Bijenreservaat Heidemeersen

Op de linkeroever van de Schelde, tussen de dorpskernen van Berlare en Wichelen, bevinden zich de Heidemeersen. Het gebied is verdeeld in twee deelgebieden die duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn. De meersen liggen vlak naast de Schelde, een open landschap omgevormd tot een potpolder is momenteel een overstromingsgebied.

Meer noordelijker liggen oude rivierduinen en dekzandgebieden die op dit moment grotendeels begroeid en afgevlakt zijn. Het rivierduinengebied is zeer gevarieerd, van droog tot nat met o.a. schrale graslanden, eiken- en populierenbossen, weilanden met knotwilgenrijen, turfputten en visvijvers en ruigten.

’t Stampkot in het noordelijke gebied is een oude rivierduin die nog niet volledig is dichtgegroeid. Deze zone is een belangrijke habitat voor heel wat wilde bijen. Op deze oude landduin zijn in 2017 ook werkzaamheden uitgevoerd om deze weer open te maken. Een natuurherstelproject dat heel wat kansen biedt voor de unieke soorten bijen die er voorkomen.

Onderzoek door het KBIN (Deconinck et al. 2000) heeft eerder aangetoond dat de landduinen van Oost-Vlaanderen, ondanks hun geïsoleerde ligging en beperkte oppervlakte, nog steeds een bijzondere fauna bezitten. Naar aanleiding hiervan heeft Aculea, de bijen- en wespenwerkgroep van Natuurpunt, in 2017 een uitgebreide inventarisatie uitgevoerd in de Heidemeersen op de landduin ‘t Stampkot. Er zijn heel wat zeldzame zandsoorten gevonden tijdens deze gerichte inventarisaties naar wilde bijen op deze rivierduin.

Er is een grote populatie Zilveren zandbijen gevonden. Deze zeldzame zandbij graaft zijn nesten in schaars begroeide zandige bodems. In Vlaanderen zijn deze soorten vooral te vinden in landduinen en zandopspuitingen in de provincies Antwerpen en Limburg. Deze soort is ook te vinden in een aantal oude rivierduinen in Oost-Vlaanderen. De zeer zeldzame Kleine bleekvlekwespbij is een van de parasieten van de Zilveren zandbij. Deze soort komt slechts op enkele plekken in België voor, maar is hier ook waargenomen.

Andere interessante soorten van dit gebied zijn onder andere Kortsprietgroefbij, Glanzende groefbij en Heidebronsgroefbij. Stuk voor stuk soorten die voornamelijk of uitsluitend terug te vinden zijn in gebieden met zandige bodems.

De lijst van soorten die in deze landduin voorkomen, bevat ook heel wat koekoeksbijen, waaronder een aantal zeldzame soorten. Op deze plek kan je de Gedrongen wespbij terugvinden, de parasiet van de Ereprijszandbij. Ook de Bruinsprietwespbij, die parasiteert op de Kleine roetbij, komt voor. Deze soorten worden slechts op een handvol plaatsen in België waargenomen, waardoor de waarnemingen uniek zijn.

Soortenlijst:
https://waarnemingen.be/locations/28802/species/