Image
Velduil - Elwin van der Kolk

Velduil

Short-eared owl
Asio flammeus
Strigidae

De velduil is een dagactieve uilensoort met een priemende blik. Toch moet je al geluk hebben om hem in Vlaanderen te spotten. Hij staat immers op de Vlaamse Rode Lijst als zeldzaam.

Grootte
34 - 42 cm - spanwijdte: 85 - 110 cm
Gewicht
206 - 475 g
Levensverwachting

Gemiddeld 4 jaar, soms meer dan 10 jaar

Favoriete maaltijd

Muizen, soms kleine vogels

Burgerlijke staat

Tijdens het broedseizoen

Status
Zeldzaam
Woonplaats

Op de grond of op een weidepaaltje.

Karakter

Speurende jager met priemende blik

Verleiding

Baltsvlucht met vleugelklappen en gezang van het mannetje

Hoe herken je de velduil?

  • Middelgrote uil: van kop tot staart is de velduil 34 tot 40 cm groot, met een spanwijdte van ongeveer 1 m
  • Midden in het beige gezicht staan twee grote, gele ogen die omringd zijn door een zwarte verenkrans (als uitgelopen mascara)
  • Hij heeft kleine oorpluimpjes (de korte veertjes bovenop zijn ronde kop), al zijn die maar zelden zichtbaar
  • De bovenzijde is grof gevlekt, de beige onderzijde gaat over van een zwaar gestreepte borst naar een bijna ongestreepte buik
  • Zijn staart is donker gebandeerd
  • De lange, spitse vleugels zijn aan de onderkant beige en aan de bovenkant zwartbruin met beige vlekken en een zwartbruine polsvlek en vleugeltip. De witte achterrand aan de vleugel onderscheidt de velduil van een vliegende ransuil.

In de lucht herken je de velduil aan zijn lange, smalle vleugels en zijn schommelende, veerkrachtige vlucht. Wanneer hij niet aan het jagen is, zit hij meestal op de grond of op een weidepaaltje.

Velduil - Elwin van der Kolk
velduil vliegend - Elwin van der Kolk
velduil nest - Elwin van der Kolk

Het geluid van de velduil

De roep van de velduil is zelden te horen. Klinkt als een zachte, krijsende ‘che-uw’-klank, al dan niet in twee lettergrepen. In de broedtijd roept het mannetjes een zacht ‘hoe-hoe-hoe-hoe’ dat toch van ver hoorbaar is. Dat wordt gecombineerd met het snel tegen elkaar klappen van de vleugels.

Hoe leeft de velduil

Wat eet de velduil?

De velduil jaagt voornamelijk op muizen en kleine vogels. Hij gaat op zoek naar prooien door laag over zijn territorium te vliegen. Dat doet hij meestal tijdens de schemering. In de broedperiode jaagt hij daarentegen zowel overdag als ’s nachts. Hij moet dan immers veel meer voedsel vinden.
 

Afbeelding
Velduil met prooi - waarnemingen.be - Marc Van Daele
waarnemingen.be - Marc Van Daele
Afbeelding
Velduilen - waarnemingen.be - Filip De Ruwe
waarnemingen.be - Filip De Ruwe

Hoe plant de velduil zich voort?

De velduil nestelt op de grond tussen lage vegetatie. Het is de enige Europese uilensoort die zelf een nest maakt. Andere soorten gebruiken vaak verlaten nesten van andere vogels. Tussen de maanden april en mei legt het vrouwtje 4 tot 7 eieren in een ondiepe kuil. Ze broedt alleen, maar het mannetje helpt om de eieren te beschermen. Na 24 tot 28 dagen komen de jongen uit.
 

 

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • In het Engels heet de velduil Short-eared owl, verwijzend naar zijn korte oorpluimpjes. Die vallen vooral op wanneer we de velduil naast de gelijkende ransuil plaatsen, die veel langere oorpluimen heeft en dan ook de passende Engelse benaming long-eared owl kreeg.
  • In tegenstelling tot bijna alle andere uilen is de velduil een trekvogel. Ze leggen enorme afstanden af tussen hun broedgebieden in Noord-Europa en hun overwinteringsgebieden. Ze zijn heel opportunistisch in de keuze van hun overwinteringsgebied en gaan enkel ergens verblijven als ze merken dat de omstandigheden geschikt zijn. Zo niet, blijven ze de hele periode rondzwerven.
  • De jaren 2014 en 2019 waren uitzonderlijk goede jaren voor de velduil als broedvogel in Vlaanderen. In de polders van de Vlaamse Westkust broedden er toen telkens meer dan 10 paren.

Waar vind je de velduil?

De velduil leeft op open terreinen zoals duinen, weilanden, heidevelden, polders en moerassen. Hij komt voor in Noord- en West-Europa, Noord- en Zuid-Amerika en Azië.

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Kom deze soort veel voor?

In Vlaanderen is de velduil nooit algemeen geweest en zijn er niet elk jaar broedparen. Wel overwinteren er jaarlijks een aantal velduilen bij ons. Vooral de Uitkerkse Polder is dan sterk in trek. De grootste aantallen worden logischerwijs vastgesteld tijdens de wintermaanden.

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Icon
Icoon - Vogelhut

Start tijdig met het voederen van de vogels in je tuin

Vanaf de herfst zoeken vogels actief naar een voedselplek voor de winter. Door je voedertafel dan al te vullen, weten ze dat ze in de winter in jouw tuin terecht kunnen.
Wanneer het echt koud wordt, kan je vetbollen en pindaslingers aanbieden.

Hoe voeder je tuinvogels, en wie eet wat?