Image
Grote trilspin - Elwin van der Kolk

Grote trilspin

Daddy long legs
Pholcus phalangioides
Trilspinnen

Een oorspronkelijk zuidelijke spinnensoort die je bij ons vrijwel altijd in huis aantreft, is de grote trilspin. Deze extreem langbenige spin weeft een ietwat slordig web met niet-kleverige draden die kriskras door elkaar en in alle richtingen lopen.

Grootte
mannetje: 7-10 mm, vrouwtje: 8-10 mm
Levensverwachting

Meerdere jaren. Afhankelijk van het voedselaanbod kan deze soort ook relatief lang zonder eten en er daardoor langer over doen om volwassen te worden.

Favoriete maaltijd

Veelal kruipende ongewervelden die je ook in huis tegenkomt. Zo gebeurt het ook regelmatig dat de rondlopende mannetjes van de grote huisspinnen-soorten ten prooi vallen aan de grote trilspin.

Burgerlijke staat

Mannetjes zijn even groot als de vrouwtjes en leven vaak een tijd samen in het web van het vrouwtje. Gedurende die tijd helpen ze ook mee met het vangen van prooien.

Status
Algemeen
Woonplaats

In en aan gebouwen.

Karakter

Ze dankt haar naam aan het feit dat ze in haar web begint te schudden wanneer ze verstoord wordt. Dat is een verdedigingsstrategie die er moet voor zorgen dat haar kwetsbare achterlijf moeilijk te grijpen is door aanvallers. Een poot mag zo'n aanvaller gerust vastgrijpen. Die laat ze dan met alle gemak los om terwijl te vluchten. De afgerukte poot blijft nog even onafhankelijk bewegen zodat die de aanvaller nog afleidt van de vluchtende spin.

Afkomst
Ingeburgerd

Hoe herken je de grote trilspin?

Een oorspronkelijk zuidelijke spinnensoort die je bij ons vrijwel altijd in huis aantreft, is de grote trilspin. Deze extreem langbenige spin weeft een ietwat slordig web met niet-kleverige draden die kriskras door elkaar en in alle richtingen lopen. Vergis je echter niet: de grote trilspin is een uiterst efficiënte jager. Wanneer er een grote prooi door het bos van draden loopt, knappen die misschien wel af, maar de spin voelt daardoor wel waar de prooi zich bevindt. Ze daalt af naar de plaats waar de prooi is en begint hem in te spinnen terwijl deze nog aan het verderlopen is. Door haar lange dunne poten houdt de trilspin haar kwetsbare achterlijf op een veilige afstand van de prooi terwijl ze haar inspint. Je weet immers maar nooit of die prooi over een gevaarlijke angel of vlijmscherpe kaken beschikt. Trilspinnen kregen hun naam omdat ze hevig in hun web beginnen te schudden wanneer ze gestoord worden. Op die manier proberen ze hun kwetsbare lichaam moeilijker grijpbaar te maken voor aanvallers.

Goed honderd jaar geleden was de grote trilspin nog een zeldzame verschijning in ons land. Tegenwoordig zijn er echter nog maar weinig gebouwen waar ze niet leeft.

Grote trilspin - Elwin van der Kolk
Afbeelding
 Grote trilspin - Ab H Baas-Saxifraga
Ab H Baas-Saxifraga

Lijkt op

De grote trilspin lijkt op de marmertrilspin. De  marmertrilspin is weliswaar duidelijker getekend dan de grote trilspin, maar je moet ze toch even van naderbij bekijken om het onderscheid te zien, want qua algemene vorm en grootte zijn beide soorten redelijk gelijkend.

De marmertrilspin is van oorsprong een soort van het Middellandse Zeegebied. Hoewel ze zich op veel plaatsen in ons land goed handhaaft, is ze toch meestal nog te vinden in bedrijfshallen, tuincentra,... kortom de plaatsen waar ze via goederen werd ingevoerd. Op die plaatsen zal ze echter de grote trilspin vaak verdringen. Zo zal je bv. in tuincentra niet vaak nog een grote trilspin aantreffen en zal dus vooral de marmertrilspin aanwezig zijn.

De grote trilspin wordt door veel mensen verward met een hooiwagen. Die heeft namelijk ook een klein lichaam en acht lange, dunne poten. Het lichaam van een hooiwagen bestaat echter maar uit één deel en hooiwagens kunnen ook geen spinnendraad aanmaken. Hooiwagens zijn dus geen spinnen.

