Dossier Marien reservaat

Antwerpen
Limburg
West-Vlaanderen
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
Brussel
Andere
Afbeelding
grijze zeehond in de Noordzee
Reinhardt Strubbe
Soort
Dossier
Werking
Beleid

Natuurgebieden in de Noordzee

Het Belgische deel van de Noordzee is in principe het grootste natuurgebied van België en ongeveer zo groot als de provincie West-Vlaanderen. De Noordzee kent een rijke biodiversiteit en is een schatkamer van natuurlijke rijkdommen.

Momenteel is ongeveer 35,8% van de oppervlakte van het Belgische deel van de Noordzee beschermd. Theoretisch gezien is deze oppervlakte in overeenstemming met de IUCN-richtlijnen uit 2014. Die stellen dat 30% van elk marien habitat moet beschermd worden, en dat er in deze 30% geen ‘extractie activiteiten’ mogen plaatsvinden. Aan dit laatste wordt niet voldaan in het Belgische deel van de Noordzee. In de praktijk is de bescherming van de natuurgebieden in zee dus onvoldoende.

 Overzicht marien beschermde gebieden 2019

 

Naar betere bescherming van de natuur in de Noordzee

Natuurpunt stelde samen met WWF België een visiedocument op over de natuur in de Noordzee. Het volledige document vind je hier.

We formuleerden ook 10 beleidsaanbevelingen voor een betere bescherming van de natuur in de Noordzee:

1. Natuur moet de allroundbasisvoorwaarde zijn in het Belgische deel van de Noordzee. Het herstel en de bescherming van het mariene ecosysteem in het Belgische deel van de Noordzee is het doel.

2. Creëer een grensoverschrijdend, robuust netwerk van mariene beschermde gebieden, met op elkaar afgestemde instandhoudingsdoelstellingen en beschermingsmaatregelen.

    • Baken prioritaire plaatsen (paai/broed/rust/foerageergebieden) af voor te beschermen soorten en habitats gedurende bepaalde periodes, ook buiten Natura 2000 gebieden.
    • Zorg voor strikte bescherming van de bodemintegriteit van de Natura 2000 en OSPAR habitats.
    • Herstel de historische oestergronden en de grindbedden in de Vlaamse banken.
    • Bescherm de erfgoed- en natuurwaarde van cultureel erfgoed, zoals scheepswrakken

3. Het mariene ecosysteem omvat het geheel van zee – strand – duin – polders.

    • Voer een actief gemeenschappelijk en transversaal beleid met alle bevoegde instanties en overheden voor de bescherming van het doorlopende ecosysteem zee-strand-duinen-polders.

4. Tegen 2020 moet het mariene ecosysteem een goede ecologisch toestand bereikt hebben zoals bepaald in de Kaderrichtlijn Mariene strategie.

    • Definieer sterke instandhoudingsdoelstellingen die het mariene ecosysteem en de ecologische draagkracht van de Noordzee behouden, versterken en herstellen.
    • Definieer beschermingsmaatregelen om het mariene ecosysteem in een goede staat van instandhouding te houden of te brengen. Deze behelzen een strikte resultaatsverplichting.
    • Gebruik de collectie van Gilson als de referentie voor het instellen van instandhoudingsdoelstellingen en beschermingsmaatregelen.

5. Stel een monitoringsprogramma op dat in staat is om te evalueren of we met de genomen beschermingsmaatregelen al dan niet de vooropgestelde instandhoudingsdoelstellingen bereiken. 

    • Zorg voor een overzichtelijk datasysteem waarin alle monitoringsdata verzameld worden.
    • Vergroot de transparantie en maak de resultaten van het monitoringsprogramma publiek beschikbaar.
    • Evalueer en verstreng de beschermingsmaatregelen waar nodig, indien de goede ecologische toestand niet bereikt kan worden.

6. Streef naar een duurzame balans in het Belgische deel van de Noordzee tussen natuurbescherming en socio-economische activiteiten, en hou rekening met ecologische, economische en sociale aspecten.

7. Blue Growth is enkel mogelijk indien het geheel van de socio-economische activiteiten nu en in de toekomst de ecologische draagkracht van het Belgische deel van de Noordzee niet overschrijdt. 

    • Pas het voorzorgsprincipe overal toe (KB 27 oktober 2016, art.3).
    • Laat enkel gebruik van de zee zonder of beperkte (cumulatieve) negatieve impact toe.
    • Laat enkel exploitatie van natuurlijke hernieuwbare rijkdommen toe.
    • Hanteer een strikte uitvoering van de passende beoordeling voor alle socio-economische activiteiten (KB 27 oktober 2016, art.17 laten toetsen door EU juridische dienst).
    • Voeg een catch-all clausule met een verslechteringsverbod en handhavingsinstrumenten toe aan het Koninklijk Besluit voor de beheerplannen om verder nettoverlies aan natuur door grootschalige en kleinschalige ingrepen tegen te gaan.

8. Maak de nodige middelen vrij voor toezicht, controle en handhaving.

    • Stel duidelijke voorwaarden aan socio-economische activiteiten in het Belgische deel van de Noordzee, en voorzie de nodige sancties indien deze voorwaarden niet gerespecteerd worden.
    • Het marien ruimtelijk plan is een geschikt instrument om dit te onderbouwen.

9. Evalueer de beschermingsmaatregelen en de werking van het marien ruimtelijk plan op basis van wetenschappelijke feiten in een onderbouwd structureel overlegproces met alle belanghebbenden.

10. Betrek het brede publiek bij de bescherming van het mariene ecosysteem en creëer een maatschappelijk draagvlak.