Image
Bloedrodeheidelibel - Elwin van der Kolk

Bloedrode heidelibel

Sympetrum sanguineum

De bloedrode heidelibel is een libel die in ons land vrij algemeen voorkomt. De soort dankt zijn naam aan de dieprode kleur van de mannetjes, de vrouwtjes zijn geel van kleur. Die kleur is niet uniek voor deze libel, waardoor ze vaak wordt verward met andere soorten. Al zijn ze vrij makkelijk te onderscheiden van andere heidelibellen door hun volledig zwart gekleurde poten.

Grootte
34 en 36 mm groot, de spanwijdte van de vleugels is 50 tot 60 mm
Favoriete maaltijd

De larve voedt zich onderwater met kleine diertjes die hij bliksemsnel vangt en volledig leeg zuigt. De volwassen libel is een carnivoor die kleine vliegende diertjes uit de lucht haalt. Zijn prooien eet hij ofwel op tijdens het vliegen, ofwel landt hij even om zijn maaltijd te verorberen.

Status
Vrij algemeen
Woonplaats

In de buurt van het water. Ze verkiezen stilstaand of zwakstromend, min of meer voedselrijk water, met een hogere vegetatie langs de oever.

Karakter

De volwassen dieren leggen soms grote afstanden af en worden vaak opgemerkt in weilanden, wegbermen, parken en tuinen. Daar jagen ze vanaf een hoog punt. Na een vangvlucht keren de libellen telkens weer op dit punt terug en zo kan je ze makkelijk opwachten en fotograferen.

Verleiding

Geslachtsrijpe mannetjes vliegen rond het water en strijken regelmatig neer op stengels in de oevervegetatie. Zo zoeken ze naar vrouwtjes voor de voortplanting. De paring start in de lucht en eindigt zittend.

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de bloedrode heidelibel?

Mannetjes: 

  • Borststuk met krachtige voor- en achtervleugels is aan de zijkant bruinig met zwarte naden.
  • Achterlijf is bloedrood en knotsvormig, zijkant zwarte streepjes, die soms verbonden zijn.
  • Gezicht: rood en ogen zijn roodbruin

Vrouwtjes:

  • Borststuk met krachtige voor- en achtervleugels is aan de zijkant geel met zwarte naden.
  • Achterlijf is geel, zijkant zwarte streepjes, die vaak een zwarte lijn vormen.
  • Gezicht: bruin gezicht en ogen zijn bruin/groen

Algemeen:

  • Aan de vleugels is aan de basis een oranje vlek zichtbaar.
  • Drie paar zwarte poten.
Bloedrodeheidelibel - Elwin van der Kolk

Deze soort lijkt op

De soort dankt zijn naam aan de dieprode kleur van de mannetjes, de vrouwtjes zijn geel van kleur. Die kleur is echter niet uniek voor deze libel, waardoor ze vaak wordt verward met andere soorten. Al zijn ze vrij makkelijk te onderscheiden van andere heidelibellen door hun volledig zwart gekleurde poten.

Hoe leeft de bloedrode heidelibel?

De bloedrode heidelibel kan je bewonderen van eind mei tot eind oktober. Vooral van half juli tot begin september zijn ze heel actief. Jonge dieren bevinden zich meestal in de wijde omtrek van het voortplantingswater, zittend in ruige vegetatie.

De larve voedt zich met kleine diertjes die hij vangt met het vangmasker, een uitstulpbaar deel van de kop die twee kaken bevat. Hiermee vangt hij de prooien bliksemsnel en zuigt ze leeg. Zelf is de larve een bron van voedsel voor heel wat vissen. Om daaraan te ontsnappen is de larve vooral ’s nachts actief. De volwassen libel is een carnivoor die kleine vliegende diertjes uit de lucht haalt. Zijn prooien eet hij ofwel op tijdens het vliegen, ofwel landt hij even om zijn maaltijd te verorberen. Libellen beschikken over sterke kaken die de prooien aan stukjes knippen.

