Vegetatieherstel in Sahel (Burkina Faso)

Afbeelding
Vegetatieherstel in Sahel (Burkina Faso)
Natuurpunt Reizen
In de geploegde voren worden zaden geplant, zorgvuldig ingezameld door de lokale bevolking. Op korte tijd wordt een desolate woestijn weer omgevormd in een struiksavanne.

De Sahara is de grootste woestijn op aarde en beslaat ca. 31% van het Afrikaanse continent. Aan de zuidkant wordt deze woestijn begrensd door de Sahel, een strook van 5.400 km lang en 1.000 km breed. Net deze Sahel is voor ‘onze’ trekvogels van cruciaal belang. Elk najaar trekken ca. 2,1 biljoen zangvogels van de Europese broedgronden naar de Afrikaanse overwinteringsgebieden. De Sahara oversteken vormt daarbij één van de grote uitdagingen die heel wat energie kost. Na de oversteek van de Sahara even bijtanken in de Sahel is dan ook een van cruciaal belang.

Het oorspronkelijke savannelandschap van de Sahel is de voorbije decennia echter sterk gewijzigd: almaar meer savanne veranderde in woestijn. Dit proces heeft zich vooral voltrokken in lange periodes van extreme droogte (1968-1974 en begin jaren ’80). Bij gebrek aan regen ging bijna alle plantengroei verloren, de acaciabossen verdwenen en landbouw werd op veel plaatsen onmogelijk. In de keiharde grond konden zaden niet meer kiemen, de laatste struiken werden omgehakt voor brandhout en de weinige vegetatie die nog restte, verdween door overbegrazing. Wat restte waren desolate, onvruchtbare vlaktes, zonder vegetatie, zonder hoop op herstel. Een ramp, voor mens en dier.

Voor soorten die overwinteren in de Sahel of die de Sahel gebruiken als een stop-over - op weg naar meer zuidelijk gelegen gebieden - vertaalde zich dit in sterk dalende aantallen. Grasmus, Gekraagde roodstaart, Tapuit, Nachtegaal, Zomertortel: alle gingen op korte tijd zwaar in de min. Voor de lokale bevolking werd het almaar moeilijker om in deze onvruchtbare gebieden te overleven. Landbouw was quasi onmogelijk geworden en velen trokken weg, hopend op een beter leven elders. De laatste jaren nam de hoeveelheid neerslag echter toe en dienden er zich kansen aan voor vegetatieherstel.

Ondernemers zonder Grenzen startten in 2010 een proefproject op in Burkina Faso, één van de armste landen ter wereld. Het concept was eenvoudig: op grote schaal de oorspronkelijke vegetatie herstellen, voor en door de lokale bevolking. In samenspraak met de dorpsraden werden de meest geschikte gebieden voor herbebossing geselecteerd. Op deze locaties werd de grond geploegd en werden voren getrokken in de vorm van halve maantjes, waarin regenwater en organisch materiaal kon worden opgehouden: ideale kiemgronden voor zaden, zorgvuldig ingezameld door vrouwen, kinderen, herders, nomaden. De herbebossing verloopt vrij snel: na drie jaar zijn de geplante acacia’s een meter hoog en heeft de kruidlaag zich al grotendeels hersteld. Doordat ook grassen worden ingezaaid, is ook het voedselaanbod voor de rondtrekkende kuddes schapen en geiten aanzienlijk verhoogd, wat leidt tot hogere inkomsten voor de herders.

Tussen 2010-2017 werd door Ondernemers zonder Grenzen meer dan 10.000 ha bos aangelegd in Burkina Faso. Vanaf 2018 werd het concept ook geëxporteerd naar Senegal. Natuurpunt Reizen heeft dit project gesteund omdat het concreet aantoont dat meer gras, meer bomen, meer water, heel snel een enorm verschil kan maken voor mens en dier. Met de steun van Natuurpunt Reizen kon in 2017 in het dorp Djalafanka (deelgemeente van Oursi) 300 ha worden bewerkt.

Lokale partnerOndernemers Zonder Grenzen

Steun Werkgroep Natuurpunt Reizen5.000  (2017)