Naar buiten: Verbinding in Natuurpark Rivierenland

In de eerste plaats verbinden we natuurge- bieden zodat dieren (en planten) vrijer kunnen bewegen. Maar ook wij mensen hebben baat bij meer bewegingsvrijheid in de natuur. Om dat meervoudige potentieel van natuurver- binding te illustreren, stippelde Natuurpark Rivierenland de 107 km lange Animalinas-route uit. Twee fervente trailrunners namen de proef op de som. Uit Natuur. 2025 Herfst

Wanneer ze zich een weg banen door ons landschap doen zowel trailrunners als wilde dieren dat liefst zoveel mogelijk in de beschutting van de natuur. Helaas zijn voor allebei de opties in Vlaanderen momenteel aan de magere kant – nergens in Europa is de natuur zo versnipperd als hier. 90% van onze natuurgebieden is amper 1 hectare groot. ‘Postzegelnatuur’, wordt weleens smalend gezegd. Dat het anders kan, zo wil coördinator van Natuurpark Rivierenland Nils Iwens ons laten zien.

Snijvlak van natuur, cultuur en toerisme

NILS “Wie aan Mechelen en omstreken denkt, ziet niet meteen grote natuurgebieden voor zich. Toch kan het. En dat tonen we met de Animalinas-route. De route loopt over 107 km door en langs de belangrijkste natuurgebieden van het Natuurpark en toont zo onze ambitie om die gebieden beter met elkaar te verbinden. Daar zijn we trouwens al mee bezig. Er is nog veel versnippe- ring, maar je had het 6 jaar geleden eens moeten zien. Op die tijd hebben we in het Natuurpark 460 hectare extra natuur verwe- zenlijkt. Beter verbonden natuur is echt haalbaar.”

“De Animalinas-route is ook het toeris- tische uithangbord van het natuurpark. We werken op het snijvlak van natuur, cultuur en toerisme. Daarvoor werken we samen met grafitti-kunstenaar Dzia. Die heeft voorlopig 45 diersoorten uit het Natuurpark als kunstwerk afgebeeld op gebouwen langs de route. De meest recente toevoeging is een werk van 200 meter lang aan het AZ Imeldaziekenhuis in Bonheiden, gefinancierd door de Vlaamse overheid, de gemeente en het ziekenhuis zelf. Via die kunstwerken willen we een diverser, stede- lijker en jonger publiek blootstellen aan de schoonheid van natuur dicht bij huis. Zolang mensen die schoonheid en rijkdom niet ervaren, worden ze niet geactiveerd om de natuur te koesteren en te beschermen.”

Ieder z’n gading

Wie niet veel nodig hebben om geactiveerd te geraken, zijn trailrunners Kenny Smet en Aline De Keyser. Wanneer we hen contacteren met de vraag om de Animalinas-route uit te testen, stellen ze spontaan voor om er een marathon van te maken. 43 km lang zullen ze het noordelijke deel van de route verkennen, van treinstation Mechelen- Centraal naar treinstation Mechelen- Nekkerspoel. Enkele dagen later polsen we naar hun ervaringen. Op z’n minst een mooie dwarsdoorsnede van Vlaanderen, zo blijkt.

KENNY “In Vlaanderen kan je natuurlijk niet verwachten dat je tijdens een marathon uitsluitend door wilde natuur loopt. Maar we zijn wel aan onze trekken gekomen. Een pure trailrunroute zou ik het niet noemen, maar er zaten zeker interessante stukken natuur in. Voor mij persoonlijk was het Zennegat een hoogtepunt. Heel mooi om al die verschillende waterwegen daar te zien samenkomen.”

ALINE “Ook voor mij was dat stuk over de dijk een ontdekking. Ik heb erg genoten van de combi- natie van waterrijke natuur en bloeiende graslanden. Een plus- punt voor de gehele route is dat ze makkelijk bereikbaar is met het openbaar vervoer en dat je van het station zo snel in de natuur staat. Je doorkruist ook bewoond gebied, maar op zich vind ik die afwisse- ling wel leuk. Ik kijk ook weleens graag naar huizen.”

KENNY “Redelijk aan het begin van onze route schoot er plots een buizerd op uit de kant, op 2 meter van ons. Indrukwekkend. En inderdaad, die variatie maakt de route boeiend. Je loopt door een park, wildere stukken natuur, door woonwijken ... Ik denk dat iedere soort loper hier z’n gading wel vindt. Ook aan horecagelegen- heden onderweg was er trouwens geen gebrek.”

Natuur als drijfveer Op de vraag wat een goede trail- runroute maakt, klinken Kenny en Aline eensgezind en stellig: “Genoeg onverharde paden, liefst wat reliëf, maar vooral: natuur.”

