanuit de dekking korte voedselvluchten te maken en dan snel terug in dekking te duiken. Vooral bij een naderende roofvogel is dit een ideale vluchtstrategie, zeker in de winterperiode.

Ringmussen gaan ook op zoek naar granen in kippenrennen en voederbakken van koeien. Dat zijn dan ook de beste plekken waar je de soort kan spotten. Een fietstocht op het platteland met aandacht voor koeienstallen en voederbakken, zou normaal wel enkele ringmussen moeten opleveren.
 

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Kom deze soort veel voor?

In Vlaanderen staat de ringmus sinds 2016 op de Rode Lijst als 'bedreigd’. De afname van het aantal ringmussen komt voornamelijk door veranderingen in de landbouw: het vervangen van graanteelt door maiscultuur, het opruimen van heggen en houtwallen en grootschalig gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Help de ringmus

Icon
Icoon - Vogelhut

Start tijdig met het voederen van de vogels in je tuin

Vanaf de herfst zoeken vogels actief naar een voedselplek voor de winter. Door je voedertafel dan al te vullen, weten ze dat ze in de winter in jouw tuin terecht kunnen.
Wanneer het echt koud wordt, kan je vetbollen en pindaslingers aanbieden.

Hoe voeder je tuinvogels, en wie eet wat?

Icon
Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de ringmus

Wat kan jij doen?

De ringmus is een regelmatige gast aan de voedertafel. Broodresten, gekookte aardappelen, keukenafval maar vooral gepelde zonnebloempitten en gemengd zangvogelzaad, zijn (zeker in de winter) erg in trek. Richt je tuin ringmusvriendelijk in. Een dichte heg met inheemse doornige struiksoorten (meidoorn, sleedoorn) biedt beschutting. Hang enkele mussennestkasten op en zorg voor voldoende rommelige hoekjes in de tuin. In een landelijke tuin, kan je de soort hiermee een handje helpen.

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android