Image
Meikever - Elwin van der Kolk

Meikever

Cockchafer
Melolontha melolontha
Scarabaeidae (Bladsprietkevers)

De meikever is een middelgrote kever met roodbruine dekschilden en poten. Zijn zwarte lijf heeft een opvallend driehoekspatroon aan weerszijden, en hij heeft roodbruine voelsprieten. De larve van de kever, de engerling, is erg opvallend. Je ziet de meikever vooral in de maand mei.

Grootte
2 - 3 cm
Levensverwachting

Kever: 4 - 6 weken - Larve: leeft 3 jaar onder de grond

Status
Algemeen
Woonplaats

Open plekken in bossen, bosranden en open velden met gras als begroeiing

Verleiding

Verlichting. De meikever komt af op je tuinverlichting en verwart het met maanlicht.

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de meikever?

  • middelgrote kever van 2 - 3 cm
  • roodbruine dekschilden met 4 lengteribbels
  • roodbruine poten, behaard, met kleine, scherpe sporen
  • fijne, witte beharing
  • kop en achterlijf zijn zwart
  • driehoekig witte vlekjes langs beide zijkanten
  • lange, onbedekte achterlijfspunt
  • roodbruine voelsprieten, uiteinde: verdikt, kan uitwaaieren tot 7 lange lamellen (mannetje) of 6 kortere (vrouwtje)
  • ogen: zwart, rond, glanzend, kraalvormig

Hoe herken je de larve, de engerling?

  • witachtig, vlezig lichaam, dat C-vormig gekromd is. 
  • Verharde bruine kop, zonder ogen en met 2 krachtige kaken. 
  • 6 korte, lichtbruine pootjes. 
  • Achterlichaam donker tot zwart. 
  • Ademopeningen aan de zijkant van het lichaam
Meikever - Elwin van der Kolk
Engerling - Elwin van der Kolk

De meikever is een middelgrote kever met roodbruine dekschilden en poten. Hij heeft een zwart lijf met opvallend driehoekspatroon aan weerszijden. De meikever heeft roodbruine voelsprieten. De verdikking op het uiteinde van de voelsprieten kan uitwaaieren tot lamellen (bladen). De meikever behoort hierdoor tot de familie van de bladsprietkevers. Engerling is een naam voor de larve van de meikever. Deze zijn gekend omdat ze zich voeden met plantenwortels, vooral van grassoorten.

Het geluid van de meikever

Tijdens de vlucht klapt de meikever zijn voorvleugels omhoog, waardoor ze tijdens het vliegen een opvallend brommend geluid maken. In vergelijking met andere vliegende insecten is de vleugelslag vrij langzaam, een meikever slaat ongeveer 46 keer per seconde met de vleugels.

Hoe leeft de meikever?

De meikever is een schemeractieve soort die overdag rust op takken in bomen. De kevers zijn overdag inactief.

Wat eet meikever?

De volwassen meikever heeft een voorkeur voor eiken, maar leeft ook wel van andere bomen. De kever eet verschillende plantendelen zoals bladeren en bloemen. Bij al te grote aantallen kan een boom geheel kaal gevreten worden. 
De volwassen kevers hebben een grote voorkeur voor bladeren van de zomereik, ook worden beuk en haagbeuk gewaardeerd. Daarnaast worden bladeren van andere bomen wel gegeten, zoals esdoorn, walnoot, iep, populier, wilg, hazelaar en verschillende soorten fruitbomen.

Wat eet de engerling, de larve van de meikever?

De larve van de meikever is berucht om zijn vraatzucht aan de wortels van planten. Die eten vooral kruidachtige planten en grassen, inclusief granen die dienen voor menselijke consumptie en siergrasvelden (golfbanen, sportvelden en tuinen). Ook houden ze van sommige tuinplanten. 

Afbeelding
Meikever op tak - Shutterstock
NP
Afbeelding
Engerling - larve vliegend hert
Saxifraga - Mark Zekhuis

Hoe plant de meikever zich voort?

De meikever kruipt in de lente uit de grond maar is dan nog niet geslachtsrijp. De kever doet zich eerst een tijd tegoed aan bladeren van bomen, en is pas na tien tot vijftien dagen klaar om zich voort te planten.

De mannelijke meikevers sporen een partner op met behulp van feromonen die door de vrouwtjes worden uitgescheiden. Hun grotere antennes kunnen de kleinste concentraties van dergelijke verbindingen waarnemen. Als een mannetje een vrouwtje tegenkomt, vindt de paring plaats. Tijdens de paring worden de achterlijfspunten verbonden. Hierbij valt op dat de kevers niet op elkaar zitten, zoals bij veel andere insecten het geval is. Het mannetje laat zich op zijn rug vallen en wordt zo een tijdje door het vrouwtje meegesleept.

Het vrouwtje zet ongeveer twintig eitjes af op een diepte van enkele centimeters in de bodem. Na het afzetten van het legsel begeeft het vrouwtje zich weer in bomen om te eten, waarna wederom eitjes worden afgezet. Deze cyclus herhaalt zich zo’n drie keer, waarna het vrouwtje sterft. De eitjes zijn ovaal van vorm en hebben een diameter van 2 tot 3 millimeter en een vuilwitte kleur.