Vogels zijn een van de belangrijkste vijanden van de libellen. Maar soms komen ze ook terecht in een spinnenweb of worden ze gevangen door insectenetende wespen zoals de hoornaar. De grootste vijand is echter de winter. Wanneer in de herfst de temperaturen zakken, komen de libellen massaal aan hun einde.

Afbeelding
Bloedrode heidelibel, Saxifraga-Tom Heijnen
Saxifraga-Tom Heijnen
Afbeelding
Bloedrode heidelibel, female, Saxifraga-Kees Marijnissen
Saxifraga-Kees Marijnissen

Hoe plant de bloedrode heidelibel zich voort?

Geslachtsrijpe mannetjes vliegen rond het water en strijken regelmatig neer op stengels in de oevervegetatie. Zo zoeken ze naar vrouwtjes voor de voortplanting. De paring start in de lucht en eindigt zittend. Opmerkelijk is dat de eitjes meestal niet in het water worden afgezet, waar de larven zich ontwikkelen, maar op de oever. Hier overwinteren de eitjes in de modder. Pas het volgende jaar komen ze tijdens een flinke regenbui in het water terecht. Eitjes die toch in het water belanden, komen waarschijnlijk nog voor de winter uit en overwinteren als larve. Normaal duiken de larfjes pas op in het voorjaar. Vervolgens leven ze een jaar onder water. Wanneer de larve zich volledig ontwikkeld heeft, scheurt de oude huid en komt de libel tevoorschijn. Dat gebeurt van eind mei tot september met een piek in juli en augustus.

Afbeelding
Bloedrode heidelibel, Saxifraga-Rudmer Zwerver
Saxifraga-Rudmer Zwerver

Galerij

Icon

Wist je dat?

  • Libellen over sterke kaken beschikken waarmee ze prooien aan stukjes knippen.

  • Vogels een van de belangrijkste vijanden van de libellen zijn.

  • Libellen de snelst vliegende insecten ter wereld zijn die tot 50 km/u halen. 

  • Van alle insecten libellen de best ontwikkelde ogen hebben; die gebruiken ze om te jagen. Het facetoog van een libel bevat duizenden lensjes en bezitten een heel aparte gave: met de roodbruine bovenhelft van het oog zien ze hun prooi goed tegen een blauwe achtergrond, met de onderste helft beter tegen een groene of donkere achtergrond. De nep-pupillen die je ziet, zijn delen van het oog waarmee ze scherper kunnen zien.

Waar vind je de bloedrode heidelibel?

De libel komt voor op allerlei gronden, van veen tot zand, en tref je vaak aan in de buurt van water. Ze verkiezen stilstaand of zwakstromend, min of meer voedselrijk water, vaak met een hogere vegetatie langs de oever. Maar ze vliegen ook rond bij vennen en droogvallende watertjes. De volwassen dieren leggen soms grote afstanden af en worden vaak opgemerkt in weilanden, wegbermen, parken en tuinen. Daar jagen ze vanaf een hoog punt. Na een vangvlucht keren de libellen telkens weer op dit punt terug en zo kan je ze makkelijk opwachten en fotograferen.

De bloedrode heidelibel kan je bewonderen van eind mei tot eind oktober. Vooral van half juli tot begin september zijn ze heel actief.

> Bekijk deze soort op waarnemingen

Doe mee met de Insectenzomer

Icon
Icoon_Groot - Verleiding

Help de bloedrode heidelibel

Wat kan jij doen?

  1. Breng de insecten in Vlaanderen mee in kaart. Dat gaat makkelijk met de natuurherken-app ObsIdentify. En het kan overal: in je tuin, in het bos of in de stad. Elk insect telt. ObsIdentify vertelt je welke kever, bij of vlinder je hebt gespot en jij helpt de wetenschap een stapje vooruit. Niet meppen, wel appen!
  2. Maak je tuin insectvriendelijk. Kies voor inheemse planten en zaden, hang een insectenhotel op en laat je gras wat langer staan. Download onze tuingids voor meer tips. www.natuurpunt.be/tuingids
  3. Vermijd pesticiden.