Image
Vlinder Bruin zandoogje - Elwin van der Kol

Bruin zandoogje

Meadow brown
Maniola jurtina
Nymphalidae

Het bruin zandoogje is een veelvoorkomende vlindersoort in Europa, inclusief België. Met zijn subtiele bruine kleuren en opvallende oogvlekken is het een bekende verschijning in graslanden, weiden, tuinen en bosranden. Deze vlinder staat bekend om zijn rustige vlucht en kan vaak worden gezien terwijl hij nectar verzamelt van verschillende bloemen.

Grootte
Voorvleugellengte: 2 - 2,8 cm
Levensverwachting

30 dagen

Favoriete maaltijd

Kale jonker en akkerdistel

Burgerlijke staat

Solitair

Status
Algemeen
Woonplaats

Voedselrijk grasland

Karakter

Vredig

Verleiding

Het mannetje omgeeft een vrouwtje met een geurstof (die een muffe geur heeft), waarna het vrouwtje bij het mannetje komt en de paring plaatsvindt.

Afkomst
Inheems

Hoe herken je het bruin zandoogje?

  • Zwarte vlek in de vleugelpunt van de bruine voorvleugel bij het mannetje
  • Opvallend oranjekleurig veld op de bovenkant van de voorvleugel bij het vrouwtje 

Het bruin zandoogje heeft een voorvleugellengte tussen 21 en 28 mm. Bij het mannetje is de bovenkant van de voorvleugel bruin, met een zwarte oogvlek in de vleugelpunt. Bij het vrouwtje is er een opvallend oranje veld op de bovenkant van de voorvleugel, vaak samen met een zwarte oogvlek met wit in het midden. De bovenkant van de achtervleugel is ook bruin gekleurd, zonder oranje veld.

Vlinder Bruin zandoogje - Elwin van der Kol
Rups Bruin zandoogje - Elwin van der Kolk

Deze soort lijkt op

  • Oranje zandoogje
  • Bont zandoogje
  • Argusvlinder
  • Hooibeestje

Hoe leeft het bruin zandoogje?

Wat eet het bruin zandoogje?

Het bruin zandoogje drinkt nectar van verschillende kruiden, zoals knoopkruid, marjolein, kale jonker en akkerdistel.

Afbeelding
Vlinder - Bruin zandoogje - Diane Appels
Diane Appels

Hoe plant het bruin zandoogje zich voort? 

Rupsen van het bruin zandoogje komen voor van half augustus tot eind juni en overwinteren verborgen in graspollen, soms actief bij zacht winterweer. Verpopping gebeurt laag bij de grond in een zijden spinsel aan de waardplant. Het vrouwtje zet eitjes af door laag over vegetatie te zigzaggen en landt op een graspol waar ze eitjes op een sprietje plaatst of laat vallen. De eitjes worden verspreid over een lange periode afgezet.
Vlinders verschijnen vanaf juni en voeden zich met nectar van diverse planten. Mannetjes verschijnen eerder dan vrouwtjes en bezetten territoria waar ze korte vluchten maken of patrouilleren laag boven de vegetatie. Ze paren zelden opnieuw nadat ze paringsbereid zijn geworden door die speciale geur van een mannetje.

Icon
Icoon - Vlinder

Wist je dat?

  • Vrouwtjes paren op de eerste actieve dag van hun leven en paren bijna nooit een tweede keer.
  • Onderzoek toont aan dat sommige zandoogjes meer dan zeshonderd meter van hun oorspronkelijke leefgebied kunnen vliegen. Er zijn aanwijzingen dat ze nog grotere afstanden kunnen afleggen.

Tel mee met de Insectenzomer

Waar vind je het bruin zandoogje?

Het bruin zandoogje komt veel voor in diverse habitats, waaronder graslanden, weilanden, bosranden, parken en tuinen. Het wordt vaak aangetroffen op zonnige plekken met voldoende vegetatie waar het zich kan voeden en voortplanten.

Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Komt deze soort veel voor?

Het bruin zandoogje is een veelvoorkomende vlindersoort in België. Hij wordt regelmatig waargenomen in verschillende habitats over het hele land.

Icon
Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help het bruin zandoogje

Wat kan jij doen?

Om het bruin zandoogje te helpen, kun je jouw tuin of balkon inrichten met planten die nectar leveren, zoals kale jonker, akkerdistel en andere kruiden en struiken die de vlinder aantrekt. Zorg ook voor geschikte leefomstandigheden, zoals voldoende zonlicht en beschutting. Vermijd het gebruik van pesticiden en creëer een gastvrije omgeving met diverse plantensoorten waar de vlinder zich kan voeden en voortplanten.

Activiteiten