De engerling

Na vier tot zes weken komen de eitjes uit. De larve kent drie groeistadia. Pas in het derde jaar bereikt de larve zijn laatste stadium en heeft een lengte van 40 tot 46 millimeter.
Deze larve wordt een engerling genoemd. Wanneer de temperatuur zakt bij het naderen van de winter, kruipt de larve dieper de grond in om te overwinteren en te verpoppen. Pas in de lente van het volgende jaar komen ze tevoorschijn uit de grond. Zodra de kevers zich enige tijd hebben volgegeten, begint de cyclus opnieuw.

Icon

Wist je dat?

  • De meikever dankt zijn naam aan de maand waarin hij voorkomt (mei tot juni). Ook andere bladsprietkevers kwamen zo aan hun naam: de junikever (Amphimallon solstitialis) die voorkomt van juni tot juli en de julikever (Polyphylla fullo) die vliegt van juli tot augustus

  • De meikever komt 's nachts op kunstmatige lichtbronnen af. Hij wordt niet aangetrokken door het licht, maar raakt erdoor verward. Meikevers navigeren op het maanlicht dat vanaf een vast punt afkomstig is. Omdat het licht constant uit dezelfde richting komt, kan de kever in een rechte lijn vliegen. Wanneer meikevers echter langs een lamp vliegt, verandert de positie van de lichtbron ten opzichte van het dier, waardoor hij rondjes rond de lamp blijft vliegen. Meikever worden ook door verlichting van huizen aangetrokken en botsen daardoor wel eens tegen het glas aan, want een hoorbare botsing veroorzaakt. 

  • Meikevers kunnen niet steken of bijten en kunnen zonder gevaar worden opgepakt om buitenshuis te worden gezet. De meikever vliegt uitsluitend om voedsel of een partner te zoeken, de dieren zijn te sloom om snel weg te vliegen bij gevaar. 

  • Omdat de larven een drie- tot vierjarige levenscyclus hebben, zijn er in sommige jaren minder kevers te zien, terwijl in andere jaren de dieren zeer massaal kunnen voorkomen. Met name in deze jaren kan de volwassen kever grote schade aanrichten aan bomen. Deze meikeverexplosies kunnen per gebied verschillen. De term 'meikeverjaar' wordt gebruikt als gezegde, hiermee wordt een goed jaar bedoeld. De volwassen kever leeft slechts enkele weken.

  • De meikever staat bekend als een belangrijk plaaginsect, omdat de larven (engerlingen) schade kunnen toebrengen aan door de mens geteelde gewassen. De larven eten wortels van planten en kunnen een verwoestende uitwerking hebben op moestuinen en gazons. De volwassen kevers eten bladeren en kunnen, als ze in grote aantallen voorkomen, een boom volledig kaalvreten. 
    De kever is in de regel niet zo schadelijk als de larve; al zijn enige uitzonderingen bekend. Toen bestrijdingsmiddelen nog niet bestonden, veroorzaakte de kever veel schade aan gewassen en vormde zo een serieuze bedreiging voor de voedselvoorziening. Na de komst van insecticiden in de twintigste eeuw is de kever veel zeldzamer en in sommige streken is de soort volledig uitgeroeid. 

Doe mee met de Insectenzomer

Waar vind je de meikever?

Je kan de meikever waarnemen vanaf eind april tot eind mei. Bij temperaturen boven de 20°C kan je ze in de avondschemering zien zwermen rond loofbomen. Ze komen wijdverspreid voor in loofbossen, tuinen en boomgaarden. Meikevers hebben een duidelijke voorkeur voor zomereik, beuk, haagbeuk en fruitbomen. Ook op kunstmatige lichtbronnen komen ze af. Overdag zijn meikevers niet actief en rusten ze op boomtakken uit.

In België komt de kever overal voor met een zwaartepunt in het midden van het land. In Vlaanderen komt de meikever bijna uitsluitend voor in streken waar veel beuken voorkomen.

Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Komt deze soort veel voor?

De meikever komt voor in grote delen van Europa, en is vooral te vinden op open plekken in bossen, bosranden en open velden met gras als begroeiing. In België is de soort niet meer zo algemeen als vroeger. De meikever is een van de bekendere Europese kevers en speelt een bescheiden rol in de cultuur.

Icon
Icoon_Groot - Verleiding

Help de meikever

Wat kan jij doen?

Laat het krioelen van het leven in je tuin. Insecten zijn een plezier om naar te kijken en een feest voor andere dieren in je tuin. Bovendien zijn insectenvriendelijke tuinen gemakkelijker in onderhoud. De natuur doet het zware werk wel zelf. Bovendien: insecten kunnen alle hulp gebruiken. Het gaat slecht met vlinders, bijen, kevers, vliegen en alle andere kleine dieren die erg belangrijk zijn voor onze natuur. Er zijn maar liefst 78% minder insecten dan 30 jaar geleden. Richt je tuin in voor insecten

Ommuurde tuinen zijn een dooddoener voor egels, kikkers en padden. Kies liever voor een haag, een levende omheining zodat diertjes vrij tussen verschillende tuinen kunnen bewegen. Vaak gebruikte soorten zijn haagbeuk, beuk, veldesdoorn en liguster. Plant een haag

Activiteiten