Image
Kleine glimworm - man - Elwin van der Kolk

Kleine glimworm

Small Glowworm
Lamprohiza splendidula
Keverfamilie Lampyridae (Glimwormen)

De kleine glimworm, Lamprohiza splendidula, is een fascinerende keversoort uit de familie van de Glimwormen. Deze nachtelijke insecten staan bekend om hun bioluminescentie, wat betekent dat ze licht kunnen produceren. Met hun opvallende lichtgevende achterlijfjes zijn ze een betoverende verschijning in de nachtelijke natuur.

Grootte
0,10 - 0,15 cm
Levensverwachting

2 - 4 weken

Favoriete maaltijd

Niet van toepassing (volwassenen eten niet)

Burgerlijke staat

Solitair

Status
Vrij algemeen
Woonplaats

Verspreid over Europa, vaak in bosrijke gebieden en vochtige omgevingen.

Karakter

Nachtelijk, bioluminescent

Verleiding

Bioluminescentie voor voortplanting

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de kleine glimworm?

De kleine glimworm is een nachtelijke keversoort met een donkerbruin lichaam. Wat hen echt opvallend maakt, is hun bioluminescente vermogen om licht uit te stralen vanaf hun achterlijfjes. Deze lichtgevende kenmerken spelen een belangrijke rol in hun voortplanting.

Vrouwtje

  • vorm gelijkend op larve; 10-15 mm groot
  • ontwikkelde kop; 6 duidelijke, korte poten
  • halsschild met 2 doorzichtige vlekken
  • vrij plat, lichtgeel, duidelijk gesegmenteerd achterlijf
  • dekschilden bijna volledig gereduceerd; vleugelloos
  • lichtorganen: 2 lichtvlekken op 6e segment; ovaal-niervormige vlek op volgend segment; variabel aantal lichtvlekken op de zijkanten van andere segmenten, helderste vooraan en achteraan
Kleine glimworm - man - Elwin van der Kolk
Kleine glimworm - vrouw - Elwin van der Kolk
Kleine glimworm - larve - Elwin van der Kolk

Mannetje

  • iets kleiner dan vrouwtje; langgerekte kever; 8-10 mm groot
  • kop met grote ogen en korte voelsprieten, ligt onder het halsschild; poten kunnen volledig worden ingetrokken
  • halsschild met grote, helder doorzichtige vlekken
  • zwart-bruine tot zwarte, langwerpige dekschilden; structuur lijkt op schuurpapier
  • lichtorganen: 2 niervormige vlekken op het 6e en 7e achterlijfssegment; worden aangestoken tijdens het vliegen

Larve

  • 4-17 mm groot
  • vorm lijkt eerder op een afgeplatte pissebed dan op een rups
  • onderkant heeft vuilwitte tot ivoorkleurige delen
  • zijkanten: 3-6 door de rug schijnende lichtvlekken, helderste vooraan en achteraan

Hoe klinkt de kleine glimworm?

De kleine glimworm produceert geen geluid, omdat ze primair communiceren met behulp van hun lichtgevende signalen.

Deze soort lijkt op

  • Kortschildglimworm

Hoe leeft de kleine glimworm?

Wat eet de kleine glimworm?

Mannetjes en vrouwtjes eten niet meer. Ze halen hun energie uit hun als larve opgebouwde reserves. De larven jagen op huisjesslakken en naaktslakken.

Afbeelding
Kever - Kleine glimworm - waarnemingen.be - Philippe Vanmeerbeeck
waarnemingen.be - Philippe Vanmeerbeeck

Hoe plant de kleine glimworm zich voort?

De vrouwtjes zijn vleugelloos en zeer honkvast. Ze lokken de mannetjes met hun geelgroen licht. Mannetjes vliegen in grote aantallen fel gloeiend rond. Dit kunnen ze maar 45 minuten volhouden. Ze vliegen meestal tussen 22.30-23.15u. De kleine glimworm brengt 2 jaar van zijn leven door als larve. De larve beweegt zich eerder sloom en is minder actief dan de larve van de grote glimworm. Na verpopping komen de volwassen insecten uit. Ze leven slechts 1 à 2 weken.

Icon

Wist je dat?

  • De bioluminescentie van de Kleine Glimworm wordt veroorzaakt door een chemische reactie in hun lichaam die licht uitstraalt.
  • De lichtgevende signalen worden voornamelijk gebruikt voor de voortplanting en niet voor het aantrekken van prooien.

Doe mee met de Insectenzomer

Waar vind je de kleine glimworm?

Kleine glimwormen zijn enkel actief na zonsondergang en dit in een beperkte periode van ongeveer drie kwartier. Piekperiode is meestal tussen 22.30-23.15u. In juni-juli zijn de rondvliegende, gloeiende mannetjes makkelijk herkenbaar wanneer ze ‘dansen’ tussen de bomen in donkere bossen, aan bosranden, boven open plekken in het bos of andere dichtbegroeide plaatsen.

Vrouwtjes zitten op het bladstrooisel, in struiken of op gevallen boomstammen om de mannetjes te lokken. Ook in parklandschappen, boomgaarden en graslanden met bossen kan je ze waarnemen. Ze hechten meer belang aan vochtigheid en vegetatie dan de grote glimworm. Larven zijn terug te vinden in bladstrooisel, mos en humus of tussen vegetatie. Overdag zijn de kleine glimwormen niet actief en verstoppen ze zich onder meer in scheuren in boombast.

Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Komt deze soort veel voor? 

Deze soort lijkt hogere eisen te stellen aan zijn biotoop en komt daarom minder algemeen voor dan de grote glimworm:

  • Algemeen in de Voerstreek
  • Enkele geïsoleerde populaties aan de westelijke kant van de Maas in Limburgs Maasland
  • In grote delen van het Zoniënwoud (vnl. ten zuiden van E411-A4)
  • Vlaams-Brabant: Getevallei in Hoegaarden en Tienen, Bertem, de Beemden in Landen
  • Limburg: Zwarte Beekvallei bij Zelem, De Kevie te Tongeren, Munsterbos te Bilzen
  • Zeldzaam ten westen van Samber en Maas
     

Activiteiten