Ziekten veroorzaakt door teken
Teken zijn kleine, spinachtige parasieten die zich kunnen vastzetten op de huid van mensen en dieren om bloed te zuigen. In de periode tussen maart en oktober loop je het grootste risico op een tekenbeet.
Teken zijn heel het jaar door aanwezig, maar pas bij temperaturen boven de 10° C worden ze actief. Een beet van een teek is meestal onschuldig en nagenoeg pijnloos. Wanneer de teek echter besmet is met een bacterie, kan je er ziek van worden.
De kans dat je na een tekenbeet de ziekte van Lyme of anaplasmose krijgt is zeer klein. Men schat dat maximaal 1 à 5% van de mensen met een tekenbeet de ziekte van Lyme krijgt. De kans op anaplasmose is nog kleiner. Ten eerste is slechts een klein deel van de teken bij ons besmet met de bacterie die de ziekte van Lyme of anaplasmose overbrengt. Ook wanneer de teek besmet is, is het niet zeker dat u de ziekte krijgt. Hoe langer de teek op de huid zit, hoe groter het risico op besmetting door de ziekteverwekkende bacterie.
Hiernaast kan je ook besmet raken met het Tekenencefalitis-virus (TBE). In Vlaanderen is de kans klein, maar in Centraal- en Oost-Europa is deze al groter.
Wat doen bij een tekenbeet?
Een tekenbeet vermijden als je in de natuur komt is niet makkelijk. Je kunt wel een aantal maatregelen nemen om te voorkomen dat een teek je bijt.
- Controleer jezelf en anderen op tekenbeten elke keer nadat je in de natuur bent geweest
- Vind je een teek, verwijder deze dan zo snel mogelijk, zeker binnen de 24 uur.
Volg een maand lang de mogelijke symptomen op. Ga naar je huisarts als je klachten (rode kring en/of griepachtige symptomen) hebt na een tekenbeet.
Hoe verwijder je een teek?
Toch gebeten? Verwijder de teek zo snel mogelijk. Gebruik een pincet of een speciaal tekentangetje. Onderstaand is één model, maar er zijn er nog heel wat andere.
Elke manipulatie kan een teek doen braken, je verhoogt zo het risico op een besmetting.
- Verwijder de teek in één beweging met een tekenverwijderaar
- Knijp een teek niet plat.
- Gebruik geen alcohol, jodium, zeep, ether of olie
- Verbrand een vastgehechte teek ook niet, dit zal de teek enkel maar stimuleren om zijn maaginhoud te ledigen, en vergroot de kans op de ziekte van Lyme.
- Draai niet aan een teek.
Maak je geen zorgen als het kopje afbreekt tijdens het verwijderen, wat achterblijft komt er achteraf vanzelf uit. Wel is het belangrijk om na het verwijderen het wondje te ontsmetten met ontsmettingsalcohol of Iso Betadine. Heeft u dat niet, was het dan goed met water en zeep. Noteer ergens de datum en de plaats op het lichaam waar je de teek verwijderd hebt. Het is belangrijk om de komende 4 weken te controleren op huiduitslag.
- Meer info over teken en hoe er mee om te gaan vind je op doe de tekencheck.
- Om de verspreiding van teken in kaart te brengen kan je een tekenbeet registreren
Wat moet je weten over Lyme?
- Ziekteverschijnselen ontwikkelen zich langzaam (over verloop van weken) en kunnen nogal gevarieerd zijn.Vele patiënten met de ziekte van Lyme herinneren zich geen tekenbeet.
- Een erythema migrans (een rode plek) is een duidelijk symptoom van de ziekte van Lyme. Er moet dan zeker een antibiotica behandeling opgestart worden. Let op, deze plek kan verschillende vormen aannemen.
- De ziekte van Lyme kan tot ernstige gezondheidsklachten leiden indien deze niet tijdig behandeld wordt. Raadpleeg dus zeker tijdig uw huisarts.
Meer info hierover kan je terugvinden op time for lyme en tekenbeetziekten.
Wat moet je weten over Tekenencefalitis-virus (TBE)
Naast de ziekte van Lyme kan een teek je ook besmetten met het Tekenencefalitis-virus of TBE. In Centraal- en Oost-Europese landen is de kans dat je hiermee besmet raakt al reëel. Deze aandoening verloopt in de meeste gevallen goedaardig, zonder symptomen of zoals een banale griep. Maar kan ook een vorm van hersen(vlies)ontsteking veroorzaken. De besmetting wordt reeds bij het begin van de beet overgedragen, de teek snel wegnemen is dus onvoldoende om u te beschermen.
Uit een studie van het ANB blijkt dat ook in Vlaanderen de besmettingsgraad bij wilde dieren (everzwijnen) toeneemt.
Tegen TBE bestaat wel een vaccin dat wordt toegediend in 3 dosissen. Voor mensen die (avontuurlijk) reizen in oostelijke richting wordt dit aangeraden. Voor meer info kan je terecht bij uw huisarts. Momenteel is er nog geen officiële aanbeveling tot vaccinatie, ook niet bij het ANB, maar we volgen dit wel op.
Meer info vind je op de website van Sciensano of het Instituut voor Tropische Geneeskunde.