Image
Schorsmarpissa - Elwin van der Kolk

Schorsmarpissa

Marpissa muscosa
Springspinnen

Springspinnen zijn spinnen die hun prooi besluipen en bespringen, een beetje zoals katten dat vaak doen. Onze grootste springspinsoort, de schorsmarpissa, lijkt wel helemaal ontworpen te zijn om op boomschors te leven.

Grootte
mannetje: 6-8 mm, vrouwtje: 8-10 mm
Levensverwachting

Ongeveer een jaar.

Favoriete maaltijd

De schorsmarpissa eet alles wat ze maar enigszins de baas kan en dat is nogal wat voor zo'n kleine spin. Ze deinst er niet voor terug om insecten te bespringen die een stuk groter zijn dan zijzelf en ook andere spinnen vallen regelmatig ten prooi aan deze efficiënte sluiper.

Status
Algemeen
Woonplaats

Oorspronkelijk was deze soort waarschijnlijk enkel op boomschors te vinden, maar ze heeft zich goed aangepast aan menselijke bebouwing en dus vind je haar ook regelmatig in de tuin, bv. aan een tuinhuisje of tegen een scheidingsmuur. Maar ook aan je huis en soms zelfs eens binnen, bv. tegen het venster van een veranda, is ze jagend aan te treffen. Haar kleur en tekening is echter nog duidelijk een camouflage voor een leven op boomschors.

Karakter

Een dappere jager die ook risico's durft nemen door gevaarlijke insecten of andere spinnen aan te vallen.

Verleiding

Het mannetje draait het achterlijf van het vrouwtje behoorlijk ver naar boven om met haar te kunnen paren, wat een wat 'ingewikkeld' beeld oplevert. Doorgaans gaan ze daarna 'vriendelijk' uit mekaar, maar het durft ook wel eens gebeuren dat het vrouwtje het mannetje daarna aanvalt.

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de schorsmarpissa?

Springspinnen zijn spinnen die hun prooi besluipen en vervolgens bespringen zoals katten dat vaak doen. Onze grootste springspinsoort, de schorsmarpissa, lijkt wel helemaal ontworpen te zijn om op boomschors te leven. Dat doet ze dan ook, al vind je haar toch ook regelmatig in de omgeving van huizen. Zo dringt ze wel eens een veranda binnen. Daar overvalt ze dan de gemakkelijke hapjes tegen het raam. Die zijn zo gemakkelijk omdat ze toch nooit ver weglopen of -vliegen. Ze proberen immers buiten te komen en keren dus altijd terug naar het venster. De schorsmarpissa loopt overigens met het grootste gemak verticaal tegen zo’n glad oppervlak als een raam. Toch is ze het best in haar element als ze goed gecamoufleerd op boomschors zit. Daar kan ze bij gevaar snel tussen een groef of onder een stuk los zittende schors vluchten.

Schorsmarpissa’s zien vrij goed en merken dus al van een afstand een mogelijke prooi, of naderend gevaar op. Het vrouwtje is te herkennen aan een oranje haarband onder haar voorste ogen. Die oranje streep hebben de mannetjes niet. Zowel het mannetje als het vrouwtje heeft een redelijk plat lichaam. Dat helpt hen natuurlijk om tussen smalle spleten te kruipen.

Schorsmarpissa - Elwin van der Kolk
Afbeelding
Schorsmarpissa -  Ab H Baas - Saxifraga
Ab H Baas - Saxifraga

Vaak gestelde vragen over spinnen

Hoeveel ogen heeft een spin?

De meeste spinnensoorten hebben 8 ogen, maar er zijn er ook veel die er maar 6 hebben. Een kleine minderheid heeft er 4, 2 of 0.

Hoeveel poten heeft een spin?

Een spin heeft 8 poten. Vooraan het kopborststuk zijn ook twee -meestal kleine- tasters zichtbaar.

Wat is het verschil tussen een spin en een hooiwagen?

Hooiwagens worden vaak verward met spinnen hoewel het onderscheid vrij eenvoudig gemaakt kan worden:

  • Het lichaam van een spin bestaat uit twee delen: het kopborststuk en het achterlijf. Bij hooiwagens zijn beide delen versmolten tot één bolletje. Er is dus geen versmalling zichtbaar tussen beide delen.
  • Hooiwagens kunnen geen gif produceren.
  • Hooiwagens kunnen geen spindraden maken.
  • Waar spinnen verschillende opstellingen van meerdere ogen hebben, hebben hooiwagens boven op het lichaam één paar ogen die op een heuveltje geplaatst staan en zijwaarts gericht zijn.

Meer info over hooiwagens

Leven er gevaarlijke spinnen in België?

In België leven geen spinnensoorten die levensgevaar kunnen opleveren voor de mens.

Kunnen spinnen bijten?

Van de meer dan 700 bekende Belgische spinnensoorten, zijn er een 60-tal dat theoretisch mechanisch in staat is om met de giftanden de menselijke huid te doorboren. Daarbij zijn er een heel deel die je als mens gewoon niet tegenkomt, laat staan in omstandigheden waarin ze zouden willen bijten (enkel als je ze vastknelt) en een aantal dat zelfs niet bijt als je ze zwaar zou pesten. Er schiet dan misschien nog een vijftal soorten over die je mits de nodige inspanningen zou kunnen overtuigen om je te bijten, maar NOOIT zal een spin dus spontaan een mens bijten (bv. wanneer ze over je hand loopt). We herhalen: NOOIT. Er circuleert megaveel fake news over spinnenbeten, zowel op het internet, als in verhalen die mensen vertellen. 

Waarom zijn spinnen nuttig?

De nood om levende wezens als ‘nuttig’, ’onnuttig’ of ‘schadelijk’ te taxeren getuigt van een vrij enge visie op natuur, maar zelfs als we zo naar die natuur willen kijken, zijn spinnen voor de mens zeker ‘nuttig’ te noemen. Het zijn immers de enige jagers die in huis op zoek gaan naar insecten die voor ons mensen wel eens ‘overlast’ kunnen bezorgen, zoals vliegen en muggen die ziektes kunnen overbrengen.

Klopt het dat spinnen 's nachts in je mond kruipen?

Nee. Spinnen kunnen via verschillende zintuigen warmte, vochtigheid, luchtstromen, trillingen etc. waarnemen en gaan dus geen zelfmoord plegen door in een menselijke mond te kruipen. Voor het VTM-programma “Ze zeggen dat” werd dit ook in verschillende opstellingen uitgetest en weigerden de spinnen zelfs bij zware sturing om überhaupt richting de mond van proefpersoon Dina Tersago te kruipen. Dus het is een fabeltje dat je 's nachts in je slaap wel eens een spin zou eten.

Hoe geraak je van je angst voor spinnen af?

Spinnenangst is normaal. Onderzoek toonde aan dat de eerste angstreflex bij confrontatie met bv. een donkere spin op een lichte ondergrond, bij alle onderzochte volkeren aanwezig is. Die angstreflex heeft dus vermoedelijk een evolutionaire oorzaak. Wat niet ‘normaal’ is, is arachnofobie. Dat is een extreme angst die bovendien een reële impact heeft op je leven. Dat kan zich bv. uiten in een zenuwachtigheid elk jaar als de mannelijke huisspinnen hun web verlaten en op zoek gaan naar een partner, of in het niet willen betreden van ruimtes waar mogelijk (of zeker) spinnen aanwezig zijn,... Bij arachnofobie is het aangeraden om professionele begeleiding te zoeken die je van je fobie kan verlossen, want vaak lopen mensen veel te lang rond met hun fobie, met alle nare gevolgen van dien. 

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android