Bijenreservaat de Vaarttaluds van Moen

Het natuurgebied ‘De Vaarttaluds’ ligt in Moen, een landelijke deelgemeente van Zwevegem. De streek is vooral bekend vanwege zijn vruchtbare leembodem. Vroeger (en nu nog) werd hier vooral landbouw bedreven, waardoor dit historisch een bosarm gebied is.

Het kanaal Bossuit-Kortrijk, waar het gebied zijn ontstaan heeft aan te danken, loopt midden door het natuurgebied. In 1857 zijn de graafwerken gestart voor een verbindingskanaal tussen de Schelde en Leie. Er is toen, dwars door de heuvelrug, die de waterscheiding tussen de hoger genoemde waterlopen vormde, een tunnel gegraven ter hoogte van Moen. In 1971 is de tunnel omgevormd tot een opengeul door 2,25 miljoen m3 af te graven. Met de vrijgekomen gronden zijn omliggende landbouwgronden opgehoogd (= het huidige Orveytbos) en zijn de dagzomende taluds spontaan ontwikkeld tot het natuurgebied ‘De Vaarttaluds’.

Het natuurgebied is een afwisselend landschap met bos, bloemrijke graslanden en struwelen met tal van beschutte plekken. Dankzij de kalkrijke hellingen en voormalige ophogingen is er een reliëfrijk landschap met voldoende nestplaatsen voor ondergronds nestelende bijen.

Het gebied kent een groot aantal verschillende biotopen, waardoor je in het gebied een grote verscheidenheid aan soorten kan aantreffen. De primaire bossen, die gedomineerd worden door Zomereik, wisselen af met pioniersbossen, die voornamelijk uit wilgen bestaan, en struwelen. De hoger gelegen graslanden hebben een lemige bodem en zijn dus voedselrijk. Er ligt een dikke laag Iperiaanklei onder de leemlaag, die veel minder voedsel bevat. Deze kleilaag ligt op verschillende plekken op de taluds aan het oppervlak, waardoor er verschillende schrale, bloemrijke graslanden aanwezig zijn. Diverse kwelzones zorgen dan weer voor vochtige habitats.

In het voorjaar kan je, door de aanwezigheid van pioniersbossen, heel wat wilde bijen zien. Eén van de meest bijzondere soorten die in het gebied te vinden is, is de Donkere wilgenzandbij, een zandbij die op wilgen is gespecialiseerd.

De bloemenpracht van de kalkgraslanden trekt later op het jaar ook heel wat wilde bijen aan. Dit natuurgebied is de enige plek in West-Vlaanderen waar de Schermbloemzandbij tot nu toe is waargenomen. Deze bij komt ook in de rest van België maar op enkele plekken voor. Deze zandbij is, zoals de naam al aangeeft, gespecialiseerd op schermbloemigen. In dit gebied is hij vooral terug te vinden op Wilde peen en Grote bevernel. De Grote bandgroefbij is een soort die vooral voorkomt in bosranden, maar is ook aanwezig in het gebied.

Op de voedselrijke leemgronden komt rode ogentroost, een eenjarige halfparasiet op de wortels van grassen, vaak voor. De Ogentroostdikpoot, die zich op deze plant heeft gespecialiseerd, komt hier dan ook voor.

Soortenlijst