Image
Vlinder - Kolibrievlinder - Elwin van der Kolk

Kolibrievlinder

Hummingbird Hawk-moth
Macroglossum stellatarum
Sphingidae

Kolibrievlinders zijn unieke insecten bekend om hun aparte manier van vliegen. Hij lijkt op de kolibrie, omdat de vlinder net zoals de vogel ter plaatse in de lucht kan blijven hangen.

Grootte
4 - 6 cm
Levensverwachting

5 - 6 maanden

Favoriete maaltijd

Nectar

Status
Algemeen
Woonplaats

In de buurt van bloemen, in alle tuinen. Hij vliegt meestal overdag, voornamelijk bij zonnig weer maar ook bij bewolking en lichte regen.

Karakter

Zenuwachtig

Verleiding

Paart al vliegend

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de kolibrievlinder?

  • De vlinder hangt stil voor bloemen, waaruit hij met zijn roltong nectar haalt. De zenuwachtige vlinder slaat wel 70 tot 80 keer per seconde met zijn vleugels. Aan dat gedrag dankt hij ook zijn alternatieve naam ‘onrust’. 
  • Langste tong van alle bloemzoekende insecten in ons land: tot wel 28mm lang. Daarom lijkt de vlinder nog meer op de kolibrie met zijn lange, rechte snavel.
  • Opvallende oranje achtervleugels die meer opvallen dan de grijze voorvleugels
  • De rups maakt duidelijk waarom de kolibrievlinder tot de familie van de pijlstaarten behoort. Hij heeft een opvallende stekel achteraan. Over het doorgaans groene lijf lopen twee opvallende witte tot gele strepen.

Maar weinig vlinders hebben zo’n apart gedrag als de kolibrievlinder, niet zelden worden ze aangezien voor een echte kolibrie. Hij kan stilhangen voor een bloem, maar zelfs achteruit vliegen en is bovendien heel snel. En als jij niet snel bent, is de zenuwachtige vlinder zo weer weg.

Vlinder - Kolibrievlinder - Elwin van der Kolk
Rups - Kolibrievlinder - Elwin van der Kolk

Lijkt op

  • Glasvleugelpijlstaart
  • Windepijlstaart
  • Hommelvlinder

Hoe leeft de kolibrievlinder?

Wat eet kolibrievlinder

Kolibrievlinders hebben veel nectar nodig. Met zijn lange tong haalt de vlinder die uit een waaier van inheemse planten en tuinplanten. Voorbeelden zijn: lavendel, ijzerhard, vlinderstruik, rode spoorbloem, slangenkruid, kamperfoelie of zeepkruid.

De rups leeft op walstrosoorten, vooral op Geel walstro. Ook op meekrap komt de rups regelmatig voor. Daarom werd de kolibrievlinder ook wel eens meekrapvlinder genoemd.

Afbeelding
Vlinder - Kolibrievlinder - Waarnemingen - Hilde Deneir
Waarnemingen - Hilde Deneir

Hoe plant kolibrievlinder zich voort?

Kolibrievlinders overwinteren als volwassen vlinder, maar doen dat zelden in West-Europa. Doorgaans zijn de winters hier te koud voor de soort. In het voorjaar trekken vlinders vanuit Zuid-Europa naar het noorden, soms in grote aantallen.

In het voorjaar vindt de paring van de vlinder plaats. Kolibrievlinders zijn een van de enige pijlstaartvlinders die al vliegend kunnen paren. Na de paring zet het vrouwtje haar eieren af, waar later rupsen uitkomen. Die verpoppen waarna de volwassen vlinders tevoorschijn komen.

Icon
Icoon - Vlinder

Wist je dat?

  • Kolibrievlinders bezoeken tot wel 500 bloemen per dag. Dat kost behoorlijk wat energie door zijn zenuwachtige foerageerwijze. De vlinder slaat wel 70 tot 90 keer per seconde met zijn vleugels, wat honderd keer meer energie verbruikt dan zijn rusthouding. 
  • Wetenschappers onderzoeken kolibrievlinders om meer te weten te komen over het leervermogen van vlinders. Want uit eerder onderzoek bleek dat kolibrievlinders goed kunnen onthouden welke bloemen veel en welke weinig nectar bevatten.
  • Kolibrievlinders zijn trekvlinders die voornamelijk in Zuid-Europa overwintert. In de zomermaanden vliegen ze naar het noorden en leggen ze met gemak tientallen kilometers per dag af. Af en toe kunnen er zelfs exemplaren op de poolcirkel waargenomen worden.

Tel mee met de Insectenzomer

Waar vind je de kolibrievlinder?

Je kan de kolibrievlinder in principe overal tegenkomen, zelfs in een kleine stadstuin. Het is een trekvlinder die vanuit het zuiden richting Noord-West-Europa vliegt. Van nature komt hij voor in het zuiden van Europa, Noord-Afrika tot in China en Japan. Bij ons verblijft de vlinder tot de eerste zware nachtvorst, hoewel er in uitzonderlijke gevallen ook overwinterende exemplaren worden gesignaleerd.

De vlinder overwintert in holle bomen of in ondergrondse nesten van andere dieren. Ook soms op oude zolders kan je een overwinterende kolibrievlinder tegenkomen. 

Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Komt deze soort veel voor?

De kolibrievlinder is prominent aanwezig in Vlaanderen. Je ziet ze zowel overdag, ‘s avonds en ‘s nachts vliegen. 

Activiteiten