Themanummers Natuurfocus
10 jaar waarnemingen.be
1. Citizen science in een veranderende maatschappij
1.1 Wetenschap met waarnemingen van vrijwilligers (Marc Herremans)
1.2 Natuurwaarnemers onder de loep (Annelies Jacobs, Hannes Ledegen, Kristijn Swinnen & Wouter Vanreusel)
2. De tools: waarnemingen.be 10 jaar ver
2.1 Waarnemingen.be, een natuurdataportaal voor elk wat wils (Kristijn Swinnen, Marc Herremans & Wouter Vanreusel)
3. Wat halen we daar nu uit?
3.1 Waarnemingen.be, mesthoop of schatkist? (Wouter Vanreusel, Kristijn Swinnen & Marc Herremans)
3.2 Waarnemingen.be: data met beperkingen, maar ook oplossingen (Marc Herremans, Kristijn Swinnen & Elke Leys)
3.3 Waarnemingen.be, wat kunnen we daarmee? (Marc Herremans, Kristijn Swinnen & Pieter Vanormelingen)
4. Waarnemingen.be en beleidsondersteuning
4.1 Het gebruik van losse waarnemingen in het Vlaamse natuurbeleid (Dirk Maes, Floris Verhaeghe, Marc Pollet, Frederic Piesschaert, Thomas Defoort & Maurice Hoffmann)
4.2 Het belang van citizen science voor onderzoek, beleid en beheer van invasieve uitheemse soorten (Tim Adriaens, Quentin Groom, Sonia Vanderhoeven, Amy Davis, Diederik Strubbe, Lien Reyserhove, Peter Desmet, Damiano Oldoni & Bram D’hondt)
5. Waarnemingen.be in de toekomst
5.1 Waarnemingen.be als 'open data'? (Marc Herremans & Kristijn Swinnen)
5.2 Slimmer dan de waarnemer (Hannes Ledegen, Wouter Vanreusel & Marc Herremans)
Nieuws en trends
Een biodiversiteitsaudit in bos t'Ename (Pieter Blondé, Daan Dekeukeleire, Guido Tack, Martin Hermy & Paul Van den Bremt)
Overzicht publicaties
Overzicht van publicaties over (of met data uit) waarnemingen.be
Focus op natuur en erfgoed
Naar aanleiding van de studiedag 'Focus op natuur en erfgoed' (28/10/2017) kan je een bundel met artikels uit Natuur.focus rond dat thema hier downloaden
Focus op biogeochemie
Atmosferische depositie, bodemverzuring, vermesting, maaien en afvoeren, bekalken, ontgronden en uitmijnen. Termen die beheerders en geïnteresseerden in natuurstudie bekend in de oren zullen klinken. Maar hoe zit dat nu allemaal juist in elkaar? In Natuur.focus verscheen een reeks van zes artikelen rond deze milieuthema’s en beheermaatregelen. Al deze informatie is nu samengebracht in deze bundel.
Volledige artikels uit Natuur.focus
- Het actief verplaatsen van dieren of planten in natuurgebieden van Natuurpunt
Dieren of planten uitzetten of verplaatsen is iets wat beter niet lichtzinnig gebeurt. Omdat concrete handvatten en richtlijnen ontbraken ontwikkelden Natuurpunt Studie en Natuurpunt Beheer recent een visie rond dit thema - Rapport Natuurpunt Studie 2017/41
- Potentiële leefgebieden voor bedreigde soorten
Mogelijke toepassingen in het Vlaamse natuurbeleid en -beheer.
Soorten vormen belangrijke componenten van het natuurbeleid en –behoud in Vlaanderen en een grondige kennis van hun ecologie en verspreiding is dan ook bijzonder belangrijk. Een actief beleid en beheer mag zich echter niet beperken tot de plaatsen waar bedreigde soorten nu aanwezig zijn. Om ook potentieel geschikte gebieden waar deze soorten momenteel (nog) niet voorkomen een plaats te geven, ontwikkelde het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) in samenwerking met het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) en de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) hiervoor een wetenschappelijk onderbouwde aanpak. - Natuur.Focus - 2017-2
- Praktische gids van sieralgen in Vlaanderen
Deze determinatiesleutel is tot stand gekomen tijdens een cursus “sieralgen determineren” georganiseerd door Natuurpunt Educatie en Micrasterias, de kranswieren- en sieralgenwerkgroep van Natuurpunt. De bedoeling was om een eenvoudige (" praktische”) determinatiesleutel te maken. Met de sleutel krijg je toegang tot de prachtige wereld van tot de verbeelding sprekende minuscule organismen in een waterdruppel. En als je er met de determinatiegids niet helemaal uitgeraakt, zijn er nog altijd de enthousiaste leden van de werkgroep om je verder te helpen. In totaal zijn bijna 500 taxa opgenomen. Daaronder alle soorten die de laatste 15 jaar in Vlaanderen zijn gevonden. Ze zijn geïllustreerd met authentieke foto’s.
Het boek kan je hier kopen, of gebruik de online sleutel.
- Verschuivingen van vliegperiodes bij dagvlinders 2013-2014
2013 was eindelijk nog eens een goed vlinderjaar (Herremans & Gielen 2013), voor Nederland zelfs het beste van de eeuw (Van Swaay & Plate 2013). Toch begon het slecht, met het koudste voorjaar in 43 jaar. De winter van 2012-2013 wilde maar niet wijken, met nog 18 dagen vorst in maart en nog 6 in april. Het contrast met de volgende winter en het voorjaar van 2014 kon moeilijk groter zijn: 2013-2014 werd de tweede zachtste winter ooit gevolgd door de derde warmste lente tot nu toe. Na een winter waarbij het op veel plaatsen zelfs amper tot nachtvorst kwam, waren maart en april 2014 zeer uitzonderlijk warm, zonnig en droog. Op 9 maart 2014 kregen we de vroegste warme dag (>20°C) ooit. Zulke verschillen hebben grote gevolgen op het tijdschema van groei en bloei in de natuur (fenologie). We documenteren hier een samenvatting van de grote verschuivingen van de vliegperiodes van onze dagvlinders tussen 2013 en 2014. - Natuur.Focus 2015-1
- Nieuwe kennis over de bruine eikenpage
Een ecologische hulpbronnenaanpak voor een bedreigde bosrandsoort
Vlaanderen staat internationaal bekend als een ‘blackpoint’ voor dagvlinders. Maatregelen ter verbetering van de vlinderstand en het bijsturen van bestaande maatregelen zijn dan ook dringend noodzakelijk. Over de bedreigde Bruine eikenpage werd de jongste jaren veel nieuwe kennis verzameld. Deze soort leeft in overgangen van open vegetaties, zoals heide, naar opgaande vegetaties zoals bos met kleine eiken. In het kader van voorbereidend studiewerk voor een efficiënt beschermingsplan door de Vlaamse overheid werden enkele ontbrekende schakels in de ecologische kennis van deze onopvallende soort onder de loep genomen. Natuur.Focus 2015-4