Zwarte kraai

Wat eet de zwarte kraai?

De zwarte kraai is een alleseter. Ze voedt zich vooral met ongewervelden en insectenlarven. Ook granen vormen een belangrijk voedselbron, vooral tijdens de herfst en de winter. Verder staan ook muizen, vogeleieren, brood en andere voedselresten op het menu. De zwarte kraai volgt vaak ploegende tractoren, op zoek naar regenwormen en bezoekt regelmatig vuilnisbelten. Ze eet ook plantaardig voedsel waarbij wortels en knollen uitgepikt worden. Ook koolbladeren en peulvruchten en granen worden gegeten. Sommige kraaien werken systematisch rijen kiemplantjes af door ze uit te trekken en de graanrest aan de wortel op te peuzelen. Als aaseters ruimen ze ook verkeersslachtoffers op. Het zijn natuurlijke opruimers die zo de uitbraak van ziektes (zoals botulisme) afremmen.

Waar leeft de zwarte kraai?

• De zwarte kraai zit overal: in open landschappen, bosgebieden, moeras en heide, landbouwgebieden en - in mindere mate - in steden. Door zijn hoge intelligentie en vindingrijkheid, kan de soort zich aanpassen aan elk leefgebied.
• Verspreidingskaart van de zwarte kraai

Hoe plant de zwarte kraai zich voort?

Zwarte kraaien starten met de nestbouw vanaf eind maart - begin april. Zowel het mannetje als het vrouwtje bouwen mee aan het nest. De nestbouw duurt normaal een vijftal dagen. De zwarte kraai heeft slechts één legsel per jaar, doorgaans met vier à vijf eieren. Na ongeveer 21 dagen broeden, komen de jongen uit. Het vrouwtje broedt alleen maar krijgt wel regelmatig voer van het mannetje aangereikt.

Hoe krijg je de zwarte kraai te zien?

Zwarte kraaien zitten bijna overal. De beste kans om er enkele te zien, heb je op (pas bewerkte of geoogste) akkers en weides met vee.

Weetjes over de zwarte kraai

• In 1998 kwamen zwarte kraaien in het nieuws toen zij talloze ruiten in de glazen koepel van het Europarlement in Brussel lieten sneuvelen door ze met steentjes te bekogelen. Uiteindelijk werd het probleem opgelost door de losliggende steentjes van de omliggende platte daken te verwijderen en een fijn net boven de glazen koepel te hangen.
• Al in de 15de eeuw zag het rond Brugge zwart van de kraaien. Zo zwart dat kraaienzwermen door de Brugse boeren als ware plagen werden ervaren. Uit oude rekeningen van het Brugse Vrije kan worden opgemaakt dat de officiële bestrijding van kraaien een aanvang nam rond 1480. Volgens de oude rekeningen werden deze vogels gevangen metten netten, metten strecken of mette steicvoghele. Wie kraaienkoppen binnenbracht, kreeg hiervoor een premie wanneer hij die craeyehoofden kon voorleggen aan een ontvanger van het schepencollege. Alleen al in de winter van 1480 - 1481 werden zo'n 10.000 kraaienkoppen ingeleverd. Het kraaien vangen vorderde zelfs zo goed dat het aantal vogels rond 1490 al gevoelig was afgenomen. In de tweede helft van de 16de eeuw ging de verdelging nog steeds door en in 1620 brachten twee professionele kraaienvangers nog steeds 10.798 kraaienkoppen binnen.
• Clavecimbelbouwers gebruikten vroeger de veren van de zwarte kraai als pennetjes voor het aantokkelen van de snaren.
• Een onderzoek op 5.769 zwarte kraaien die in de periode 1960 -1991 in België werden geringd, gaf aan dat er 202 terugmeldingen waren (2,7%). In slechts 14 gevallen was de afstand tussen de plaats waar de kraai werd geringd en de plaats waar ze werd teruggemeld groter dan 50 km, wat het sedentaire karakter van de soort aantoont.  

Overlast met de zwarte kraai vermijden?

Kraaien lijken regelmatig ramen aan te vallen. Meestal wordt dit agressieve gedrag vastgesteld in het voorjaar, bij spiegelglas. In hun spiegelbeeld herkennen ze een concurrent die ze zo gauw mogelijk uit hun territorium willen verdrijven. Daarom gaan ze een gevecht aan met hun spiegelbeeld, wat kan leiden tot raamschade. Dit territoriaal gedrag uit zich ook in het lospikken van silicone of stopverf van ramen. Dit is immers de enige plek waar ze grip op hun tegenstander kunnen krijgen, waarin ze kunnen pikken, waaraan ze kunnen trekken. Het probleem verdwijnt van zodra ook het rivaliserend spiegelbeeld verdwijnt. Het glas met een gaas of plastic afplakken (zodat de weerspiegeling wordt gebroken) of bloembakken op de vensterbank plaatsen (zodat kraaien er niet meer kunnen landen) kan aan het probleem verhelpen. Ook bij (pas gewassen) auto’s kunnen kraaien al eens hun frustratie op de ruitenwissers bekoelen. De wagen (of tenminste toch de ruiten) met een dekzeil afdekken, is dan een efficiënte methode.

Net als eksters hebben ook zwarte kraaien geleerd dat onder het plastic van voederkuilen eten te rapen valt. Kuilvoeder wordt luchtdicht ingepakt om bederf tegen te gaan. Wanneer het plastic door kraaien wordt stuk gepikt, bederft het voer. Dit kan leiden tot ziektes bij de veestapel. Om dergelijke schade te voorkomen, kan het ingekuilde voer worden afgedekt met dikkere plastic, en stevig worteldoek of een laag aarde. Ook de voederkuil overspannen met een net kan een oplossing bieden. In een beperkt aantal gevallen, blijkt geen van deze middelen afdoende en wordt vaak gedacht dat economische schade enkel kan worden vermeden door de kraaien te verdelgen. Uit onderzoek blijkt dat echter dat het vrijgekomen territorium van de gedode kraai, snel wordt ingenomen door een nieuwe kraai.

Wat kan jij doen voor de zwarte kraai?

Deze soort is een opportunist die het goed doet in een door de mens beïnvloede omgeving. Ze behoeft dan ook geen extra steun.