Vaak gestelde vragen over spinnen

Hoeveel ogen heeft een spin?

De meeste spinnensoorten hebben 8 ogen, maar er zijn er ook veel die er maar 6 hebben. Een kleine minderheid heeft er 4, 2 of 0.

Hoeveel poten heeft een spin?

Een spin heeft 8 poten. Vooraan het kopborststuk zijn ook twee -meestal kleine- tasters zichtbaar.

Wat is het verschil tussen een spin en een hooiwagen?

Hooiwagens worden vaak verward met spinnen hoewel het onderscheid vrij eenvoudig gemaakt kan worden:

  • Het lichaam van een spin bestaat uit twee delen: het kopborststuk en het achterlijf. Bij hooiwagens zijn beide delen versmolten tot één bolletje. Er is dus geen versmalling zichtbaar tussen beide delen.
  • Hooiwagens kunnen geen gif produceren.
  • Hooiwagens kunnen geen spindraden maken.
  • Waar spinnen verschillende opstellingen van meerdere ogen hebben, hebben hooiwagens boven op het lichaam één paar ogen die op een heuveltje geplaatst staan en zijwaarts gericht zijn.

Meer info over hooiwagens

Leven er gevaarlijke spinnen in België?

In België leven geen spinnensoorten die levensgevaar kunnen opleveren voor de mens.

Kunnen spinnen bijten?

Van de meer dan 700 bekende Belgische spinnensoorten, zijn er een 60-tal dat theoretisch mechanisch in staat is om met de giftanden de menselijke huid te doorboren. Daarbij zijn er een heel deel die je als mens gewoon niet tegenkomt, laat staan in omstandigheden waarin ze zouden willen bijten (enkel als je ze vastknelt) en een aantal dat zelfs niet bijt als je ze zwaar zou pesten. Er schiet dan misschien nog een vijftal soorten over die je mits de nodige inspanningen zou kunnen overtuigen om je te bijten, maar NOOIT zal een spin dus spontaan een mens bijten (bv. wanneer ze over je hand loopt). We herhalen: NOOIT. Er circuleert megaveel fake news over spinnenbeten, zowel op het internet, als in verhalen die mensen vertellen. 

Waarom zijn spinnen nuttig?

De nood om levende wezens als ‘nuttig’, ’onnuttig’ of ‘schadelijk’ te taxeren getuigt van een vrij enge visie op natuur, maar zelfs als we zo naar die natuur willen kijken, zijn spinnen voor de mens zeker ‘nuttig’ te noemen. Het zijn immers de enige jagers die in huis op zoek gaan naar insecten die voor ons mensen wel eens ‘overlast’ kunnen bezorgen, zoals vliegen en muggen die ziektes kunnen overbrengen.

Klopt het dat spinnen 's nachts in je mond kruipen?

Nee. Spinnen kunnen via verschillende zintuigen warmte, vochtigheid, luchtstromen, trillingen etc. waarnemen en gaan dus geen zelfmoord plegen door in een menselijke mond te kruipen. Voor het VTM-programma “Ze zeggen dat” werd dit ook in verschillende opstellingen uitgetest en weigerden de spinnen zelfs bij zware sturing om überhaupt richting de mond van proefpersoon Dina Tersago te kruipen. Dus het is een fabeltje dat je 's nachts in je slaap wel eens een spin zou eten.

Hoe geraak je van je angst voor spinnen af?

Spinnenangst is normaal. Onderzoek toonde aan dat de eerste angstreflex bij confrontatie met bv. een donkere spin op een lichte ondergrond, bij alle onderzochte volkeren aanwezig is. Die angstreflex heeft dus vermoedelijk een evolutionaire oorzaak. Wat niet ‘normaal’ is, is arachnofobie. Dat is een extreme angst die bovendien een reële impact heeft op je leven. Dat kan zich bv. uiten in een zenuwachtigheid elk jaar als de mannelijke huisspinnen hun web verlaten en op zoek gaan naar een partner, of in het niet willen betreden van ruimtes waar mogelijk (of zeker) spinnen aanwezig zijn,... Bij arachnofobie is het aangeraden om professionele begeleiding te zoeken die je van je fobie kan verlossen, want vaak lopen mensen veel te lang rond met hun fobie, met alle nare gevolgen van dien. 

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android