Stikstofvervuiling (PAS)
Het stikstofprobleem
In onze lucht is te veel stikstof aanwezig, waardoor onze leefomgeving niet meer gezond is. Elke Belg verliest gemiddeld één levensjaar door luchtverontreiniging. Vooral kinderen en zieke personen zijn gevoelig voor luchtverontreiniging, maar ieder van ons sterft een beetje sneller door de lucht die we inademen.
Ook onze natuur lijdt hieronder: talrijke kwetsbare soorten verdwijnen en worden verdrukt door algemenere soorten als bramen en brandnetels. Eerst worden planten zoals Heide, Gevlekte Orchis en Klokjesgentiaan getroffen. Later ook de dieren die afhankelijk zijn van deze planten: inverterbraten en bijvoorbeeld vogels zoals grutto, kievit en kwartelkoning. Zo wordt het moeilijk Europees beschermde natuur behouden en ontwikkeling (de zogenaamde instandhoudingsdoelen).
Wat doet de Vlaamse overheid?
Met de uitwerking van een PAS, een programmatorische aanpak stikstof, wil de Vlaamse overheid natuurbehoud en -herstel verzoenen met economische ontwikkeling. De programmatische aanpak zou maatregelen bevatten om de stikstofuitstoot van de grootste bronnen van stikstof, het verkeer, de intensieve veeteelt en onze industrie, te verminderen.
Daarnaast wil men specifieke beheermaatregelen uitvoeren in de natuurgebieden om zo voornamelijk de Europees beschermde natuur te herstellen.
De Vlaamse Regering besliste in 2018 over de fundamenten van de Vlaamse PAS. Deze beslissing van de Vlaamse Regering kan je hier terugvinden.
Standpunt Natuurpunt
Als natuurvereniging ijvert Natuurpunt voor de afname van de luchtvervuiling die een hypotheek legt op onze schaarse natuur en onze gezondheid. In 2009 kostte de vervuiling door stikstof Vlaanderen tussen de 2,3 en 6,8 miljard euro (VITO & VMM). Die kost doorschuiven naar volgende generaties getuigt niet van verantwoordelijk beleid.
Voor Natuurpunt kan een programmatische aanpak van de stikstofvervuiling zinvol zijn, mits er daadwerkelijk extra inspanningen komen om de stikstofuitstoot te reduceren en mits voldaan wordt aan bepaalde basisvoorwaardenom te voldoen aan de Europese Habitatrichtlijn, dé wettelijke basis voor onze natuurbescherming.
Daarnaast vragen wij om sterker in te zetten op herstel van natuurkwaliteit in speciale beschermingszones.
Een opinie van Natuurpunt over de PAS kan je hier lezen.
Deze randvoorwaarden en meer informatie over de programmatische aanpak stikstof, vind je in onze handleiding PAS in een notendop.
Wat doet Natuurpunt?
Natuurpunt probeert in haar natuurgebieden de schade door stikstof binnen de perken te houden. Zo maaien we vaker en voeren het maaisel af, zodat er niet nog meer voedingsstoffen achterblijven. Heide kan geplagd worden om vergrassing door vb. Pijpestrootje tegen te gaan. Hydrologisch herstel kan het bufferend vermogen en dus verzuring verhelpen in bijvoorbeeld vennen.
Herstelmaatregelen zijn echter tijdelijke maatregelen waarvan het effect niet altijd te voorspelen is. Hoewel deze zogenaamde effectgerichte maatregelen een wezenlijk onderdeel vormen van de aanpak van het stikstofprobleem, is de enige duurzame oplossing minder stikstof. Natuurpunt gaat in overleg met de Vlaamse overheid en stakeholders voor duidelijke engagementen aan de Vlaamse overheid én de landbouw-, industrie- en transportsector.
Aangezien veel stikstof van over de grenzen komt, houden we ook een oogje op de Nederlanse programmatische aanpak. Daarvoor dienden we ook een zienswijze in (een soort bezwaar/beroep), waar helaas geen gevolg aan werd gegeven.
Contactpersoon
Bert Boonen - bert.boonen@natuurpunt.be
Anke Geeraerts - anke.geeraerts@natuurpunt.be (tijdelijk afwezig)
Meer informatie
- Extra info over PAS voor vrijwilligers
- Veelgestelde vragen over de PAS op de website van het Agentschap natuur en Bos (ANB)
- Achtergrondinformatie over verzuring en vermesting (Milieurapport -MIRA)
- Impactanalyse stikstofdepositie en Natura2000 in Vlaanderen (INBO)
- Natura2000 en instandhoudingsdoelen
- Veelgestelde vragen
- Website van de Nederlandse PAS
- Informatie over het herstelbeheer in Nederland
- Voortoets website - website waar je kan berekenen of een bedrijf een betekenisvolle aantasting zou kunnen geven van een speciale beschermingszone of niet