KENNY : “Voor lange tijd in de natuur kunnen zijn, dat is voor ons altijd de grootste drijfveer geweest om te trailrunnen. Onze eerste stappen hebben we gezet tijdens de coronaperiode. We hadden elke wandeling in de buurt al meermaals gedaan en zijn toen beginnen lopen. Wat later maakten we een stevige wandeling in de Ardennen, van zo’n 30 km. Onderweg zagen we mensen die dezelfde route hadden gelopen. Dat heeft ons geïnspireerd.”

ALINE “Vanaf het eerste moment dat we zelf in de natuur gingen lopen, wist ik: dit is waarom ik train. Niet om toertjes te lopen in de stad, maar om meer natuur te kunnen zien en ontdekken.” “Dat we dat als koppel kunnen doen, is een meerwaarde”, gaat Aline verder. “Samen door de natuur lopen – liefst voor een lange tijd – en terwijl van het landschap genieten en bijpraten, is voor ons quality time.”

KENNY “Het plezier begint al van bij de voorbereiding. Samen je zak maken en ergens naartoe rijden om te gaan trailrunnen brengt de sfeer er al in.”

Minder zorgen, meer vertrouwen

KENNY “Als we in het weekend tijd hebben, lopen we graag 20 km of meer. Persoonlijk verkies ik een afstand van tussen de 30 en 40 km, maar dat past natuurlijk niet altijd in de agenda. Maar ook van onze doordeweekse trajecten van 10 à 12 km heb ik veel deugd. Trailrunnen helpt me om mijn gedachten te structureren en helder na te denken, bijvoorbeeld als ik een concept moet bedenken voor mijn werk als grafisch vormgever.”

ALINE “Ook voor mij brengt het rust in mijn hoofd. Na een trailrun zijn mijn zorgen al gehalveerd. Ik vind het daarnaast fijn om fitter te zijn. Door te trailrunnen heb ik mijn lichaam leren vertrouwen. Ik weet intussen dat ik vermoeidheid en kwaaltjes wel zal overwinnen. In het begin was ik al eens bang om de eindmeet te halen, maar dat lukt toch telkens. Zoiets geeft zelfvertrouwen.”

Over de heilzame effecten van activiteit in de natuur op onze gezondheid bestaat steeds meer consensus, getuige een boek als Natuur op doktersvoorschrift van Dirk Avonts, Hans Keune en Roy Remmen. Of Aline, zelf werkzaam als huisarts, effectief dosissen natuur voorschrijft, vraag ik me af. “Aan mensen die met depressieve periodes kampen of uitgeblust zijn, raden we effectief aan om zeker één buitenmoment in te bouwen in de structuur van hun dag. Idealiter is dat ’s ochtends vroeg, zodat je zonlicht binnenkrijgt, en is dat echt in de natuur. Bij voorkeur combineer je dat meteen ook met een bewegingsmoment. Maar dat moet zeker niet per se een trailrun zijn. Wandelen is prima. De drempel mag niet te hoog liggen.”

Gewoon heel veel eten

Voor de mensen die toch ambities hebben om ook te gaan trailrunnen, ontfutsel ik nog een aantal tips.

ALINE “Eigenlijk moet je niet heel veel trainen om mooie afstanden te kunnen afleggen. Belangrijker is dat je juist en efficiënt traint. Begeleiding is daarbij aangeraden. Zelf gebruik ik daarvoor de app Trenara. Die geeft je trainingsschema’s op maat, met veel variatie. Met een mix aan intervaltraining, krachttraining (om blessures te vermijden), fitness (de stair- master is erg handig om hoogtemeters te maken) en lopen kom je het snelst vooruit. Ook interessant: Karel Sabbe (Belgisch ultraloper met meerdere wereldrecords op z’n naam, red.) heeft een cursus ‘Ultra Trail Coaching’. Ik heb me ingeschreven op een module specifiek voor vrouwen. Die geeft je handige tips, bijvoorbeeld over hoe je kan trainen op het ritme van je cyclus.”

KENNY “Als we echt een grote tocht gepland hebben, treffen we specifieke voorbereidingen. We eten veel koolhydraten en drinken veel water, stretchen en slapen voldoende en laten alcohol voor wat het is.”

ALINE “De ochtend zelf staan we 3 uur voor vertrek op en eten we sandwiches en pannenkoeken als ontbijt. We snoepen tussendoor ook en drinken zaken met veel elektrolyten in.” Kenny glundert even: “Als trailrunner moet je gewoon heel veel eten. Ook onderweg. Op een dagtocht eten we om de 7 km een gel om onze koolhydraten aan te vullen. Tijdens meerdaagse tochten eten we zoveel mogelijk vast voedsel. Dan doen we het wat rustiger en pakken we echt lunchpauzes. Die meerdaagse tochten blijven tenslotte ook vakantie.” Hoe ze tot slot het juiste materiaal kiezen, wil ik nog weten.

ALINE “Eigenlijk willen we vooral niet te veel materiaal. En wat we kopen, zoeken we tweedehands via Vinted. We zijn graag bezig met de essentie: de natuur in trekken en zien wat er op ons afkomt.”