Vink

De Ieperse korenmeester en kroniekschrijver Augustijn van Hernighem bericht als eerste over een zangwedstrijd met vinken (vinkenzetting) op 1 mei 1595. De Ypersche Bladwijzer maakt zelfs gewag van een vinkenzetting die reeds in 1593 zou hebben plaatsgevonden De Ieperse gilde der vinkeniers zou zijn opgericht in 1627.

Op 75% van de schilderijen waarop voedsel wordt afgebeeld door de Antwerpse meester Frans Snyders (1579-1675) komen vinken voor. De vogels werden aan stokjes geregen en voor consumptie te koop aangeboden op de markten. Zij werden door gewone lieden aangeleverd, die vinken en andere zangvogels vingen met behulp van een steenuil als lokvogel. De vogels raakten vastgekleefd in vogellijm en werden vanuit de beschutting met tot twee meter lange blaaspijpen gedood. Gevogelte was in die tijd een hoofdbestanddeel bij banketten. Bij het gildefeest van de Antwerpse Sint-Lukasgilde in 1617 werden 34 kapoenen, 22 paar snippen, 8 paar patrijzen en 325 vinken opgediend tijdens twee maaltijden.

Gekooide vinken werden vroeger vaak blind gemaakt, omdat men geloofde dat blinde vinken beter zouden zingen. Het blind maken gebeurde met behulp van een dunne ijzerdraad die gloeiend gemaakt werd en dicht bij de ogen van de vink werd gehouden. Als reactie kneep de vogel de ogen dicht waardoor de verschroeide randen van de ogen aan elkaar kleefden. Het hoornvlies werd in dit geval dus niet verminkt. Soms gingen vinkeniers ook driester te werk en werden de ogen volledig uitgebrand.

In grote delen van Vlaanderen staat de vink bekend als botvink of boekvink. De dialectnaam gaat vermoedelijk terug op bokvink, waarbij bok zou staan voor beuk. Vinken zijn inderdaad verzot op beukennootjes dus die link ligt voor de hand.

Op advies van de expertencommissie Immaterieel Cultureel Erfgoed heeft Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Joke Schauvliege het vinkenzetten toegevoegd aan de Inventaris Vlaanderen voor Immaterieel Cultureel Erfgoed. De inventaris verhoogt de zichtbaarheid van het immaterieel cultureel erfgoed en stimuleert het bewust omgaan met en het borgen van dat erfgoed. De inventaris telt nu 37 tradities, fenomenen of gewoontes (carnaval van Aalst, de garnaalvisserij te paard in Oostduinkerke, krulbollen en kantklossen).